Đừng để học phí thành barie với trẻ em nghèo

Trẻ nghèo vẫn chịu học phí cao

Theo Bộ GDĐT, hiện nay, mặc dù tỷ lệ huy động trẻ mầm non ra lớp đã khá cao (từ 3-5 tuổi đến trường là 92,16%, trẻ 5 tuổi là 98,75%) nhưng, ở nhiều vùng nông thôn, miền núi, đối với những gia đình nghèo và cận nghèo, học phí vẫn là rào cản trong việc duy trì sĩ số lớp.

Nhiều cha mẹ muốn nộp phí cũng không tìm được trường mầm non cho con. (Ảnh minh họa). Ảnh: Tùng Anh

Chính vì vậy, việc thực hiện chính sách miễn học phí đối với giáo dục mầm non cho trẻ 5 tuổi ở vùng có điều kiện kinh tế khó khăn sẽ nhằm đảm bảo mọi đối tượng trong độ tuổi này đều được tiếp cận với giáo dục.

Ông Nguyễn Bá Minh – Vụ trưởng Vụ Giáo dục mầm non (Bộ GDĐT) cho biết, chính sách miễn học phí cho trẻ mầm non cũng là khẳng định theo Nghị quyết số 46/NQ-CP, Chính phủ. Từ trước đến nay, Nhà nước mới chỉ thực hiện miễn giảm đối với các đối tượng chính sách. Việc nhà nước đã phổ cập giáo dục mầm cho trẻ dưới 5 tuổi nhưng lại chỉ miễn học phí cấp tiểu học đã gây khó khăn cho việc huy động trẻ đến trường, nhất là học sinh vùng núi.

Đánh giá cao đề xuất miễn học phí cho trẻ mầm non, nhưng nhiều người cho rằng, việc miễn học phí nếu chỉ được thực hiện ở khối trường công lập sẽ thiệt thòi với một số lượng lớn trẻ em nghèo đang học ở các trường tư thục, các nhóm lớp mầm non tự phát.

Là công nhân trong khu công nghiệp Bắc Thăng Long (Hà Nội), tổng thu nhập hàng tháng của cả hai vợ chồng chị Trần Thị Bích (Hiệp Hòa, Bắc Giang) chỉ được khoảng 10 triệu đồng. Trừ tiền thuê nhà 2,5 triệu đồng/ tháng; tiền ăn cho cả nhà tiết kiệm cũng rơi vào khoảng 3 triệu đồng, tiền điện nước 500.000 đồng và một khoản chi phí lớn nữa dành cho 2 con đang học mầm non. Chị Bích cho biết: Vì không có hộ khẩu, lại làm việc theo ca không đưa đón con theo giờ được nên chị buộc phải gửi các con ở một nhóm trẻ tư thục với giá 1,7 triệu đồng/ tháng/ 1 bé.

“Mỗi tháng mất 3-4 triệu đồng đóng học cho con, hai vợ chồng không dư nổi một đồng. Trong khi đó, người dân có hộ khẩu ở vùng này, con được học trường công, được hỗ trợ, mỗi trẻ đi học chỉ mất khoảng vài chục nghìn tiền học phí/ tháng” – chị Bích nói. Cũng như gia đình chị Bích, hàng nghìn công nhân khác trên cả nước cũng lâm vào hoàn cảnh tương tự.

Theo thống kê của Bộ GDĐT giữa năm 2017, ở bậc mầm non, quy mô mạng lưới trường, lớp phát triển nhanh. Cả nước tăng thêm 354 trường với 11.318 nhóm, lớp mới. Số lượng, tỷ lệ trẻ đến trường đều vượt kế hoạch đề ra. Tuy nhiên, hiện một số khu đô thị, khu công nghiệp thiếu trường lớp; khu vực miền núi, vùng sông nước vấn tồn tại nhiều điểm trưởng nhỏ lẻ, khó khăn trong đầu tư nguồn lực.

PGS.TS Phạm Bích San – Viện nghiên cứu Tư vấn và Phát triển cho rằng:“Tình trạng nhiều, khu công nghiệp “trắng” trường mầm non công lập đã khiến công nhân phải tìm đến các nhóm trẻ tư kém chất lượng, giáo viên, bảo mẫu thiếu trình độ... Đây cũng là nguyên nhân xảy ra hàng loạt các vụ bạo hành trẻ em, làm mất ổn định xã hội và không tạo được cơ sở vững chắc cho sự ổn định trong tương lai”.

Trường tư cũng nên miễn

Nhiều chuyên gia cho rằng, chính sách miễn học phí rất nhân văn, tuy nhiên, nếu miễn học phí, cần công bằng với trẻ học trường tư. Bởi lẽ, bên cạnh một số ít các trường tư thục, chất lượng cao, trường quốc tế dành cho con nhà giàu thì phần nhiều các trường tư thục ở những vùng khó khăn đều là chỗ học tập của học sinh nghèo, có hoàn cảnh khó khăn, là con em trong các khu công nghiệp, khu chế xuất...

Ông Phạm Văn Đại – Phó Giám đốc Sở GDĐT Hà Nội cho rằng, nếu miễn học phí ở các cấp từ THCS đến mầm non thì trường công lập và ngoài công lập cần được miễn đều như nhau. Theo ông Đại, hiện nay, học sinh trường ngoài công lập chưa được hưởng một chính sách gì về học phí. Đây là một phần lý do làm cho các trường dân lập phải thu học phí, phụ phí cao hơn để đủ chi tiêu. Chính điều này đã tạo sức ép rất lớn cho các trường công lập về sĩ số và ảnh hưởng đến công tác xã hội hóa giáo dục.

“Hiện nay, chúng ta đang thực hiện chủ trương xã hội hóa, phát triển các trường ngoài công lập nhằm đạt tỷ lệ 15% học sinh tiểu học, 15% học sinh THCS và 40% học sinh THPT học ngoài công lập vì vậy, theo quy định về phổ cập thì con em nhân dân trên địa bàn phải được miễn học phí như nhau” – ông Đại nói.

Tùng Anh