Đừng đánh giá con người chỉ dựa vào hình xăm

Xăm hình là một loại hình nghệ thuật làm đẹp có lịch sử lâu đời. Cho tới ngày nay, nó vẫn đang phát triển rất mạnh và được nhiều người yêu thích. Tuy nhiên, đâu đó còn tồn tại nhiều định kiến bảo thủ về xăm mình: họ coi việc có hình xăm trên cơ thể như dấu hiệu của tội phạm và tầng lớp thấp kém trong xã hội.

Nguyên nhân về những định kiến không hay này bắt nguồn từ khoảng thế 19 khi tội phạm thường hay hoạt động theo bang phái, Mỗi bang phái lại có hình xăm biểu trưng riêng. Điển hình là băng nhóm tội phạm lớn nhất của Nhật bản có tên là Yakuza. Họ khắc lên hình những hình xăm kín người theo cách xăm truyền thống Tebori. Từ đó, nhiều người coi rằng, hình xăm chính là dấu hiệu nhận diện được tội phạm.

Horiyoshi III, một cái tên đã trở thành huyền thoại tại Nhật Bản với phong cách xăm hình Tebori. Đây gần như một nghi lễ bắt buộc với các thành viên Yakuza, và có phân cấp một cách rõ ràng về hình xăm mà bạn được phép mang trên người.

Ở Việt Nam, từ lịch sử cổ đại, hình xăm đã là một nét bản sắc. Nhưng vào những thập niên 1970 - 1980, văn hóa xăm hình bắt đầu rộ lên, phổ biến chủ yếu trong giới “anh chị”, các băng nhóm tội phạm. Xăm hình ở đây như một cách thể hiện đẳng cấp và khẳng định bản thân. Xăm hình đóng vai trò và ý nghĩa phô trương sức mạnh, quyền lực, đồng thời nâng cao khả năng áp chế đối với người khác. Do đó, giới “anh chị” thường chọn những hình xăm biểu tượng cho sức mạnh có tính bặm trợn, đe dọa, hầm hố như rồng, hổ, phượng hoàng, rắn, báo, sói, đầu lâu…

Không chỉ tại Việt Nam, trong văn hóa đương đại của nhiều nước trên thế giới, hình xăm cũng đồng nghĩa với hình ảnh tội phạm. Những cái tên như Bario 18 hay Mara Salvatrucha là một trong những lý do tạo nên điều này.

Dần dần, nghệ thuật xăm hình một cách vô hình gắn liền với hình ảnh của giới “anh chị”, băng nhóm tội phạm và cả gái mại dâm. Đây được xem là lý do chính cho những định kiến cố hủ lâu đời về nghệ thuật xăm hình nói chung hay người xăm hình nói riêng.

Hiện nay, định kiến cổ hủ về hình xăm đã trở nên mờ nhạt. Mọi người không còn coi hình xăm như là dấu hiệu tội phạm hay tầng lớp văn hóa thấp. Thay vào đó, mọi người đã có suy nghĩ tích cực hơn xem nó như là bộ môn nghệ thuật làm đẹp đặc biệt.

Tuy vậy đến thời điểm hiện tại, thế kỷ thứ 21 hình xăm vẫn chưa được toàn bộ xã hội công nhận như những bộ môn nghệ thuật bình thường khác nhất là những quốc gia Á Đông như ở Việt Nam. Tuy được chấp nhận và cho phép nhưng vẫn còn tồn tại số ít những người vẫn “dè bỉu” việc xăm hình. Những lời lẽ vô cùng khiếm nhã đối với những người có hình xăm hay những nghệ nhân xăm hình của một bộ phận không nhỏ trong xã hội khiến cái nhìn với bộ môn nghệ thuật này đang ở mức vô cùng phiến diện.

Những hình xăm trước đây thường được dân “đàn anh”, “đàn chị” sử dụng để thể hiện sức mạnh, sự nổi trội của mình. Nhưng theo năm tháng quan niệm đó vẫn còn tồn tại trong xã hội - bất cứ ai xăm hình cũng trở thành những người ăn chơi, thích thể hiện mà có máu giang hồ trong người. Sự thật, xăm hình cũng như hình xăm không phải mặc định là xấu. Đó đích thị là một bộ môn nghệ thuật làm đẹp. Những nghệ nhân xăm hình cũng là một người nghệ sĩ sáng tạo ra cái đẹp.

