EU kêu gọi trách nhiệm trong vấn đề Iran, Washington đau đầu
Washington đã không đạt được mục đích kêu gọi EU có thái độ cứng rắn hơn trong vấn đề hạt nhân Iran.
Trong cuộc gặp mặt ngày 13/5 tại Brussels (Bỉ), Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo đã được các nhà lãnh đạo châu Âu kêu gọi thể hiện sự kiềm chế tối đa đối với Iran.
Đặc phái viên Bộ Ngoại giao Mỹ về vấn đề Iran, ông Brian Hook gọi cuộc gặp là "một cuộc thăm dò tín hiệu" nhằm mục đích chia sẻ thông tin tình báo với các đồng minh châu Âu và không nhằm buộc châu Âu thay đổi quan điểm của mình.
Ngoại trưởng Pompeo đã có cuộc gặp riêng với Phó chủ tịch Ủy ban châu Âu - Ngoại trưởng Ý Federica Mogherini, cùng những người đồng cấp Heiko Maas (Đức), Jeremy Hunt (Anh) và Thay Jean-Yves Le Drian (Pháp).
Ông Pompeo nói rằng, chính phủ Mỹ chia sẻ đánh giá về mối đe dọa, nhưng phía EU đã thực hiện một cách tiếp cận khác khi nói đến việc hạn chế tham vọng hạt nhân của Iran.
Cuộc gặp giữa các quan chức Mỹ và EU
Ngoại trưởng Ý Mogherini nói: "Chúng ta đang sống trong thời điểm mà thái độ cần có tính trách nhiệm cao nhất và nên được kiềm chế tối đa để hạn chế xung đột quân sự leo thang".
"EU vẫn kêu gọi Iran tuân thủ tất cả các cam kết hạt nhân và chúng tôi sẽ thực hiện những cam kết của phía châu Âu để tiếp tục thực hiện đầy đủ thỏa thuận hạt nhân", bà Mogherini nêu quan điểm.
Trong khi đó, Ngoại trưởng Anh Jeremy Hunt cho biết, London cũng lo lắng về các xung đột, và nguy cơ leo thang quân sự là điều trong thể lường trước được. Về vấn đề mâu thuẫn tại vùng Vịnh, ông kêu gọi các bên nên kiềm chế.
Trên Twitter, Ngoại trưởng Đức viết: "Dù quan điểm của Mỹ và Đức về Kế hoạch hành động chung toàn diện (JCPOA) có khác nhau nhưng chúng tôi có cùng một mục tiêu. Không có vũ khí hạt nhân cho Iran và vai trò khác của Iran trong khu vực. Điều quan trọng là phải thường xuyên liên lạc về vấn đề này".
Giới quan sát cho rằng, Washington đã không đạt được mục đích kêu gọi EU có thái độ cứng rắn hơn trong vấn đề hạt nhân Iran. Thậm chí, các đại diện của EU bày tỏ mong muốn các bên nên kiếm chế, tránh xung đột leo thang. Vì sao vậy?
Đó chính là mối ràng buộc về lợi ích kinh tế giữa EU và Iran. Kim ngạch trao đổi thương mại giữa Iran với các nước thành viên Liên minh châu Âu (EU) trong giai đoạn từ tháng 1-9/2018 tăng 7,5% so với cùng kỳ năm trước, đạt khoảng 13,89 tỷ euro (16,89 tỷ USD).
5 thành viên EU có trao đổi thương mại lớn nhất với Iran bao gồm Italy, Tây Ban Nha, Đức, Pháp và Hy Lạp, và có kim ngạch thương mại song phương lần lượt là 3,78 tỷ euro, 2,31 tỷ euro, 2,28 tỷ euro, 2,25 tỷ euro và 1,11 tỷ euro.
Lượng hàng hóa từ Iran xuất sang các nước thành viên EU trong 9 tháng đầu năm 2018 đạt trị giá 8, tỷ euro, tăng 25,1% so với cùng kỳ năm trước. Các mặt hàng xuất khẩu chính của Iran bao gồm nhiên liệu hóa thạch, dầu mỏ và các sản phẩm chưng cất và sáp khoáng, quặng sắt và thép, các loại trái cây và hạt.
Chính những nguồn lợi khổng lồ từ Iran đã khiến chính sách của EU đối với vấn đề hạt nhân Iran trở nên mềm mỏng hơn rất nhiều. Đây cũng chính là vấn đề khiến Washington phải đau đầu đề tìm ra giải pháp phù hợp nhằm kêu gọi đồng minh tăng cường sức ép lên Tehran.
