'Đừng xem trách nhiệm là trái bóng'

Sáng 29/3, Quốc hội thảo luận tại hội trường về các Báo cáo công tác nhiệm kỳ 2016-2021 của Chủ tịch nước, Chính phủ, Tòa án nhân dân Tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao.

Phát biểu khai mạc, Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu đề nghị các đại biểu tập trung vào một số nội dung thảo luận: Đánh giá công tác tác lãnh đạo, chỉ đạo của Chủ tịch nước; công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ; những thành tựu, dấn ấn nổi bật của Chủ tịch nước, Chính phủ; những ưu điểm, hạn chế, nguyên nhân, các bài học kinh nghiệm; những phương hướng của Chủ tịch nước, Chính phủ trong nhiệm kỳ tới.

Kỳ họp thứ 11, Quốc hội khóa XIV.

Là người phát biểu đầu tiên, ĐBQH Nguyễn Thị Mai Hoa (đoàn Đồng Tháp) bày tỏ đồng tình cao với các báo cáo của Chủ tịch nước, Chính phủ.

“Chúng tôi rất ấn tượng với nhưng kết quả mà Chính phủ đạt được trong 5 năm qua, rất ghi nhận sự thẳng thắn của Chính phủ về những tồn tại hạn chế, rất chia sẻ với Chính phủ về những khó khăn, thách thức, ấn tượng rất sâu sắc về một nhiệm kỳ Chính phủ thành công, liêm chính, kiến tạo, hành động phục vụ nhân dân, nói không với tham nhũng, gần dân, sát dân, giải quyết những vấn đề của đời sống, một Chính phủ quyết tâm phục vụ nhân dân.

Chúng tôi rất ấn tượng với chững chỉ đạo giải quyết của Thủ tướng Chính phủ khi lắng nghe ý kiến nhân dân, như kiên quyết đóng cửa rừng tự nhiên, không đánh đổi môi trường lấy kinh tế, thực hiện mục tiêu kép trong năm 2020. Đó là sức mạnh của niềm tin, của lòng tự hào dân tộc”, đại biểu Nguyễn Thị Mai Hoa chia sẻ.

Tuy nhiên, đại biểu nêu rõ, sự chuyển động chưa đều, vẫn có tình trạng đùn đẩy, né tránh trách nhiệm, cơ chế xin cho… Khi một cỗ máy vận hành thì chỉ một chi tiết nhỏ lỡ nhịp thì sẽ ảnh hưởng tới cả cỗ máy. Đại biểu cũng nêu nhiều kiến nghị về nội dung trong nhiệm kỳ tới, “hiểu điều dân muốn, làm điều dân cần”. Khắc phục bệnh hình thức trong đánh giá.

ĐBQH Phạm Thị Minh Hiền (đoàn Phú Yên). Ảnh quochoi.vn chụp năm 2020

ĐBQH Phạm Thị Minh Hiền (đoàn Phú Yên)bày tỏ thống nhất và đánh giá cao báo cáo nhiệm kỳ mà Thủ tướng trình bày. Đại biểu Hiền gửi gắm hai vấn đề tới Chính phủ nhiệm kỳ tới.

Thứ nhất là mong Chính phủ nhiệm kỳ tới dành thời gian rà soát chính sách sử dụng nhân tài bởi vấn đề con người có ý nghĩa quyết định đến năng lực của bộ máy. Theo ĐBQH Phạm Thị Minh Hiền, bộ máy của chúng ta có hai nhóm chuyên gia: nhóm chuyên gia thông thái và nhóm chuyên gia thông minh. Trong đó, nhóm chuyên gia thông minh nắm bắt tốt lĩnh vực của mình nhưng khi có trở ngại hoặc vướng mắc, họ chỉ muốn giữ “an toàn” trong lĩnh vực quen thuộc của mình. Do đó, khi tư duy hoạt động bị thu hẹp theo lối mòn thì khả năng sáng tạo sẽ không còn.

Đại biểu Phạm Thị Minh Hiền mong muốn Chính phủ kiên quyết xóa bỏ lối mòn tư duy, khuyến khích năng lực sáng tạo, đổi mới của từng cán bộ, công chức, viên chức trong bộ máy.

