EU siết hoạt động thu thập dữ liệu cá nhân

Các đại diện người tiêu dùng đã vận động hành lang tới Tổ chức tiêu dùng châu Âu (BEUC) cáo buộc Google đã sử dụng nhiều phương pháp nhằm khuyến khích người dùng bật cài đặt “lịch sử vị trí - location history” và “hoạt động web và ứng dụng - web and app activities” được tích hợp vào tất cả tài khoản người dùng Google.

BEUC nói các hoạt động này không công bằng, không tuân thủ quy định bảo vệ dữ liệu chung khiến người tiêu dùng không hề biết về việc dữ liệu cá nhân của họ bị sử dụng. “Những hành động không trung thực này khiến người tiêu dùng không hề hay biết về việc Google đã sử dụng dữ liệu cá nhân của họ. Việc bị theo dõi đặc biệt khó tránh khỏi đối với người dùng các mẫu điện thoại di động chạy bằng hệ điều hành Android, như Samsung và Huawei” - BEUC cho biết trong thông cáo.

Cáo buộc BEUC nêu rõ, các hành động này không tuân thủ Quy định bảo vệ dữ liệu chung (GDPR) của EU, vì Google thiếu cơ sở pháp lý hợp lệ để xử lý dữ liệu được thu thập. Đặc biệt, việc thu thập dữ liệu cá nhân được thực hiện khi người dùng không có sự thoải mái lựa chọn. Đặc biệt, các dữ liệu Google thu thập được về vị trí, địa điểm có thể tiết lộ rất nhiều thông tin về một người như thời gian di chuyển thực tế, các địa điểm thường xuyên lui tới, lịch trình hàng ngày, các sở thích. Việc liên tục theo dõi vị trí và tập hợp các dữ liệu địa điểm có thể được sử dụng để xây dựng một hồ sơ chi tiết về các cá nhân, cũng như phỏng đoán về tín ngưỡng, khuynh hướng chính trị, thiên hướng tình dục...

Tháng 5-2018 vừa qua, Liên minh châu Âu (EU) đã thông qua Quy định GDPR nhằm thay đổi việc thu thập và sử dụng dữ liệu cá nhân người dùng. Ngay cả các công ty có trụ sở bên ngoài EU cũng phải tuân thủ các quy định mới nếu muốn tiếp tục cung cấp dịch vụ ở EU. Các công ty vi phạm có thể bị bị phạt tới 4% doanh thu toàn cầu. Theo thống kê của Statcounter, gần 70% số điện thoại di động ở châu Âu đều chạy hệ điều hành Android.

Trong cuộc điều tra, hãng đã phát hiện nhiều dịch vụ của Google trên thiết bị Android và iPhone lưu trữ dữ liệu vị trí của người dùng ngay cả khi họ đã sử dụng các thiết lập riêng tư. Chẳng hạn, Google lưu trữ ảnh chụp nhanh về vị trí của người dùng khi họ chỉ mở ứng dụng bản đồ (Maps). Cập nhật thời tiết hàng ngày tự động trên điện thoại chạy hệ điều hành Android xác định chính xác người dùng ở đâu. Tổng giám đốc Tổ chức người tiêu dùng châu Âu Monique Goyens cho biết tình hình trên rất đáng báo động khi các điện thoại thông minh đang được lợi dụng để theo dõi mọi động thái của người dùng.

Phản hồi trước những khiếu nại của BEUC, phát ngôn viên Google cho biết: “Lịch sử vị trí bị tắt theo mặc định và bạn có thể chỉnh sửa, xóa hoặc tạm dừng nó bất kỳ lúc nào. Nếu được bật, tính năng này giúp cải thiện các dịch vụ như dự đoán lưu lượng giao thông trên tuyến đường đi làm của bạn.

Còn nếu bạn tạm dừng, chúng tôi sẽ làm rõ điều đó - tùy thuộc vào cài đặt điện thoại và ứng dụng cá nhân của bạn - chúng tôi vẫn có thể thu thập và sử dụng dữ liệu vị trí để cải thiện trải nghiệm Google của bạn”. Đại diện Google cho biết hãng đã xây dựng quyền riêng tư và bảo mật cho các sản phẩm của mình từ những giai đoạn đầu tiên và cam kết tuân thủ Quy định bảo vệ dữ liệu chung của EU.

Đức Giang