Elon Musk lường trước tên lửa khổng lồ Starship sẽ nổ tung sau khi phóng

Elon Musk, Giám đốc điều hành SpaceX, nói chuyến bay thử nghiệm Starship của công ty hôm 20.4 là "đúng như những gì tôi dự đoán".

Được SpaceX phóng lúc 8 giờ 33 sáng 20.4 (giờ địa phương) tại sân bay vũ trụ Starbase trên Vịnh Mexico ở Boca Chica, bang Texas (Mỹ), tên lửa khổng lồ Starship đã lộn nhào rồi phát nổ sau 4 phút bay, tạo ra “cơn lốc xoáy” đá, làm các mảnh vỡ bay cao hàng trăm mét. "Tuy nhiên thiệt hại với sân bay vũ trụ tư nhân của SpaceX ở phía nam Texas thực sự khá nhỏ”, Elon Musk nói trên Twitter Spaces tối 29.4 trong bình luận mở rộng đầu tiên của mình về chuyến bay thử nghiệm Starship.

Ông cho hay Starship, tên lửa lớn và mạnh nhất thế giới dài 122m do SpaceX chế tạo, đã đạt được một số cột mốc quan trọng, bay nhanh hơn tốc độ âm thanh và vượt qua phần thử thách nhất về mặt khí động học của chuyến bay.

Starship đã làm được điều đó dù ba động cơ ở giai đoạn đầu tiên không thể đánh lửa trên pad và vài động cơ khác đã tắt trong suốt chuyến bay, cuối cùng khiến nó kết thúc khi đạt độ cao tối đa khoảng 38,624km.

Thế nhưng, Elon Musk lưu ý rằng hệ thống kết thúc chuyến bay tự động, được thiết kế để phá hủy tên lửa trong trường hợp nó đi chệch hướng, mất quá nhiều thời gian (khoảng 40 giây) để bắt lửa. Điều đó có thể đồng nghĩa là SpaceX cần phải đăng ký lại với Cục Hàng không Liên bang (FAA).

Công ty cũng phải gia cố bệ phóng bằng thép tấm làm mát với nước để thay thế bê tông đã bị vỡ và văng ra như mảnh đạn trong chuyến bay thử nghiệm Starship đầu tiên. Elon Musk nói: “Chúng tôi đang đặt rất nhiều thép”.

Hiện tại, Starship bị đình chỉ hoạt động trong khi SpaceX điều tra sự cố với sự giám sát của FAA.

Trong một tuyên bố vào tuần này, FAA cho biết SpaceX phải “thực hiện các phân tích để đảm bảo rằng công chúng không gặp phải những rủi ro không thể chấp nhận được”, gồm cả “việc xem xét dữ liệu sau chuyến bay để đảm bảo tính nhất quán giữa các giả định được sử dụng cho những phân tích an toàn của họ và dữ liệu được quan sát từ chuyến bay”.

"Hơn nữa, SpaceX phải chứng minh rằng bất kỳ mối nguy hiểm nào về an toàn trên mặt đất và chuyến bay không gây rủi ro không thể chấp nhận được cho công chúng trong các hoạt động được cấp phép”, FAA cho biết thêm.

FAA nói rằng không có thiệt hại về người hoặc tài sản công cộng trong chuyến bay.

Cục Bảo vệ cá và động vật hoang dã Mỹ (FWS) cũng đang phối hợp với FAA. Trong một tuyên bố tuần này, FWS nói rằng Starship đã gửi “nhiều mảnh bê tông lớn, tấm thép không gỉ, kim loại và các vật thể khác bay xa vài trăm mét cùng đám mây bụi bê tông lắng đọng trên khu vực rộng tới 10,46km về phía tây bắc của vị trí trạm phóng tên lửa”.

FWS lưu ý vụ nổ tên lửa Starship cũng gây ra một đám cháy rộng 14.164,5m2 ở phía nam của khu vực, nhưng “không tìm thấy xác chim hoặc động vật hoang dã nào trên các vùng đất do khu bảo tồn động vật hoang dã sở hữu hoặc quản lý”.

Tàu vũ trụ Starship và tên lửa đẩy siêu nặng của SpaceX bị lộn ngược rồi phát nổ trên bầu trời Texas sau khi phóng hôm 20.4 - Ảnh: The Washington Post

Khi được hỏi về các mảnh vỡ và khả năng các nhóm bảo vệ môi trường khởi kiện, Elon Musk thừa nhận sự kiện này “đã tạo ra rất nhiều bụi, nhưng không có bất kỳ thiệt hại đáng kể nào với môi trường mà chúng tôi biết”.

Sắp điều trần tại Quốc hội Mỹ, Giám đốc NASA Bill Nelson cho biết ông không lo lắng về chuyến bay thử nghiệm Starship và hy vọng SpaceX sẽ phóng tên lửa này trong vòng vài tháng tới.

