Được đề nghị 'áp dụng triệt để tình tiết giảm nhẹ', Phạm Nhật Vũ có thoát tội?

Bị can Phạm Nhật Vũ bị truy tố về tội 'Đưa hôi lộ' - Ảnh: Internet

Viện KSND tối cao truy tố Phạm Nhật Vũ tội “Đưa hối lộ” theo điều 364 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017. Trong bản cáo trạng có nêu bị can Phạm Nhật Vũ mặc dù không phải chịu trách nhiệm chính về các hậu quả thiệt hại của MobiFone do hành vi phạm tội về đầu tư công do Nguyễn Bắc Son và đồng phạm gây ra, nhưng trước khi khởi tố vụ án, Phạm Nhật Vũ đã chủ động, tích cực khắc phục toàn bộ số tiền thiệt hại cho MobiFone.

Cụ thể, Phạm Nhật Vũ đã khắc phục hơn 8.445.324.611.000 đồng tiền chuyển nhượng cổ phần và 329.105.607.292 đồng tiền lãi phát sinh chi phí liên quan đến dự án. Đồng thời, bị can Vũ đã tích cực phối hợp cung cấp tài liệu để CQĐT làm rõ hành vi của các bị can vi phạm về đầu tư công, cũng như hậu quả của vụ án. Do đó không xử lý trách nhiệm của bị can Vũ về hành vi này.

Trong quá trình điều tra về vụ án đưa và nhận hối lộ, Phạm Nhật Vũ đã có đơn tự nguyện khai báo và đầu thú về hành vi phạm tội, ăn năn hối cải, tích cực khai báo và hợp tác với CQĐT, VKS để làm rõ hành vi này..

Ngoài ra, bị can Vũ có nhiều hoạt động từ thiện và đóng góp cho hoạt động của Giáo hội Phật giáo Việt Nam. Ngày 29.6.2019, Hội đồng Chứng minh và Hội đồng Trị sự Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam đã có đơn ghi nhận Phạm Nhật Vũ có nhiều đóng góp cho an sinh xã hội, trùng tu di tích lịch sử văn hóa… và lĩnh vực giao lưu mở rộng quan hệ quốc tế của Giáo hội. Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam TP.Hà Nội, tỉnh Hà Giang, tỉnh Tuyên Giang, tỉnh Hưng Yên, tỉnh Cao Bằng... có đơn đề nghị xem xét cho Vũ được hưởng chính sách khoan hồng của pháp luật.

Với những tình tiết giảm nhẹ đáng kể như trên, VKS cho rằng cần áp dụng đầy đủ, triệt để các quy định tại điểm d, khoản 1, điều 3; khoản 1, 2, điều 51 và các quy định khác của BLHS năm 2015 để xem xét quyết định mức hình phạt tương xứng với những tình tiết giảm nhẹ đã nêu của bị can Vũ.

Trao đổi với PV Báo Một Thế Giới, luật sư Đặng Văn Cường (Đoàn Luật sư TP.Hà Nội) cho biết về nguyên tắc chung của pháp luật, một người được xác định là có tội sẽ phải chịu hình phạt theo quy định của BLHS. Hình phạt do tòa án quyết định, áp dụng đối với người hoặc pháp nhân thương mại phạm tội nhằm tước bỏ hoặc hạn chế quyền, lợi ích của người, pháp nhân thương mại đó.

Theo luật sư Cường, trong chính sách xét xử hình sự của Việt Nam luôn kết hợp hài hòa hai yếu tố là tính khoan hồng và nghiêm trị. Khoan hồng với người biết ăn năn hối cải, thành khẩn khai báo, phạm tội lần đầu, lỗi vô ý… Còn nghiêm trị đối với những đối tượng chủ mưu cầm đầu, thực hành tích cực, ngoan cố chống đối...

Bộ luật Tố tụng hình sự quy định CQĐT, VKS cần thu thập đầy đủ các chứng cứ buộc tội và chứng cứ gỡ tội làm cơ sở để thực hiện việc tranh tụng công khai tại phiên tòa, căn cứ để tòa án giải quyết vụ án một cách đúng đắn, công bằng.

Luật sư Cường cũng trích dẫn điều 50 BLHS quy định: “Khi quyết định hình phạt, tòa án căn cứ vào quy định của bộ luật này, cân nhắc tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi phạm tội, nhân thân người phạm tội, các tình tiết giảm nhẹ và tăng nặng trách nhiệm hình sự”.

Về tội danh “Đưa hối lộ” mà bị can Vũ bị truy tố theo điều 364 BLHS năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017, luật sư cũng viễn dẫn điều 364 như sau: “4. Phạm tội trong trường hợp của hối lộ là tiền, tài sản, lợi ích vật chất khác trị giá 1.000.000.000 đồng trở lên, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm”.

Trong vụ án này, bị can Vũ đang bị cáo buộc thực hiện hành vi đưa hối lộ lên tới 3 triệu USD nên theo luật sư Cường, bị can sẽ phải đối mặt với mức hình phạt cao nhất quy định tại khoản 4, điều 364 BLHS là bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm tù.

Tuy nhiên, theo luật sư Cường, theo quy định tại điều 54 BLHS, trường hợp bị can Vũ có từ 2 tình tiết giảm nhẹ trở lên quy định tại điều 51 BLHS thì có thể được xem xét áp dụng một hình phạt dưới mức thấp nhất của khoản 4, điều 364 BLHS (dưới 12 năm tù) nhưng sẽ thuộc khoản 3, điều 364 BLHS là mức hình phạt từ 7 đến 12 năm tù.

Điểm d, khoản 1, điều 3 BLHS quy định: …Khoan hồng đối với người tự thú, đầu thú, thành khẩn khai báo, tố giác đồng phạm, lập công chuộc tội, tích cực hợp tác với cơ quan có trách nhiệm trong việc phát hiện tội phạm hoặc trong quá trình giải quyết vụ án, ăn năn hối cải, tự nguyện sửa chữa hoặc bồi thường thiệt hại gây ra...

Điều 51 BLHS năm 2015 quy định các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự bao gồm: “1. Các tình tiết sau đây là tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự:

a) Người phạm tội đã ngăn chặn hoặc làm giảm bớt tác hại của tội phạm;

b) Người phạm tội tự nguyện sửa chữa, bồi thường thiệt hại hoặc khắc phục hậu quả;…

s) Người phạm tội thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải;

t) Người phạm tội tích cực hợp tác với cơ quan có trách nhiệm trong việc phát hiện tội phạm hoặc trong quá trình giải quyết vụ án;…

2. Khi quyết định hình phạt, tòa án có thể coi đầu thú hoặc tình tiết khác là tình tiết giảm nhẹ, nhưng phải ghi rõ lý do giảm nhẹ trong bản án”.

Nhã Thanh