EU muốn chấm dứt chương trình 'hộ chiếu vàng'

Ngày 27-9, tờ South China Morning Post đưa tin, nhắc đến chương trình “hộ chiếu vàng”, Chủ tịch EC Ursula von der Leyen nhấn mạnh: “Giá trị châu Âu không phải để bán. Không thể dung thứ hành vi vi phạm pháp quyền. Tôi sẽ tiếp tục bảo vệ pháp quyền và sự toàn vẹn của các thể chế châu Âu, bao gồm tính ưu việt của luật pháp châu Âu, tự do báo chí, tính độc lập của tư pháp hay thậm chí trước việc buôn bán hộ chiếu vàng”.

“Hộ chiếu vàng” cho phép người sở hữu có quyền đầy đủ của công dân EU. Chương trình này hấp dẫn do người sở hữu có thể đi lại tự do giữa các nước thành viên của khối. Theo Tổ chức Minh bạch quốc tế (Transparency International), trong 10 năm (từ năm 2008 đến 2018), EU đã đón hơn 6.000 công dân mới và gần 100.000 người cư trú mới thông qua chương trình này.

Chương trình “hộ chiếu vàng” của Cộng hòa Cyprus thu hút nhiều nhà đầu tư nước ngoài. Ảnh: SCMP

EU đang chịu sức ép phải hành động về chương trình trên sau loạt bài điều tra của đài Al Jazeera hồi tháng trước. Al Jazeera phát hiện ra rằng, hàng chục người đã có “hộ chiếu vàng” của Cộng hòa Cyprus trong giai đoạn 2017-2019 dù thuộc nhóm "rủi ro cao" theo quy định của nước này.

Để được cấp "hộ chiếu vàng" ở Cyprus, một cá nhân cần đầu tư ít nhất 2,2 triệu euro nhưng không nhất thiết phải sinh sống ở đây. Trong vòng 6 tháng, họ sẽ được nhập tịch Cyprus. Do Cyprus là nước thành viên EU, người sở hữu quốc tịch nước này sẽ trở thành công dân EU với quyền cư trú và làm việc ở cả 27 nước thành viên của khối, cũng như được miễn thị thực tới hơn 170 quốc gia trên toàn thế giới. Trong khi đó, tại Malta, các nhà đầu tư có thể được cấp hộ chiếu nếu họ đóng góp 650.000euro cho Quỹ phát triển quốc gia, đầu tư 150.000euro vào cổ phiếu hoặc trái phiếu được chính phủ phê duyệt, mua bất động sản trị giá tối thiểu 350.000euro và cam kết cư trú trong ít nhất 5 năm. Tương tự, công dân các nước không thuộc EU có thể sở hữu “hộ chiếu vàng” của Bồ Đào Nha nếu họ chi ít nhất 500.000euro để mua một bất động sản. Với những khu vực thưa dân cư hoặc nằm trong diện tái phát triển, số tiền này sẽ thấp hơn.

Trên thực tế, không thể phủ nhận rằng “hộ chiếu vàng” mang lại nguồn thu khổng lồ cho những nước thực hiện chương trình này, như Cyprus, Malta và Bồ Đào Nha. Tuy nhiên, dù không phải tất cả 27 thành viên trong EU cung cấp “hộ chiếu vàng” nhưng việc người nước ngoài có quyền công nhân của khối thông qua hình thức đầu tư cũng gây ảnh hưởng tới toàn bộ EU. Từ lâu, EC đã bày tỏ lo ngại rằng, chương trình “hộ chiếu vàng” khiến EU đối mặt với các rủi ro liên quan đến an ninh, rửa tiền, trốn thuế và tham nhũng. Thậm chí, theo tờ South China Morning Post, EC còn cân nhắc khả năng đưa các quốc gia thành viên EU cấp “hộ chiếu vàng” ra tòa, cũng như có thể gây áp lực để những quốc gia này chấm dứt chương trình trên.

Trước đó, ông Didier Reynders, Ủy viên Tư pháp của EU đã xác nhận khối này đang cân nhắc động thái pháp lý chống lại chương trình “hộ chiếu vàng” của Cyprus. Ông Didier Reynders cũng kêu gọi châu Âu cần thay đổi các chương trình đầu tư quốc tịch hiện tại, đồng thời nhấn mạnh, bản thân ông mong muốn xóa bỏ hoàn toàn chương trình này.

DƯƠNG LÂM