Đừng đùa với tử thần!

Căn nguyên chính gây bệnh ung thư phổi

Đây là những thông tin được các chuyên gia Y tế cho biết tại Lễ mít tinh hưởng ứng Ngày Thế giới không thuốc lá 31/5 và Tuần lễ Quốc gia không thuốc lá từ ngày 25 – 31/ 5 năm 2019 với chủ đề: “Thuốc lá và các bệnh về phổi” do Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá - Bộ Y tế tổ chức vừa qua tại Hà Nội.

Các đại biểu tham gia mít tinh hưởng ứng Ngày Thế giới không thuốc lá

Thông qua chủ đề này, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) muốn thông tin tới cộng đồng hậu quả của việc sử dụng thuốc lá với sức khỏe con người, nhất là các bệnh về phổi; đồng thời, kêu gọi các quốc gia có những hành động kịp thời, giảm nguy cơ tử vong do các bệnh về phổi liên quan đến sử dụng thuốc lá.

Theo WHO, trên thế giới, sử dụng thuốc lá là nguyên nhân chính gây ra các bệnh về phổi, điển hình là ung thư phổi và bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính. 90% trong số hơn 600.000 người mắc ung thư phổi hàng năm trên thế giới là người hút thuốc lá. Hút thuốc còn là nguyên nhân của 75% các ca bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính.

Các quốc gia cần tăng cường phòng, chống tác hại của thuốc lá thông qua việc thực hiện đầy đủ và mạnh mẽ các nội dung của Công ước khung về kiểm soát thuốc lá của Tổ chức Y tế thế giới, bao gồm việc ban hành và tăng cường thực thi các chính sách phòng, chống tác hại của thuốc lá.

Bên cạnh đó, các bậc phụ huynh và các thành viên khác trong gia đình, cộng đồng cần thực hiện các biện pháp để tạo ra môi trường trong lành không có khói thuốc lá, bảo vệ sức khỏe của chính mình và con cái, người thân của mình.

Còn tại Việt Nam, theo số liệu của Bệnh viện Ung bướu Trung ương, tỷ lệ bệnh nhân ung thư phổi có hút thuốc lá 96,8%. Số trường hợp tử vong do các bệnh không lây nhiễm chiếm 73% tổng số ca tử vong do bệnh tật và thương tích ở Việt Nam, mà một trong những nguyên nhân là do tỷ lệ sử dụng thuốc lá cao.

Khói thuốc lá cũng là nguyên nhân làm trầm trọng thêm bệnh hen suyễn, gây tàn phế và tử vong cho cả người hút thuốc và người hút thuốc thụ động. Trong đó, khói thuốc lá là nguyên nhân góp phần gây tàn phế và tử vong cho cả người hút thuốc lá và người hút thuốc lá thụ động.Trên toàn cầu, ước tính mỗi năm có tới 165.000 trẻ em tử vong trước 5 tuổi do nhiễm trùng đường hô hấp vì hút thuốc thụ động.

Đáng lo ngại, trẻ sơ sinh khi tiếp xúc với các chất độc trong khói thuốc từ khi còn ở trong bụng mẹ sẽ bị chậm phát triển chức năng phổi. Trẻ em hút thuốc thụ động từ khi còn nhỏ có thể phải chịu những hậu quả về sức khỏe ở tuổi trưởng thành như tăng nguy cơ mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, do việc bị nhiễm trùng đường hô hấp dưới thường xuyên khi còn nhỏ.

Hút thuốc lá không chỉ là nguyên nhân chính gây ung thư phổi, mà nó còn là nguyên nhân hàng đầu gây bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) - một tình trạng tích tụ chất nhầy và mủ trong phổi người hút thuốc lá dẫn đến ho, đau ngực và khó thở. Nguy cơ mắc bệnh COPD đặc biệt cao ở những người hút thuốc từ khi còn trẻ, vì các chất độc trong khói thuốc lá làm suy giảm sự phát triển của phổi.

Bên cạnh đó, theo các chuyên gia Y tế phân tích, khói thuốc lá có thể tồn tại trong không khí tới 5 giờ đồng hồ, kể cả khi không còn nhìn thấy hoặc ngửi thấy. Khói thuốc lá làm ô nhiễm không khí, đặc biệt trong môi trường khép kín, tại các khu vực trong nhà. Với hơn 7.000 hóa chất, trong đó có 69 chất gây ung thư, sự ô nhiễm các chất độc hại trong khói thuốc là nguyên nhân làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư phổi, các bệnh hô hấp mạn tính vàbệnh lao.

