Đừng chỉ nghĩ đến mua nhà
Chính sách nhà ở phù hợp cho người nhập cư thực sự đang trở thành việc khá đau đầu đối với TPHCM- đô thị đông dân nhất cả nước với 80% dân số tập trung ở khu vực thành thị.
Cứ sau 5 năm, dân số TP HCM lại tăng thêm khoảng trên 1 triệu người, trong đó đa phần là người nhập cư từ các địa phương khác tới học tập, sinh sống. Chỉ riêng tại quận 12, mỗi năm tăng thêm hơn 22.000 người nhập cư, bằng số dân của một phường. Còn ở quận Gò Vấp, chỉ vài ba năm trở lại đây, dân số cũng đã tăng thêm tới gần 280.000 người.
Dân số tăng nhanh và đa số từ các tỉnh, thành đến sinh sống chủ yếu làm trong các ngành thương mại, dịch vụ với quy mô nhỏ, khả năng chi trả cho điều kiện ở hạn chế… đặt ra cho công tác quản lý nhà nước về kinh tế, xã hội và cư trú nhiều khó khăn. Trong khi đó, quỹ đất của TPHCM, kể cả ở các huyện ngoại thành, cũng đang ngày càng eo hẹp. Nhiều khu vực (như Gò Vấp) lại không được xây nhà cao tầng do vướng sân bay.
Các dự án nhà ở xã hội, nhà cho thuê là một hướng đi đúng đắn và đã được đề cập đến từ lâu, song thực tế vẫn rất ì ạch và nhiều vướng mắc, thậm chí có tiêu cực. Chỉ cần lướt nhanh một số trang web là có thể thấy nhà đất tại các dự án nhà ở xã hội vẫn được rao bán tràn lan, mặc dù theo quy định, người mua nhà ở xã hội không được phép bán lại trước thời hạn 5 năm kể từ khi mua. Có rất nhiều chiêu “lách” luật rất tinh quái, chẳng hạn như chủ nhà sẽ viết giấy di chúc tặng/ cho căn nhà và ký hợp đồng ủy quyền cho người mua toàn quyền thanh toán tiền mua, chuyển nhượng căn nhà với chủ đầu tư...
Thiết tưởng, cần có những điều tra xã hội học chi tiết và chính xác hơn về người nhập cư để phân nhóm và có những giải pháp riêng phù hợp cho từng nhóm. Các ngân hàng và tổ chức tín dụng cũng cần chung tay cho ra đời các sản phẩm hỗ trợ tài chính cho cả chủ đầu tư lẫn người dân có nhu cầu mua/ thuê nhà.
Đáng lưu ý, giải pháp thuê nhà rất phổ biến ở nhiều nước phát triển - xem ra vẫn chưa được chú trọng, do tâm lý thích sự ổn định của người dân. Nếu phát triển được quỹ nhà thuê đi kèm với đó là những quy định hợp lý để thủ tục cho thuê thuận tiện, quan hệ chủ nhà – người thuê được điều chỉnh phù hợp, đảm bảo sự công bằng, hợp lý thì tình hình có lẽ sẽ được cải thiện, tạo điều kiện cho người nhập cư đóng góp vào sự ổn định và thịnh vượng của đô thị.
