Đức đang ở 'ngã ba đường', không biết phải làm gì với Nord Stream 2

Theo tờ Rzeczpospolita của Ba Lan, Thủ tướng Đức dường như trong một thời gian dài không muốn nghe lời khuyên của nước láng giềng Ba Lan. “Gazprom của Nga bán gần 30% khí đốt cho Đức. Một đường ống dẫn khí được xây dựng chỉ củng cố vị thế của Nga và Đức trên thị trường khí đốt châu Âu. Hiện nay Nord Stream 2 (Dòng chảy phương Bắc 2) đã có cơ hội trở thành một dự án xuất sắc cho cả hai quốc gia, nhưng tương lai của các khoản đầu tư hàng tỉ euro sẽ là một câu hỏi”, Nhà báo Iwona viết trên tờ Rzeczpospolita.

Rzeczpospolita viết, lần đầu tiên trong lịch sử chính Berlin đã thúc giục cựu Thủ tướng Đức Gerhard Schroeder rời khỏi vị trí mà ông đang làm việc tại Gazprom. Được biết, ông Schroeder hiện là Chủ tịch Hội đồng quản trị Nord Stream 2 AG - một liên danh do Tập đoàn Gazprom của Nga đứng đầu, đang tham gia xây dựng tuyến đường ống dẫn khí đốt tự nhiên của Nga tới khu vực Baltic.

Bà Iwona giải thích, chủ sở hữu của công ty được đăng ký tại Thụy Sĩ là Gazprom, do đó, cựu thủ tướng Đức sẽ đảm nhận việc vận động hành lang lợi ích của Nga ở cả Berlin và Brussels. Cho đến thời điểm hiện tại, hoạt động ủng hộ lợi ích của Nga tại Liên minh châu Âu (EU) của ông Schroeder không khiến Đức khỏi lo lắng. Theo đó, đã có hàng nghìn công ty đã hợp tác với Nga trong ba thập kỷ qua.

Tuy nhiên, theo bà Iwona, sau vụ đầu độc thủ lĩnh phe đối lập Nga Alexei Navalny tình hình đã thay đổi đáng kể. Tại Đức, tranh chấp đã bùng lên về việc hoàn thành hoặc “đóng băng” hoàn toàn việc xây dựng đường ống dẫn khí Nord Stream 2.

Theo bà Iwona, thực tế là ông Schroeder có liên kết chặt chẽ không chỉ với Gazprom, mà còn với một gã khổng lồ năng lượng khác thuộc sở hữu của Nga là Rosneft. Vào tháng 9/2017, khi EU và Mỹ áp đặt các lệnh trừng phạt đối với Nga về việc sáp nhập Crimea, ông Schroeder đã không ngần ngại tham gia vào Ban giám đốc Tập đoàn Rosneft.

Hiện Đức tin rằng Nga phải chịu trách nhiệm về vụ đầu độc Navalny bằng vũ khí hóa học, bất kể Điện Kremlin có chính thức phủ nhận thông tin này hay không. “Nếu ông Schroeder chia sẻ một số ‘giá trị chính trị’ khác thì điều này hoàn toàn không phù hợp”, Phó Chủ tịch liên đảng bảo thủ Liên minh Dân chủ/Xã hội cơ đốc giáo (CDU/CSU) Johann Wadephul nói.

Việc đình chỉ xây dựng đường ống dẫn khí Nord Stream 2 có thể khiến các công ty châu Âu thiệt hại hàng tỉ euro. (Ảnh: Reuters)

Trong khi đó, Chủ tịch “Đảng Xanh” trong Quốc hội Đức Katrin Göring-Eckardt cũng kêu gọi cựu thủ tướng từ chức. “Bây giờ cựu thủ tướng phải quyết định xem liệu ông ấy có đứng về phía dân chủ và nhân quyền hay không”, bà Katrin nói. Bà Katrin yêu cầu dừng ngay việc xây dựng đường ống dẫn khí Nord Stream 2. Theo bà, chính phủ Đức nên đề xuất một kế hoạch chi tiết để thoát khỏi dự án của Nga.

Theo cựu Bộ trưởng Hợp tác và Phát triển Kinh tế Đức Dirg Nibel, ông ủng hộ việc hoàn thành xây dựng dự án, nhưng không ủng hộ việc mua khí đốt của Nga. “Ở Đức không có sự nhất trí nào về việc nước này thực sự sẽ thiệt hại bao nhiêu khi ‘thoát khỏi’ Nord Stream 2. Một động thái như vậy sẽ không ảnh hưởng lớn đến nền kinh tế hàng đầu châu Âu vốn đã ổn định”, cựu Bộ trưởng nhận định.

“Triển vọng tạo ra một trung tâm khí đốt cho châu Âu đang trở nên kém tươi sáng hơn cùng với việc giảm bớt sự ủng hộ đối với đường ống dẫn khí đốt của Nga từ chính Thủ tướng Angela Merkel. Ngay từ đầu, bà Merkel đã ủng hộ Điện Kremlin và gọi Nord Stream 2 là một dự án kinh tế đơn thuần. Tuy nhiên, đây là cách mà Nga tuyên bố cho đến ngày nay. Hơn nữa, Thủ tướng Đức đã không nhận thấy trong một thời gian dài rằng nhiều thành viên EU, bao gồm cả nước láng giềng lớn nhất ở phía Đông, Ba Lan phản đối việc xây dựng đường ống dẫn khí đốt này”, bà Iwona nhấn mạnh.

Theo đó, bà Merkel cho rằng dự án này thực sự mở ra cánh cửa cho việc đảm bảo an ninh năng lượng của châu Âu. “Có vẻ như bây giờ bà Merkel mới nhìn thấy rõ ràng hơn mục đích thực sự của việc xây dựng đường ống dẫn khí đốt này”, Nhà báo Iwona kết luận.

Tổng chi phí đầu tư Nord Stream 2 ước tính lên tới 11 tỉ USD, 50% trong số đó do cổ đông duy nhất cả dự án là Gazprom tài trợ. Phần còn lại chia đều cho 5 đối tác của Gazprom gồm Engie của Pháp, liên doanh Shell của Anh và Hà Lan, hai tập đoàn Đức Uniper và Wintershall cùng với OMV của Áo.

Dự án liên quan đến việc xây dựng hai tuyến đường ống dẫn khí đốt có tổng công suất 55 tỉ mét khối khí mỗi năm. Đường ống sẽ đi qua lãnh hải hoặc các vùng đặc quyền kinh tế của Nga, Phần Lan, Thụy Điển, Đan Mạch và Đức. Dự kiến Nord Stream 2 sẽ tăng gấp đôi lượng khí đốt tự nhiên được vận chuyển từ bờ biển Nga qua biển Baltic đến Đức.

Trước đó, Đức trông đợi nhiều vào khí đốt của Nga để chuẩn bị “sang trang” thời đại sử dụng năng lượng nguyên tử. Sau thảm họa Fukushima, Thủ tướng Đức Angela Merkel hứa đóng cửa nhà máy điện hạt nhân cuối cùng vào khoảng năm 2022. Đức hiện là khách hàng lớn nhất của các tập đoàn dầu khí Nga, mua vào 40 tỉ mét khối khí đốt một năm.

Thanh Bình (lược dịch)