Vấn đề thứ hai đại biểu Hiền quan tâm là công tác giáo dục hiện nay. Theo ĐBQH Phạm Thị Minh Hiền, sự cố xã hội hóa sách giáo khoa thời gian vừa qua “là bài học cay đắng, bài học xương máu cho các nhà quản lý giáo dục”. Điều đáng nói là khi xã hội đã thấy rõ những hậu quả mà nhiều học sinh và gia đình đang phải đối mặt thì vấn đề cá nhân, tổ chức nào phải chịu trách nhiệm cho những sai lầm này lại chưa rõ ràng. Do đó, đại biểu đề nghị “đừng xem trách nhiệm là trái bóng” và Quốc hội, Chính phủ cần có những cơ chế tăng thêm kỷ cương quốc gia.

Đại biểu Vũ Thị Lưu Mai (đoàn Hà Nội). Ảnh: VGP

Huy động nguồn lực ngoài ngân sách là không dễ dàng

Phát biểu tại hội trường, ĐBQH Vũ Thị Lưu Mai (đoàn TP Hà Nội) chia sẻ bốn vấn đề: Thứ nhất, thưc hiện chủ trương huy động nguồn lực ngoài ngân sách cho phát triển: Quốc hội, Chính phủ đã có ban hành nhiều văn bản quy phạm pháp luật nhằm phát huy tối đa mọi nguồn lực, đặc biêt là các nguồn lực ngoài ngân sách Nhà nước. Tuy nhiên, theo Đại biểu, việc huy động vốn thời gian qua chưa thực sự hiệu quả. Đơn cử, nhiều dự án thuộc cao tốc Bắc - Nam, tuyến đường ven biển, một số dự án BOT tại các địa phương… đã phải chuyển từ hình thức đối tác công - tư sang sử dụng 100% vốn Nhà nước.

Theo ĐBQH Vũ Thị Lưu Mai, việc huy động nguồn lực ngoài ngân sách là không dễ dàng, nhưng Chính phủ kiến tạo là Chính phủ phải tạo được sức mạnh tổng hợp, huy động được mọi nguồn lực từ người dân cho phát triển.

Thứ hai, thực hiện phân cấp trong đầu tư công. Nhiệm kỳ qua, Chính phủ đã ban hành nhiều quy định nhằm phát huy tính tự chủ của địa phương. Tuy nhiên, thực tế, không ít địa phương đưa vào danh sách nhiều dự án chưa phù hợp trong khi nguồn lực có hạn, tạo gánh nặng lớn cho ngân sách Nhà nước và ảnh hưởng đến những dự án trọng điểm khác. Do đó, đại biểu đề nghị chấp hành nghiêm Luật Đầu tư công, nếu cần thì Quốc hội nhiệm kỳ mới xem xét sửa đổi. Theo đó, Quốc hội chỉ phê chuẩn danh sách đầu tư công trung hạn và Chính phủ giao Bộ KH&ĐT phân bổ chi tiết, tránh tình trạng giàn trải, manh mún.

Thứ ba là hạch toán ngân sách theo kết quả đầu ra. Theo đó, phải lấy kết quả cụ thể làm thước đo sử dụng ngân sách. Đại biểu đề nghị Quốc hội nhiệm kỳ tới làm rõ chi tiết số lượng dự án, số ngân sách được phân bổ, đã chi bao nhiêu, chi cho những dự án nào…

Thứ tư, về mối quan hệ công tác Quốc hội - Chính phủ, đại biểu bày tỏ đồng ý với nhận định của Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân rằng, mối quan hệ công tác này thời gian qua là rất tốt dù có những giai đoạn giữa hai bên có ý kiến, quan điểm khác nhau, thậm chí mâu thuẫn. “Điều đó là bình thường”, ĐBQH Vũ Thị Lưu Mai nhấn mạnh và bày tỏ tin tưởng, một Chính phủ chân chính và một Quốc hội vì dân tất yếu sẽ sẽ gặp nhau vì một ngày mai tươi sáng của quốc gia, dân tộc.

Quang Vũ