'Ford v Ferrari' - vinh quang từ đường đua khắc nghiệt nhất hành tinh

Trailer bộ phim Ford v Ferrari (Cuộc đua lịch sử) Phim lấy bối cảnh đường đua Le Mans 1966 xoay quanh cuộc cạnh tranh gắt gao giữa hai hãng xe hàng đầu thế giới.

Thể loại: Tiểu sử, tâm lý, hành động
Đạo diễn: James Mangold
Diễn viên: Christian Bale, Matt Damon, Jon Bernthal, Tracy Letts, Josh Lucas, Remo Girone
Zing.vn đánh giá: 8/10

Ford v Ferrari là bộ phim dựa trên những sự kiện có thật về cuộc đua kéo dài 24 giờ tại Le Mans hồi năm 1966.

“Le Mans 24 Giờ” là một trong những cuộc đua xe danh giá nhất thế giới, không chỉ bởi lịch sử lâu đời lên tới gần 100 năm, mà còn vì đây là trường đua hết sức đặc biệt. Các đội đua phải so tài trong suốt 24 giờ liên tiếp, vượt qua nhiều địa hình và điều kiện thời tiết khó khăn, đặc biệt là ở những chặng đua đêm.

Do đó, chỉ cần một lần đứng trên bục cao nhất của Le Mans, một tay đua cũng đã xứng đáng được liệt vào sổ vàng của làng đua xe thế giới. Còn đội đua sở hữu chiếc xe thắng giải có quyền ngẩng mặt tự hào sánh ngang với bất cứ ông lớn nào của ngành công nghiệp ôtô.

Ngần ấy lý do, cùng nỗ lực muốn làm mới hình ảnh thương hiệu và chiếm lại thị phần khách hàng trẻ sau nhiều năm làm ăn bết bát, đã khiến người khổng lồ của ngành sản xuất ôtô nước Mỹ là hãng Ford quyết định thử sức với trường đua xuyên đêm ở Le Mans.

Để đạt được mục tiêu, phó Chủ tịch của Ford là Lee Iacocca (Jon Bernthal) thuyết phục ông chủ hãng - Henry Ford II (Tracy Letts) - thương thảo và mua lại hãng siêu xe Ferrari của “Bố Già đường đua” Enzo Ferrari (Remo Girone).

Ferrari sở hữu đội hình làm bá chủ đường đua “Le Mans 24 Giờ” trong nhiều năm trời, nhưng lại đang rơi vào tình cảnh khó khăn tài chính đến mức gần phá sản. Tuy nhiên, lòng tự trọng cao hơn núi của “Bố Già” Enzo, và sự can thiệp vào phút chót của hãng Fiat, khiến tham vọng của Ford đổ bể.

Trong nỗ lực tạo ra chiến thắng không tưởng, hãng Ford quyết định thuê Carroll Shelby (Matt Damon), và ông đặt trọn niềm tin ở tay đua Ken Miles (Christian Bale), bất chấp sự phản đối từ ban lãnh đạo.

Tự ái vì cảm giác bị Ferrari phản bội, và vẫn ấp ủ tham vọng giành chiến thắng trước Ferrari ngay tại chính thánh địa Le Mans, Ford và Iacocca quyết định nhờ cậy Carroll Shelby (Matt Damon) - người từng giành chiến thắng tại “Le Mans 24 Giờ” năm 1959, nhưng rồi phải từ bỏ nghiệp đua vì bệnh tim đập nhanh và nay làm nghề bán xe hơi kiêm ông bầu cho các đội đua độc lập.

Nếu như Ford quan tâm tới doanh thu và danh tiếng bao nhiêu, thì Shelby quan tâm tới chiến thắng ở “đường đua số một” bấy nhiêu. Anh quyết định nhận lời thử thách của Ford với một điều kiện duy nhất: được quyền lựa chọn tay lái chính cho đội đua của mình.

Cái tên được Carroll Shelby tin tưởng giao phó trách nhiệm quan trọng ấy là Ken Miles (Christian Bale) - một cựu binh lái xe tăng Anh trong Thế chiến II, rồi di cư sang Mỹ để hành nghề thợ cơ khí ôtô kiêm tay đua nghiệp dư.

