Gần 4,3 tỷ USD nhôm nghi gian lận xuất xứ Việt Nam bị camera giám sát chặt

Kho nhôm của thuê gửi ngoài của Công ty TNHH nhôm Toàn Cầu bị gắn camera giám sát chặt chẽ. ẢNh: vnn

Tổng cục Hải quan cho biết, lô hàng trên là của Công ty TNHH nhôm Toàn Cầu (địa chỉ trụ sở chính tại KCN Mỹ Xuân B1 – Conac, Phường Mỹ Xuân, Thị xã Phú Mỹ, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu).

Công ty TNHH nhôm Toàn Cầu là doanh nghiệp chế xuất, do đó, hàng hóa xuất nhập khẩu của Công ty thuộc đối tượng không chịu thuế (theo quy định tại Điều 2 Luật Thuế Xuất nhập khẩu số 107/2015/QH13 ngày 6/4/2016, Nghị định số 134/2016/NĐ-CP ngày 1/9/2016).

Sau khi hoàn thành thủ tục hải quan, nguyên liệu nhôm nhập khẩu của Công ty TNHH nhôm Toàn Cầu được đưa về nhà máy sản xuất để sản xuất một phần, một phần được đưa đi gửi tại bãi thuê ngoài tại Công ty Cảng DV dầu khí tổng hợp Phú Mỹ (bãi Công ty PTSC, bãi TH Thị Vải), Công ty TNHH dịch vụ kho vận PTL, Công ty CP Thành Chí.

Từ năm 2015-30/9/2019, tổng lượng nhôm nguyên liệu nhập khẩu là hơn 2,44 triệu tấn, xuất khẩu 400.000 tấn. Tính trung bình hàng năm công ty nhập khẩu 488.000 tấn/năm, trong khi đó xuất khẩu chỉ 80.000 tấn/năm (bằng 16,3% lượng nhập khẩu hàng năm, bằng 40% năng lực so với công suất thiết kế).

Riêng hoạt động nhập khẩu đã giảm hẳn trong năm 2019. Tính đến 30/9/2019, lượng nhập khẩu là hơn 64.435 tấn, tương đối phù với lượng sản phẩm xuất khẩu trung bình hằng năm.

Tổng cục Hải quan cho biết, hiện công ty đang lưu giữ hơn 1,8 triệu tấn nhôm tại các kho thuê ngoài và hơn 200.000 tấn nhôm ở nhà máy, trị giá khoảng 4,3 tỷ USD. Nhôm nguyên liệu công ty nhập khẩu chủ yếu từ Trung Quốc, Mexico, Mỹ, Úc, Nga, Mexico, Malaysia, Indonesia. Nhôm thành phẩm công ty xuất đi nhiều nước khác nhau như Canada, Ai Cập, Ấnđộ, Malaysia, Indonesia, Singapore, Mỹ…

Theo quy định của Luật Hải quan, hàng hóa nhập khẩu của doanh nghiệp chế xuất chịu sự giám sát hải quan từ khi nhập khẩu, trong suốt quá trình sản xuất cho đến khi xuất khẩu sản phẩm ra nước ngoài.

Do đó, Tổng cục Hải quan cho biết, sẽ giám sát chặt chẽ hàng hóa thuê tại kho bãi ngoài của công ty Hoàn Cầu bằng hình thức camera giám sát tại cổng ra vào và toàn bộ khu vực bãi, bãi thuê có tường rào cứng ngăn cách với khu vực bên ngoài, có cán bộ công chức tuần tra, giám sát thường xuyên.

Vụ việc của nhôm Hoàn Cầu đã được báo chí phản ánh từ cuối năm 2018 tuy nhiên thời điểm này cơ quan liên ngành chưa đưa ra bất kỳ cơ sở nào về nghi vấn gian lận xuất xứ.

Tuy nhiên, ngay từ cuối năm 2016, tờ Wall Street Journal đã có bài điều tra về 500.000 tấn nhôm đùn (dùng để sản xuất nhôm) được chuyển từ Mexico đến Việt Nam. Wall Street Journal cho biết, số nhôm xuất phát từ Mexico tới Việt Nam có khả năng liên quan đến một trong những người giàu nhất Trung Quốc là ông Liu Zhongtian, chủ tịch Công ty nhôm China Zhongwang Holdings.

Theo điều tra của Wall Street Journal, năm 2009 lượng nhôm Trung Quốc xuất sang Mỹ tăng đột biến lên mức 192.000 tấn, gấp đôi so với 2008. Cũng năm đó, giá nhôm nhập khẩu tại Mỹ giảm tới 30%.

Nghi ngờ, các cơ quan chức năng của Mỹ đã vào cuộc điều tra. Tập đoàn China Zhongwang của ông Liu Zhongtian cùng nhiều đơn vị sản xuất nhôm của Trung Quốc đã bị cáo buộc bán phá giá. Năm 2010, thuế bán phá giá được áp lên mặt hàng nhôm từ Trung Quốc lên tới 374%.

Khi đó, Bộ Công thương cũng đã có quyết định thành lập đoàn kiểm tra liên ngành kho nhôm nghi nguồn gốc Trung Quốc ở Bà Rịa - Vũng Tàu nói trên.

C.Sơn