Dù là nam hay nữ, già hay trẻ, hình xăm thời hiện đại mang nhiều ý nghĩa nghệ thuật hơn là dấu hiệu nhận biết một cộng đồng như nguyên bản. Mỗi hình xăm đều như một thứ trang sức trên da thịt, và người nghệ sĩ là người sáng tạo nên vẻ đẹp đó.

Xăm hình ngày nay vô cùng phát triển ở Mỹ và nhiều quốc gia trên thế giới. Xăm hình phát triển mạnh tại Mỹ và nhiều quốc gia trên thế giới. Tại Việt Nam, xăm hình cũng được nhiều bạn trẻ yêu thích và lựa chọn. Bởi một hình xăm đẹp có thể dùng để che những vết sẹo xấu trên cơ thể, hoặc ghi dấu ấn về kỉ niệm khó quen trong đời. Thậm chí, nó được sử dụng như một biểu tượng làm đẹp thể hiện cá tính của người sở hữu hình xăm.

Thực tế, việc đánh giá con người cần dựa vào người đó thể hiện thế nào. Không chỉ là hình thức mà sâu sắc hơn là lời nói, hành động và sự cư xử cũng như việc làm của họ. Đặc biệt hơn, chính là hành động có văn hóa và đạo đức của họ song song với khả năng đích thực. Tất cả điều đó dựa trên một quá trình chứ không phải là việc của một giờ, một ngày.

Đằng sau một chàng trai với bộ suit lịch lãm có thể là một cơ thể với nhiều hình xăm, và điều này không thể là một tiêu chí đánh giá đạo đức của anh ta.

Thật sự, đã có nhiều quan điểm đưa ra bênh vực cho việc xăm hình. Có nhiều quan điểm đưa ra rằng việc xăm hình chỉ như một cách thể hiện cá tính của bản thân hoàn toàn chính đáng, xăm hình như một việc kỉ niệm cột mốc của đời người, xăm hình là một bộ môn nghệ thuật đầy màu sắc… Trên thực tế cũng đã chứng minh việc xăm hình không phải là xấu, rất nhiều người xăm hình vẫn là người tốt. Nhiều người xăm hình nhưng vẫn là một người con ngoan ngoãn của gia đình, vẫn là công dân tốt cho xã hội, vẫn làm rất nhiều việc từ thiện…

Xa rời khỏi định kiến về một lối sống“hổ báo” của những người lớn tuổi, khách hàng của các nghệ sĩ xăm mình có thể là bất cứ ai: một nhân viên văn phòng, một nghệ sĩ, một bà mẹ trẻ… Chuyền tay nhau những cái tên như Gấu đen, Gà rừng, Nam Phong… hay Orient Ching, Ann Savage…, các khách hàng Việt dần nhận ra tài năng và đẳng cấp của các nghệ sĩ Việt Nam, bù đắp lại nỗ lực của những nghệ sĩ này trên con đường làm nghề.

Những nghệ sĩ xăm hình Việt Nam đang dần chứng minh với cộng đồng về một thế hệ mới với tư tưởng tiến bộ hơn về bộ môn nghệ thuật này. Vietnam Tattoo Expo 2018 là dịp hiếm hoi để cộng đồng tiếp cận nghệ thuật xăm hình và hệ “sinh thái” đi cùng một cách gần gũi nhất.

Một trong những thay đổi lớn lao nhất đối với nghệ thuật xăm mình thế hệ mới chính là việc các sự kiện về hình xăm với quy mô lớn bắt đầu được tổ chức một cách chuyên nghiệp ở Việt Nam. Vietnam Tattoo Expo 2018 - sự kiện sắp được tổ chức tại Hà Nội vào ngày 7-8/8/2018 tới đây là một minh chứng rõ ràng. Không chỉ là nơi tụ họp các nghệ sĩ xăm mình tên tuổi tại Việt Nam và trên thế giới, Vietnam Tattoo Expo còn là dịp hiếm hoi các khán giả Việt Nam có thể tiếp cận ở khoảng cách gần các tài năng lớn, tìm hiểu về nghệ thuật xăm mình theo đúng trào lưu của thế giới.

T.H