Chỉ rong ruổi theo những đội đua độc lập eo hẹp về tài chính như của Shelby, Ken Miles không có nhiều cơ hội để trở nên nổi bật. Kể cả có giành chiến thắng, tình hình tài chính của gia đình nhà Miles cứ dần đi xuống trong sự lo lắng khôn nguôi của cô vợ Mollie (Caitriona Balfe) và cậu con trai Peter (Noah Jupe).

Ford có rất nhiều tiền, Shelby có rất nhiều kinh nghiệm, Miles có rất nhiều tài năng. Nhưng chừng ấy là chưa đủ để đội đua của Carroll Shelby đi ngay đến bục chiến thắng, không phải bởi những chiếc xe Ford sẽ phải đối đầu với những cỗ máy được chế tác tỉ mỉ của Ferrari, cũng không phải bởi Ken Miles sẽ phải đối đầu với những tay đua thượng hạng của đội đua Scuderia Ferrari như Lorenzo Bandini (Francesco Bauco).

Khó khăn lớn nhất đến từ ngay chính nội bộ của Ford khi mà các “ông chủ” như Leo Beebe (Josh Lucas) hay chính ngài Ford đệ Nhị chỉ luôn nghĩ tới lợi nhuận, hình ảnh thương hiệu và vinh quang hào nhoáng.

Công thức nào cho các bộ phim đua xe?

Làm sao để khán giả đang ngồi trong không gian ấm cúng của rạp chiếu phim có thể cảm nhận sự khắc nghiệt của những cuộc đua, đặc biệt là những trường đua xuyên đêm như “Le Mans 24 Giờ”? Làm thế nào để phần lớn những người chưa từng trải nghiệm cảm giác ngồi sau vô-lăng của những chiếc xe siêu tốc có thể hiểu cảm giác gần như không trọng lượng khi các tay đua vượt qua không gian, thời gian bằng những “đôi cánh” động cơ có thể vận hành tới 7.000 vòng/phút?

Đó là những câu hỏi khó mà các nhà làm phim không dễ gì giải đáp, và cũng là lý do phần lớn các bộ phim ăn khách về đề tài đua xe như loạt Fast & Furious thường chỉ dùng những màn so bì tốc độ làm “nhân vật phụ” phục vụ cho mảng hành động.

Rush từng được đánh giá là tuyệt phẩm điện ảnh lấy chủ đề đua xe.

Những tác phẩm xuất sắc về đề tài đua xe vì thế có lẽ rất hiếm, mà một ví dụ gần đây là Rush (2013) của đạo diễn người Mỹ Ron Howard. Howard từng khiến người xem phải dán mắt lên màn hình để theo dõi cuộc thi đấu trên đường đua F1 giữa hai huyền thoại Niki Lauda và James Hunt bằng cách kết hợp tài tình những góc quay đầy cảm xúc của Anthony Dod Mantle với phần kỹ xảo điện ảnh miễn chê và những nốt nhạc trầm bổng hào hùng của Hans Zimmer.

Bản thân Howard và Mantle không phải là những chuyên gia của dòng hành động. Nhưng rõ ràng tài năng trong việc đặc tả cảm xúc nhân vật - nét chủ đạo trong sự nghiệp của cả hai - cộng thêm công nghệ kỹ xảo điện ảnh ngày một hoàn thiện, đã giúp Rush giải được bài toán khó.

Đó là đem tới cho khán giả cảm xúc, tình cảm ẩn sau chuỗi phút giây nghẹt thở trên đường đua thể thao, mà không cần dùng tới “gia vị ngoài” như các phi vụ tội ác hay những cuộc đua trái phép.

Có lẽ James Mangold đã tiếp cận Ford v Ferrari với tâm thế tương tự. Ông trung thành với nhà quay phim “ruột” Phedon Papamichael - người vốn được biết tới nhiều nhất qua các bộ phim tâm lý tình cảm và cực kỳ chậm rãi của Alexander Payne như Sideways (2004), The Descendants (2011) hay Nebraska (2013).