“Vụ nổ không phải là một nhược điểm lớn trong cách mà SpaceX thực hiện mọi việc. Họ rất giàu phần cứng, đồng nghĩa có rất nhiều tên lửa sẵn sàng để phóng. Đó là phương thức hoạt động của họ. SpaceX phóng tên lửa. Nếu xảy ra sự cố gì, họ tìm ra nguyên nhân, rồi quay lại và phóng nó lần nữa”, Bill Nelson lý giải.

Vào năm 2021, NASA đã trao một hợp đồng trị giá 2,9 tỉ USD để sử dụng Starship làm phương tiện đưa các phi hành gia đến và đi từ bề mặt Mặt trăng như một phần của chương trình Artemis. Sau đó, NASA trao cho SpaceX một hợp đồng hạ cánh trên Mặt trăng lần thứ hai trị giá 1,15 tỉ USD.

Starship được tạo thành từ hai phần: Tên lửa đẩy siêu nặng (Super Heavy Booster) và tàu vũ trụ, sẽ được sử dụng để mang các trọng tải như vệ tinh và cuối cùng là con người.

Tên lửa đẩy siêu nặng là phần dưới của Starship, có khả năng đưa toàn bộ tàu vũ trụ lên không gian. Nó được trang bị 33 động cơ Raptor, được phát triển bởi SpaceX và hoạt động bằng chất nhiên liệu lỏng methan cùng oxy.

Tàu vũ trụ là phần trên của Starship, có thể chở hàng chục người và hàng hóa. Nó cũng được trang bị động cơ Raptor, hoạt động bằng cách sử dụng chất nhiên liệu lỏng methan và oxy. Một khi đưa Starship lên không gian, tên lửa đẩy siêu nặng sẽ tách ra và trở thành một tàu vũ trụ độc lập.

Nếu FAA thông qua cuộc điều tra của SpaceX và cấp một giấy phép phóng Starship khác, Elon Musk cho biết công ty sẽ có cơ hội tốt để không chỉ bay trở lại mà còn đạt đến quỹ đạo.

Tỷ phú công nghệ nói lần phóng tiếp theo sẽ có một số “cải tiến đáng kể về độ tin cậy” giúp tên lửa Starship có cơ hội thành công cao hơn. “Tôi không muốn thử thách số phận, nhưng tôi nghĩ gần 100% cơ hội đạt đến quỹ đạo trong vòng 12 tháng”, Elon Musk tuyên bố.

SpaceX hy vọng chuyến bay thử nghiệm Starship sẽ là bước đầu tiên trong hành trình của con người tới sao Hỏa.

Trước đó, SpaceX đã cảnh báo rằng cơ hội thành công là thấp và mục đích của vụ phóng tên lửa Starship lần đầu hôm 20.4 là thu thập dữ liệu, bất kể nhiệm vụ có hoàn thành hay không. Các nhân viên tại SpaceX vẫn cổ vũ nhiệt tình ngay cả sau khi tên lửa Starship phát nổ.

Theo SpaceX, về lý thuyết, cả phần trên và phần dưới của Starship đều được thiết kế để tự cung cấp năng lượng trở lại Trái đất một cách an toàn, hạ cánh nhẹ nhàng để có thể được tái sử dụng. Elon Musk cho biết khả năng tái sử dụng tên lửa Starship giúp chuyến bay vào vũ trụ rẻ hơn đáng kể so với những gì NASA có thể cung cấp.

Không như NASA, cố gắng tránh rủi ro, SpaceX có lịch sử cho thấy sẵn lòng để các chuyến bay thử nghiệm bị nổ tung. Elon Musk cho biết doanh nghiệp tư nhân này được hưởng lợi từ việc hiểu được những gì sai sót.

SpaceX đã xây dựng sân bay vũ trụ của riêng mình có tên Starbase trên Vịnh Mexico ở Boca Chica, bang Texas (Mỹ) để phóng tên lửa của mình. Một số tên lửa Starship khác đã được SpaceX sản xuất để thử nghiệm trong tương lai.

Elon Musk cho biết ông đã phát triển Starship, trước đây được đặt tên là BFR, để con người cuối cùng có thể trở thành loài liên hành tinh. Để làm được điều này, tỷ phú giàu thứ hai thế giới dự định bắt đầu thuộc địa hóa sao Hỏa, điều mà ông nói là cần thiết để bảo tồn loài người trong trường hợp có sự kiện hủy diệt hành tinh, chẳng hạn chiến tranh hạt nhân hoặc cuộc tấn công của tiểu hành tinh, quét sạch sự sống trên Trái đất.

SpaceX tuyên bố Starship với tải trọng lên tới 150 tấn sẽ có thể vận chuyển hàng chục người trên các chuyến bay dài ngày liên hành tinh. Công ty đã có kế hoạch cho một chuyến bay tư nhân cho 11 người quanh Mặt trăng vào năm nay, dù thời điểm đó bây giờ hiện không còn khả thi.

Ngoài ra, SpaceX cũng công bố kế hoạch dài hạn để sử dụng tàu vũ trụ Starship như một phương tiện đưa đón cho du lịch thương mại trên Trái đất, hứa hẹn các chuyến từ London (thủ đô Anh) đến Tokyo (thủ đô Nhật Bản) trong vòng chưa đầy 1 giờ.

Sơn Vân