Gắn nghiên cứu khoa học với đào tạo tiến sĩ

Giải quyết những vấn đề thực tiễn đặt ra

Đến tìm hiểu công tác ĐTTS tại Viện KH-CNQS, chúng tôi được tiếp cận hồ sơ nhiều luận án của các thế hệ nghiên cứu sinh (NCS) đã bảo vệ thành công luận án tiến sĩ tại viện. Với luận án của NCS Nguyễn Văn Mật về đề tài “Giải bài toán điều khiển tối ưu quỹ đạo bay của thiết bị bay trong thực tế sử dụng ở Việt Nam”, những giải pháp về điều khiển do NCS và nhóm cán bộ hướng dẫn của viện đề xuất góp phần quyết định thành công của đề tài khoa học áp dụng vào cải tiến tên lửa SAM2 làm mục tiêu giả phục vụ công tác huấn luyện của bộ đội tên lửa.

Nhiều luận án của các NCS nghiên cứu về công nghệ bảo quản vũ khí trang bị. Những luận án này gắn kết chặt chẽ với các đề tài, nhiệm vụ khoa học của viện, kết quả được ứng dụng để chế tạo các túi bảo quản khô, dầu mỡ, sơn vecni, triển khai tại Quân chủng Hải quân, Quân chủng Phòng không-Không quân, Tổng cục Kỹ thuật.Mới đây, NCS Hoàng Kim Huế công tác tại Binh chủng Hóa học đã hoàn thành luận án nghiên cứu sự hấp phụ của một số chất diệt cỏ (chất độc da cam/đioxin) trên vật liệu ống nano cacbon. Kết quả của luận án góp phần xây dựng cơ sở khoa học cho các đề tài nghiên cứu về công nghệ xử lý chất độc da cam/dioxin. Đại tá, PGS, TS Nguyễn Trang Minh, Trưởng phòng Đào tạo, Viện KH-CNQS, cho biết: “Đây là một trong nhiều luận án tiến sĩ thực hiện tại viện thuộc lĩnh vực khoa học cơ bản, đồng thời gắn với thực tiễn, giải quyết những vấn đề thực tiễn quân đội đặt ra”.

Lãnh đạo Viện Khoa học và Công nghệ quân sự trao bằng tiến sĩ cho nghiên cứu sinh, tháng 11-2018. Ảnh: MINH NGUYỄN.

Viện KH-CNQS được Chính phủ giao nhiệm vụ đào tạo sau đại học từ năm 1979. Hiện nay, viện ĐTTS theo 13 chuyên ngành, thuộc 4 nhóm ngành: Toán học, vật lý, hóa học và kỹ thuật, trong đó có 7 chuyên ngành đặc thù và là cơ sở duy nhất trong quân đội đủ điều kiện đào tạo. Thực tế 40 năm qua cho thấy, dù luận án tiến sĩ thuộc nhóm ngành nào thì phần lớn cũng đều gắn với các vấn đề thực tiễn quân đội đặt ra, nhiều đề tài luận án nằm trong hướng và nội dung nghiên cứu của các đề tài KH-CNQS cấp Nhà nước, cấp Bộ Quốc phòng, trực tiếp góp phần nâng cao sức mạnh chiến đấu của quân đội.

Đối tượng ĐTTS của Viện KH-CNQS hầu hết là cán bộ khoa học của các viện nghiên cứu toàn quân; cán bộ làm công tác kỹ thuật của các quân chủng, binh chủng, nhất là các lực lượng được xây dựng tiến thẳng lên hiện đại; giáo viên khoa cơ bản của các học viện, trường sĩ quan. “40 năm qua, viện đã đào tạo được 237 tiến sĩ, 128 thạc sĩ, góp phần quan trọng cung cấp nguồn nhân lực khoa học kỹ thuật chất lượng cao cho quân đội. Nhiều luận án tiến sĩ đã luận giải, tạo cơ sở khoa học vững chắc để thực hiện các công trình, đề tài, dự án KH-CNQS, trực tiếp phục vụ công tác bảo đảm vũ khí trang bị, huấn luyện và SSCĐ của quân đội, điều này khẳng định chủ trương giao nhiệm vụ ĐTTS cho viện là hoàn toàn đúng đắn”, Thiếu tướng, PGS, TS Nguyễn Minh Tuấn, Giám đốc Viện KH-CNQS khẳng định.

Những năm gần đây, nhằm nâng cao chất lượng ĐTTS, Viện KH-CNQS đã đẩy mạnh đào tạo bằng tiếng Anh. Trong hai năm 2017, 2018 đã có 3 NCS bảo vệ thành công luận án tiến sĩ bằng tiếng Anh; nhiều công trình nghiên cứu của NCS đã được công bố trên các tạp chí khoa học uy tín của thế giới thuộc danh mục ISI, Scopus…

Phát huy thế mạnh về con người, cơ sở vật chất

Nói về quan hệ giữa NCKH và ĐTTS, Thiếu tướng, PGS, TS Nguyễn Minh Tuấn cho rằng: “NCKH và ĐTTS có mối quan hệ biện chứng. Nghiên cứu tốt sẽ hỗ trợ đắc lực công tác đào tạo. Ngược lại, ĐTTS tốt sẽ thúc đẩy NCKH hiệu quả thông qua việc tạo ra các cơ sở khoa học để xây dựng những giải pháp, đề tài nghiên cứu”. Từ quan điểm ấy, thời gian qua, Viện KH-CNQS luôn chủ động, tích cực gắn kết chặt chẽ giữa hai nhiệm vụ này. Viện chủ trương phát huy tối đa thế mạnh, tiềm lực của đội ngũ cán bộ khoa học, các chuyên gia đầu ngành cùng hệ thống phòng thí nghiệm hiện đại, đồng bộ mà viện đã được đầu tư. Riêng giai đoạn 2009-2019, viện đã huy động và mời gần 290 cán bộ là giáo sư, phó giáo sư, tiến sĩ thực hiện xây dựng, đổi mới 25 bộ chương trình đào tạo trình độ tiến sĩ và trực tiếp hướng dẫn NCS. Đây là những cán bộ có trình độ chuyên sâu, thực hiện nhiệm vụ trên “hai vai”: Cán bộ NCKH và giảng viên kiêm nhiệm công tác ĐTTS.

Thời gian tới, Viện KH-CNQS tiếp tục xây dựng, bồi dưỡng, phát triển đội ngũ cán bộ khoa học, đặc biệt là các cán bộ khoa học đầu ngành, để đồng thời vừa trực tiếp nghiên cứu, vừa giảng dạy, hướng dẫn NCS; phát huy năng lực của hệ thống cơ sở vật chất hiện có và nguồn lực đầu tư cho các chương trình, đề tài khoa học công nghệ, gắn NCKH với đào tạo. Bên cạnh đó, viện tập trung đổi mới, cập nhật chương trình ĐTTS; tăng cường, mở rộng hợp tác với các cơ sở nghiên cứu, đào tạo trong và ngoài nước nhằm nâng cao chất lượng ĐTTS theo hướng hiện đại, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao về chất lượng đội ngũ cán bộ khoa học công nghệ của quân đội.

PHƯƠNG HIỀN