Đạo diễn James Mangold trên trường quay Ford v Ferrari.

Thử nghiệm mới nhất của Mangold và Papamichael cuối cùng đã tỏ ra thành công khi Ford v Ferrari đem lại cho người xem vô số trường đoạn giàu cảm xúc, đặc biệt là những phân đoạn diễn tả cuộc đua xuyên ngày xuyên đêm của các tay lái thượng hạng trên đường đua “Le Mans 24 Giờ”.

Các phân đoạn đua xe, đặc biệt là những cảnh quay đêm khi Carroll Shelby và sau đó là Ken Miles phải vượt mưa gió, vượt sương mù, vượt qua nỗi sợ hãi về mối hiểm nguy không thể lường trước ở các khúc cua khi ở trong lòng những chiếc xe đang phải gồng mình vận hành hết công suất, mới là “nhân vật chính” của Ford v Ferrari.

Đích đến thực sự của tay đua huyền thoại

Dù có xuất sắc đến mấy trong mảng hành động, nếu chỉ có một cốt truyện tầm thường, thì Ford v Ferrari cũng sẽ dừng lại ở mức là một tác phẩm giải trí xem một lần rồi quên giống như nhiều tác phẩm khác được Hollywood tung ra rạp trong các dịp nghỉ lễ.

James Mangold - tác giả của một trong những bộ phim siêu anh hùng có cốt truyện đáng nhớ nhất vài năm gần đây là Logan (2017) - chắc chắn không muốn tác phẩm mới nhất của ông rơi vào lối mòn thừa giải trí, thiếu nội dung.

Mangold lựa chọn hai gương mặt diễn viên thuộc hàng thực lực là Christian Bale và Matt Damon cho hai vai chính Ken Miles và Carroll Shelby. Không phụ sự tin tưởng của ông, bộ đôi đã đem tới cho khán giả hình ảnh tuyệt đẹp của hai tay đua gạo cội, hai biểu tượng của tình yêu mãnh liệt với tốc độ.

Những chiếc cúp hay bục vinh quang chưa chắc đã phải là mục tiêu tối thượng mà Ken Miles hướng tới.

Nổi tiếng với thái độ làm việc nghiêm túc và luôn cống hiến toàn bộ tâm lực cho mọi vai diễn, Christian Bale khiến nhiều khán giả phải cảm động bởi cách anh hóa thân vào một Ken Miles chất phác trong đời thường, nhưng sẵn sàng hy sinh tất cả để chạm tới giới hạn cuối cùng của nghiệp đua xe: những vòng đua hoàn hảo (perfect lap).

Bale đã tái hiện tuyệt hảo khí chất của Ken Miles thông qua giọng nói đặc chất gang thép khó nghe của xứ Birmingham - cái nôi của ngành công nghiệp xe hơi Anh quốc, và cặp mắt tinh anh - tài sản quý giá của bất cứ tay đua nào. Quan trọng hơn, Christian Bale còn giúp khán giả hiểu được tình yêu thực sự mà Ken Miles dành cho đường đua.

Chiến thắng chưa chắc đã phải là ham muốn cao nhất, mà việc được tham gia các đường đua khốc liệt như “Le Mans 24 Giờ”, tranh tài với những đối thủ xứng tầm như Lorenzo Bandini, và đạt tới trạng thái thăng hoa của những vòng đua “perfect lap”, mới là cái đích mà Ken Miles muốn hướng tới.

Chút tiếc nuối từ dàn nhân vật phụ

Khác với sự chất phác của Ken Miles, Carroll Shelby của Matt Damon cũng sở hữu tình yêu tuyệt đối với đường đua, nhưng còn đủ lọc lõi để hiểu rõ những ngóc ngách của cuộc chiến giành quyền lực trong các tập đoàn xe hơi, hay cả những mánh khóe, chiêu trò để “ăn gian” nhằm lấy lợi thế trên đường đua - nơi chỉ một vài tích tắc cũng đủ quyết định thành bại và vinh quang cả cuộc đời.

