Gần 600.000 bản án, quyết định đã được công bố công khai

Bí thư Trung ương Đảng, Chánh án Tòa án nhân dân Tối cao Nguyễn Hòa Bình trình bày báo cáo.

Chánh án Tòa án nhân dân Tối cao Nguyễn Hòa Bình cho biết, về việc thực hiện Nghị quyết số 55/2017/QH14 ngày 24-11-2017 của Quốc hội về hoạt động chất vấn tại kỳ họp thứ tư, Quốc hội khóa XIV, Tòa án nhân dân Tối cao đã hướng dẫn công bố được 39 án lệ với chất lượng ngày càng cao và đã có hàng nghìn bản án, viện dẫn áp dụng án lệ trong xét xử.

Việc công khai bản án, quyết định có hiệu lực của Tòa án trên Cổng thông tin điện tử được các tòa án trên toàn quốc thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả. Đến nay, gần 600.000 bản án, quyết định đã được công bố với hơn 23 triệu lượt truy cập nghiên cứu bản án và đánh giá tích cực về chất lượng các bản án.

Về nâng cao chất lượng xét xử, giải quyết các vụ việc, Tòa án nhân dân Tối cao đã đề ra 14 giải pháp để nâng cao chất lượng công tác xét xử. Chất lượng, hiệu quả công tác giải quyết, xét xử các loại án tiếp tục được nâng cao; tỷ lệ các bản án, quyết định bị hủy, sửa do nguyên nhân chủ quan của tòa án trong nhiều năm được hạn chế ở mức thấp, giảm dần qua các năm và hiện ở mức dưới 1,5%, đáp ứng chỉ tiêu Nghị quyết của Quốc hội đề ra.

Công tác kiểm tra, giám sát việc xét xử luôn được lãnh đạo Tòa án nhân dân Tối cao quan tâm, tiến hành thường xuyên. Định kỳ hằng năm, Tòa án nhân dân Tối cao đều thành lập các đoàn kiểm tra tiến hành kiểm tra công tác xét xử tại các tòa án. Các tòa án nhân dân cấp tỉnh cũng duy trì thường xuyên công tác kiểm tra việc xét xử đối với các tòa án nhân dân cấp huyện thuộc quyền quản lý.

Công tác giải quyết đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm đã có nhiều tiến bộ, nhưng có năm vẫn chưa đạt chỉ tiêu theo yêu cầu của Quốc hội do số lượng đơn thuộc thẩm quyền vẫn không ngừng gia tăng theo từng năm. Chất lượng kháng nghị và trả lời đơn tiếp tục được đảm bảo, 100% kháng nghị của Chánh án Tòa án nhân dân Tối cao được Hội đồng xét xử giám đốc thẩm, tái thẩm chấp nhận.

Ngoài ra, từ ngày 1-10-2015 đến ngày 30-9-2020, tòa án các cấp đã thụ lý 19 yêu cầu bồi thường thuộc trách nhiệm của tòa án; đã giải quyết dứt điểm 15 trường hợp. Các tòa án cũng đã giải quyết 60/76 vụ án dân sự mà người bị thiệt hại khởi kiện các cơ quan nhà nước yêu cầu bồi thường.

Đối với việc thực hiện Nghị quyết số 82/2019/QH14 ngày 14-6-2019 của Quốc hội về thực hiện chính sách, pháp luật về quy hoạch, quản lý, sử dụng đất đai tại đô thị, Chánh án Tòa án nhân dân Tối cao Nguyễn Hòa Bình cho biết, từ ngày 1-6-2019 đến ngày 30-9-2020, các tòa án đã thụ lý theo thủ tục sơ thẩm đối với 37 vụ với 147 bị cáo; đã xét xử 25 vụ với 90 bị cáo phạm các tội vi phạm các quy định về quản lý đất đai, vi phạm các quy định về sử dụng đất đai, vi phạm quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất.

Các phiên tòa đã áp dụng hình phạt nghiêm khắc đối với người lợi dụng chức vụ, quyền hạn để chiếm đoạt hoặc làm thất thoát số lượng lớn tài sản của Nhà nước. Các tòa án cũng chú ý áp dụng các biện pháp kê biên tài sản và các biện pháp tư pháp, các hình phạt bổ sung nhằm thu hồi tài sản của Nhà nước bị chiếm đoạt.

Trước tình trạng xâm hại tình dục trẻ em gia tăng phức tạp, nhiều đại biểu Quốc hội đã yêu cầu tăng cường hoạt động phòng, chống loại tội phạm nguy hiểm này. Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân Tối cao đã ban hành Nghị quyết hướng dẫn áp dụng một số quy định tại Bộ luật Hình sự và việc xét xử vụ án xâm hại tình dục người dưới 18 tuổi.

Tòa án nhân dân Tối cao cũng đã thành lập 38 tòa gia đình và người chưa thành niên tại các tòa án nhân dân cấp tỉnh. Các tòa án đã tăng cường phối hợp với các cơ quan tiến hành tố tụng khẩn trương nghiên cứu hồ sơ nên hầu hết các vụ án xâm hại trẻ em đều được đưa ra xét xử nghiêm minh, trong thời hạn luật định. Mức hình phạt mà các tòa án đã tuyên bảo đảm nghiêm minh, đúng quy định của pháp luật; tương xứng với tính chất, mức độ hành vi phạm tội của các bị cáo.

Mai Hữu