EuroCham: Đơn giản hóa thủ tục hải quan tạo sự khích lệ lớn

Cộng đồng doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam đánh giá cao nỗ lực thay đổi của cơ quan Hải quan. Ảnh: Thu Hòa

Thu hẹp khoảng cách giữa doanh nghiệp và cơ quan nhà nước

Tại sự kiện ra mắt Sách Trắng 2019 vừa được EuroCham tổ chức, ông Phạm Đình Thi, Vụ trưởng Vụ chính sách thuế, Bộ Tài chính cho biết, các chính sách và thủ tục hành chính về thuế và hải quan đã được Bộ Tài chính cùng các cấp, ngành nỗ lực sửa đổi và quy định rõ ràng trong các văn bản pháp luật. Vì thế, trách nhiệm của doanh nghiệp là phải thực hiện và tuân thủ đầy đủ.

Cũng cho rằng những thay đổi đáng kể nhằm đơn giản hóa thủ tục hải quan đã và đang tạo sự khích lệ rất lớn cho các doanh nghiệp, ông Bob Flecher, Phó Chủ tịch Tiểu ban Vận tải và Hậu cần thuộc Eurocham kiến nghị nên tăng cường thêm các cuộc trao đổi, đối thoại giữa cơ quan thuế, hải quan với cộng đồng doanh nghiệp châu Âu, để các doanh nghiệp này đưa ra những đánh giá, kiến nghị.

Giải thích cụ thể hơn về vấn đề trên, ông Vũ Anh, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Tổng cục Hải quan cho hay, các cam kết chính sách của Việt Nam khi lấy ý kiến đều thông qua VCCI để đưa tới các doanh nghiệp trong và ngoài nước. Hiện ngành Hải quan đã thiết lập các kênh đối tác hải quan – doanh nghiệp, thông qua Diễn đàn Doanh nghiệp thường niên (VBF) để lấy ý kiến doanh nghiệp. Ngoài ra, các dự thảo, ý kiến xây dựng pháp luật đều đăng tải công khai trên website của Chính phủ, các bộ, ngành nên các doanh nghiệp có thể tích cực tham gia đóng góp ý kiến.

Theo Sách Trắng 2019, trong cuộc khảo sát gần đây đối với các thành viên EuroCham, các doanh nghiệp ghi nhận những nỗ lực của Hải quan Việt Nam trong việc ban hành các quy định hải quan minh bạch hơn và phù hợp hơn với các doanh nghiệp. Tuy nhiên, Tiểu ban vận tải và Hậu cần cho rằng, cơ quan Hải quan cần tăng cường sự minh bạch bằng cách mỗi Cục Hải quan cấp tỉnh nên có Đường dây nóng ẩn tách riêng (khác với Đường dây nóng của Tổng cục Hải quan) để vừa giúp giảm tải cho Tổng cục Hải quan, vừa tạo điều kiện cho các vấn đề có thể được giải quyết ở cấp địa phương trước trong thời gian ngắn hơn.

Ngoài ra, Tổng cục Hải quan có thể xuất bản một Báo cáo hàng năm về các trường hợp ghi nhận qua đường dây nóng và kết quả liên quan (ẩn danh). Việc này sẽ nâng cao nhận thức và mang lại niềm tin cho các doanh nghiệp về các hành động đang được các cơ quan ban ngành thực hiện. Hơn nữa, Hệ thống tờ khai hải quan điện tử cần được được sửa đổi để tạo điều kiện thuận lợi cho việc liên lạc bằng văn bản giữa tất cả các cấp của cơ quan hải quan và cộng đồng doanh nghiệp, qua đó sẽ giảm thiểu các kênh liên lạc không chính thức và hạn chế khả năng phát sinh các khoản chi phí không chính thức.

Chính sách phải phù hợp

Cũng tại sự kiện, đại diện cơ quan Thuế và Hải quan đã trực tiếp trả lời nhiều thắc mắc của cộng đồng doanh nghiệp châu Âu. Trong đó, liên quan đến thuế tiêu thụ đặc biệt đối với đồ uống có đường, ông Phạm Đình Thi cho hay, khuyến nghị của các tổ chức quốc tế đều khuyến cáo các nước nên hạn chế nước giải khát, nước ngọt có đường, bởi việc lạm dụng có thể là nguy cơ gây béo phì, tim mạch. Do đó, cơ quan Thuế vẫn đang lắng nghe ý kiến của các đơn vị, doanh nghiệp để có chính sách thuế tiêu thụ đặc biệt phù hợp.