Sự xung đột giữa một bên là tình yêu chân thành dành cho tốc độ của một tay đua từng đứng trên đỉnh vinh quang của “Le Mans 24 Giờ”, và một bên đòi hỏi sự ranh ma cần có từ một người chủ đội đua luôn phải đương đầu với hàng loạt đòi hỏi vô lý từ nhóm lãnh đạo hợm hĩnh chỉ quan tâm tới tiền, biến Shelby, chứ không phải Miles, mới là nhân vật có nhiều tiềm năng khai phá nhất.

Nhân vật Carroll Shelby có nhiều tiềm năng để khai phá, nhưng diễn biến tâm lý của ông chưa được lột tả kỹ lưỡng.

Thật tiếc là tuy Matt Damon thể hiện rất tốt vai diễn, nhưng phần kịch bản dành để khắc họa diễn biến tâm lý của Shelby còn mỏng. Khi phải so sánh với hình ảnh tuyệt đẹp của Ken Miles, hình tượng Carroll Shellby quả là chưa “đã” và chưa xứng với cái tên đứng đằng sau chuỗi thành công vô tiền khoáng hậu của đội đua Shelby American.

Tương tự Carroll Shelby, phần xây dựng hình ảnh các nhân vật phụ trong phim chưa để lại nhiều ấn tượng, bởi đa số đều mang tính cách tương đối một chiều, hoặc là thuộc “phe thiện” như hai thành viên còn lại của gia đình Miles, hoặc là bị gắn chặt với “phe ác” như Leo Beebe, Henry Ford II, hay thậm chí “Bố già đường đua” Enzo Ferrari.

Đặc biệt, trong thời buổi Hollywood đang nỗ lực loại bỏ yếu tố bài ngoại, phân biệt chủng tộc, bất bình đẳng giới tính ra khỏi điện ảnh, cách thức Ford v Ferrarixây dựng những người Italy vốn luôn nhiệt thành với khát vọng chiến đấu và chiến thắng trên trường đua tốc độ, có lẽ sẽ để lại chút gợn trong lòng người hâm mộ.

Việc bớt đất diễn và giảm đầu tư cho các nhân vật phụ như Lee Iacocca hay Lorenzo Bandini hẳn giúp James Mangold có nhiều thời gian hơn để nêu bật thông điệp về tình yêu thực sự với bộ môn thể thao đua xe của Ken Miles. Nhưng việc vắng bóng những kép phụ có chất lượng đồng thời khiếnFord v Ferrari giảm bớt sự nặng ký.

Các nhân vật phụ trong phim có ít đất diễn và thường được mô tả "một chiều".

Rush của đạo diễn Ron Howard có một cái kết mở khi Niki Lauda quyết định bỏ cuộc trong khúc đua khắc nghiệt và cũng là quan trọng nhất đối với James Hunt. Không khán giả nào có thể chắc chắn rằng Lauda từ bỏ cuộc đua nhằm tránh rủi ro tàn khốc đang đợi anh dưới cơn mưa như trút của đường đua F1, hay chỉ đơn giản vì tình yêu mà anh dành cho Marlene xứng đáng để trân trọng hơn là danh xưng “Vô địch thế giới”.

Với Ford v Ferrari, khán giả nhận được cái kết trọn vẹn hơn, khi rõ ràng cả Shelby lẫn Miles đều muốn chia sẻ với người xem rằng họ chỉ có một tình yêu lớn duy nhất trong đời: tình yêu với tốc độ, với những đường đua. Vì tình yêu cao thượng ấy, vì ước muốn đạt đến “cảnh giới” 7000 vòng/phút, họ sẵn lòng hy sinh tất cả, sẵn lòng bỏ qua vinh quang phù phiếm, tầm thường của giải thưởng, tiền bạc.

Đó là những phẩm chất đã biến Ken Miles và Carroll Shelby trở thành huyền thoại trong lịch sử đua xe thế giới. Và cũng chính tấm chân tình dành cho bộ môn đua xe đã biến Ford v Ferrari trở thành tác phẩm rất đáng xem, đặc biệt là với những ai có chung tình cảm với tốc độ như bộ đôi ấy.

Phim đang được trình chiếu tại các rạp trên toàn quốc.

Việt Phương