Trong khi đó, bệnh lao cũng là một trong những nguyên nhân gây hại cho phổi và làm giảm chức năng của phổi. Bệnh sẽ trầm trọng hơn ở những người hút thuốc lá. Khoảng 1/4 dân số thế giới có nhiễm vi khuẩn lao tiềm ẩn, khiến họ có nguy cơ khởi phát thành mắc bệnh lao. Những người hút thuốc lá có nguy cơ mắc bệnh lao cao gấp đôi những người không hút thuốc. Ở những bệnh nhân đang mắc bệnh lao, nếu tiếp tục hút thuốc thì sự kết hợp của bệnh lao với các tác hại của khói thuốc lá, sẽ làm tăng đáng kể nguy cơ tàn tật và tử vong do suy hô hấp.

Đưa tiêu chí không hút thuốc lá vào quy chuẩn thi đua

Bởi vậy, theo các chuyên gia Y tế, biện pháp hiệu quả để bảo vệ sức khỏe nói chung và bảo vệ lá phổi khỏe mạnh nói riêng là không hút thuốc và giảm tối đa việc tiếp xúc với khói thuốc lá thụ động.

Việc giảm sử dụng thuốc lá, giảm bệnh tật và tử vong do hút thuốc, bảo vệ sức khỏe lá phổi sẽ góp phần vào sự thành công của các nỗ lực quốc tế, nhằm kiểm soát các bệnh không lây nhiễm, lao và làm giảm ô nhiễm không khí để bảo vệ sức khỏe. Chiến dịch này là cơ hội để thu hút sự quan tâm của các quốc gia, tổ chức, cá nhân trong việc chủ động và tăng cường thực hiện gói các biện pháp kiểm soát thuốc lá hiệu quả.

Được sự quan tâm của Quốc hội, Chính phủ, thời gian qua, các hoạt động phòng chống tác hại thuốc lá đang ngày càng được triển khai rộng khắp trên toàn quốc. 63 tỉnh, thành phố đã thành lập Ban chỉ đạo phòng chống tác hại thuốc lá. Nhiều cơ quan, đơn vị đã đưa nội dung của phòng chống tác hại thuốc lá vào kế hoạch hoạt động hàng năm, đưa quy định cấm hút thuốc tại nơi làm việc vào quy chế nội bộ của cơ quan, đơn vị; đưa tiêu chí không hút thuốc tại nơi làm việc vào tiêu chuẩn thi đua khen thưởng của công chức, viên chức, người lao động.

Công tác kiểm tra xử lý vi phạm hành chính về phòng chống tác hại của thuốc lá đã được đẩy mạnh với sự tham gia tích cực của Ban chỉ đạo phòng chống tác hại thuốc lá Bộ Công an, sự tham gia của Thanh tra Bộ Y tế, UBND một số quận tại Hà Nội và đoàn kiểm tra liên ngành một số tỉnh, thành phố. Cho đến nay, các lực lượng chức năng đã tiến hành kiểm tra việc thực hiện Luật phòng chống tác hại của thuốc lá tại 3.740 cơ sở trên toàn quốc.

Ngoài ra, để đạt được mục tiêu phát triển bền vững, nhằm giảm 1/3 tỷ lệ tử vong sớm do các bệnh không lây nhiễm gây ra vào năm 2030, phòng, chống tác hại của thuốc lá cần phải được coi là ưu tiên hàng đầu của các quốc gia và cộng đồng trên toàn thế giới.

Các quốc gia cần tăng cường phòng, chống tác hại của thuốc lá thông qua việc thực hiện đầy đủ và mạnh mẽ các nội dung của Công ước khung về kiểm soát thuốc lá của Tổ chức Y tế thế giới, bao gồm việc ban hành và tăng cường thực thi các chính sách phòng, chống tác hại của thuốc lá. Bên cạnh đó, các bậc phụ huynh và các thành viên khác trong gia đình, cộng đồng cần thực hiện các biện pháp để tạo ra môi trường trong lành không có khói thuốc lá, bảo vệ sức khỏe của chính mình và con cái, người thân của mình.

Minh Khuê