Bên cạnh đó, báo cáo trong Sách Trắng 2019 cũng đưa ra ý kiến của các doanh nghiệp châu Âu về một số chính sách thuế.

Cụ thể, để đảm bảo sự minh bạch, thống nhất giữa các cơ quan chức năng khi thực hiện chính sách khuyến khích thu hút đầu tư, cơ quan này đề xuất Chính phủ Việt Nam, với vai trò thúc đẩy sự phát triển và đồng hành cùng doanh nghiệp, xem xét chỉ đạo các bộ và cơ quan liên quan có kết luận nhất quán, kịp thời và phù hợp về việc áp dụng chính sách chuyển đổi ưu đãi cho các Dự án sản xuất sản phẩm CNHT ưu tiên phát triển được thực hiện trước năm 2015 đã được đưa ra theo Luật 71/2014/QH13.

Ngoài ra, Tiểu ban Thuế và Chuyển giá cũng kiến nghị các cơ quan thuế áp dụng các phương pháp tiến bộ hơn trong công tác áp dụng Nghị định 20/2017/NĐ-CP về quản lý thuế đối với doanh nghiệp có giao dịch liên kết và các quy định mới về chuyển giá.

Về các vấn đề liên quan đến lĩnh vực hải quan, các thành viên EuroCham hoan nghênh việc Thông tư 39/2018/TT-BTC được Bộ Tài chính ban hành đã làm rõ hơn các thông tin liên quan đến cơ sở để tham vấn giá và cơ sở bác bỏ trị giá khai báo hải quan.

Tuy nhiên, cơ quan này cho rằng, việc Thông tư yêu cầu quá trình xác minh các cơ sở trên phải được thực hiện ngay tại thời điểm thông quan với hải quan cửa khẩu thay vì chuyển sang sau thông quan dường như không tạo ra nhiều tác động đến việc cải thiện chất lượng xác minh của Hải quan.

Vì thế, Tiểu ban Vận tải và Hậu kiến nghị cần quy định rõ người kê khai cần đưa ra loại tài liệu nào trong quy trình tham vấn giá; quy định trách nhiệm chứng minh cơ sở xác định và khai báo giá trị tính thuế hải quan ban đầu thuộc về người khai báo.

Đặc biệt, Tiểu ban này cho rằng, Chính phủ cần đưa ra cơ chế thiết thực hơn để hỗ trợ các doanh nghiệp có được phán quyết về trị giá tính thuế hải quan; cần có hướng dẫn chính thức về cách thức mà Hải quan sẽ xem xét sử dụng các thông tin trong các tài liệu và chính sách chuyển giá của doanh nghiệp, và thủ tục tham vấn giá cần được mở rộng để bao gồm hàng hóa nhập khẩu phi thương mại.

Cùng với những vấn đề trên, các doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam đã hoan nghênh nỗ lực của cơ quan Hải quan trong việc tăng cường sự nhất quán trong việc áp dụng mã HS trên toàn quốc, thông qua việc thường xuyên thanh tra đánh giá quá trình áp dụng và khai báo mã HS tại tất cả các cửa khẩu; ban hành văn bản xác định trước mã số HS tập trung tại Tổng Cục Hải quan.

Tuy nhiên, cơ quan này cho rằng, xác định chính xác mã số HS áp dụng cho hàng hóa xuất nhập khẩu thường là việc khó khăn đối với cả doanh nghiệp và Hải quan. Nên để hỗ trợ các doanh nghiệp phân loại hàng hóa và cải thiện tính tuân thủ, Tiểu ban Vận tải và Hậu Cần khuyến nghị, Hải quan Việt Nam nên công bố trên trang thông tin chính thức của mình (bằng cả tiếng Việt và tiếng Anh) tất cả các tài liệu phân loại hợp pháp (được ban hành trong vòng 5 năm gần nhất) để tạo điều kiện cho các doanh nghiệp tra cứu thông tin.

Hương Dịu