Dựa vào đâu VN Pharma mua, bán thuốc giả?

Sau khi HĐXX tuyên án đối với 12 bị cáo với mức án nghiêm khắc đã khiến cho những người trong ngành dược cảm thấy đau buồn, còn dư luận hết sức bức xúc vì VN Pharma nhập thuốc ung thư giả đã bị phát hiện từ nhiều năm trước đến nay sau khi tuyên án thì mọi người mới rõ.

Nếu như gia đình ai đó có người nhà mắc bệnh ung thư mà lại mua phải loại thuốc giả này thì hậu quả sẽ ra sao? Không chỉ người bệnh phải gánh chịu mà còn kéo theo cả gia đình vào cảnh khuynh gia bại sản.

Trước đó, ngày 16-9, Thanh tra chính phủ (TTCP) đã ra thông báo kết luận thanh tra về việc cấp giấy phép nhập khẩu, giấy đăng ký lưu hành đối với 10 loại thuốc của Công ty Helix, cấp giấy phép hoạt động cho công ty Helix và việc trúng các gói thầu cung cấp cho các bệnh viện của VN Pharma.

Các bị cáo tại tòa.

Theo kết luận của TTCP, thuốc chữa bệnh là một loại hàng hóa đặc biệt, nhưng trong thời gian qua ngành y tế còn để xảy ra những thiếu sót, vi phạm trong khâu cấp số đăng ký thuốc; khâu cấp phép nhập khẩu thuốc; khâu cấp phép hoạt động về thuốc, nguyên liệu làm thuốc cho doanh nghiệp nước ngoài tại Việt Nam; công tác đấu thầu cung cấp thuốc cho các cơ sở khám, chữa bệnh. Nếu không được phát hiện và ngăn chặn kịp thời sẽ có nguy cơ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của nhân dân.

Đáng chú ý, Bộ Y tế ban hành Thông tư số 22/2009/TT-BYT còn bất cập, nội dung chưa đầy đủ, đây là một trong những sơ hở, thiếu sót trong công tác quản lý dẫn đến việc trong hồ sơ xin cấp phép đăng ký có tài liệu bị làm giả nhưng không được phát hiện kịp thời.

Thực tế trong 3 năm (2012, 2013, 2014), Bộ Y tế đã cấp 607 giấy phép nhập khẩu thuốc chưa có số đăng ký cũng không yêu cầu doanh nghiệp nộp giấy phép hoạt động về thuốc và nguyên liệu làm thuốc tại Việt Nam.

Chưa quy định nội dung hồ sơ, hình thức, biện pháp, trình tự, thủ tục và thẩm quyền đánh giá cơ sở sản xuất thuốc nước ngoài và việc lưu hành thuốc tại nước sở tại, chưa quy định các trường hợp cụ thể phải tiến hành kiểm tra, xác minh cơ sở nước ngoài sản xuất thuốc và việc lưu hành thuốc tại nước sở tại; Chưa quy định các trường hợp cụ thể phải tiến hành kiểm tra, xác minh cơ sở nước ngoài sản xuất thuốc để có căn cứ đánh giá, xác minh doanh nghiệp nước ngoài sản xuất thuốc trước khi trình duyệt, cấp phép nhập khẩu thuốc.

TTCP cho thấy những bất cập, chưa đầy đủ của Thông tư số 47/2010/TT-BYT nêu trên là một trong những sơ hở, thiếu sót trong công tác quản lý dẫn đến việc thuốc H-Capita được cấp giấy phép nhập khẩu ngày 30-12-2013, nhưng giấy phép hoạt động của công ty Austin Hong Kong đã hết hạn từ ngày 6-10-2013.

Cũng theo TTCP kết luận, Bộ Y tế ban hành thông tư số 47/2011/TT-BYT còn bất cập, nội dung chưa đầy đủ: Thiếu cơ chế phối hợp giữa các bộ, ngành trong nước và với cơ quan y tế nước ngoài nơi sản xuất, xuất khẩu thuốc; chưa quy định nội dung hồ sơ, hình thức, biện pháp, trình tự thủ tục và thẩm quyền đánh giá các cơ sở sản xuất thuốc nước ngoài và việc lưu hành thuốc tại nước sở tại. Trách nhiệm này thuộc lãnh đạo Bộ Y tế, Cục trưởng cục quản lý dược chịu trách nhiệm với vai trò là người tham mưu giúp việc cho Bộ trưởng Bộ Y tế.

Đối với Hội đồng tư vấn, tổ thẩm định thuộc Bộ Y tế và cá nhân các chuyên gia thẩm định trực tiếp chịu trách nhiệm về những thiếu sót, vi phạm trong việc thẩm định, xét duyệt cấp số đăng ký đối với 7 thuốc, cấp phép nhập khẩu đối với 3 thuốc và cấp phép hoạt động về thuốc và nguyên liệu làm thuốc tại Việt Nam cho Công ty Helix.

Từ những kết quả thanh tra nêu trên, Tổng TTCP kiến nghị Thủ tướng chính phủ kiểm điểm trách nhiệm lãnh đạo Bộ Y tế để xảy ra những tồn tại, vi phạm đã nêu tại kết luận thanh tra này.

Kiến nghị Bộ Y tế chỉ đạo Cục quản lý dược và Vụ KHTC tổ chức kiểm điểm và có biện pháp xử lý đối với tập thể cá nhân có liên quan để xảy ra những vi phạm trong việc cấp phép nhập khẩu, cấp số đăng ký đối với 10 thuốc, cấp phép hoạt động cho công ty Helix năm 2014; Công tác đấu thầu mua thuốc tại các bệnh viện tuyến Trung ương đã được thanh tra; Bộ Y tế chỉ đạo kiểm điểm và có biện pháp xử lý đối với tập thể và cá nhân có liên quan đến việc cho phép nhập khẩu 9.300 hộp thuốc H-Capita Caplet 500mg của công ty Austin Hong Kong vào Việt Nam ngày 11-4-2014 trong khi giấy phép hoạt động về thuốc và nguyên liệu làm thuốc của công ty này đã hết hạn từ ngày 6-10-2013.

TTCP cũng kiến nghị xử lý trách nhiệm đối với: UBND các địa phương An Giang, Bến Tre, Kiên Giang, Tiền Giang, Trà Vinh, TP Hồ Chí Minh và các bệnh viện: Chợ Rẫy, Y dược TP. Hồ Chí Minh, Đa khoa TW Cần Thơ, Trung ương Huế tổ chức kiểm điểm đối với những tồn tại, vi phạm trong công tác đấu thầu mua thuốc tại địa phương và bệnh viện tuyến Trung ương đã được thanh tra; Chỉ đạo kiểm điểm và có biện pháp xử lý phù hợp đối với tập thể, cá nhân có liên quan đến những tồn tại, vi phạm tại địa phương đơn vị mình (theo Kết luận thanh tra).

Một điều đáng chú ý, TTCP chuyển kết luận thanh tra sang Ủy ban Kiểm tra Trung ương Đảng để xem xét, xử lý theo thẩm quyền đối với các cán bộ, Đảng viên thuộc diện Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý có liên quan đến khuyết điểm, vi phạm tại kết luận thanh tra này.

Theo đó, TTCP còn chuyển kết luận thanh tra đến cơ quan an ninh điều tra (ANĐT), Bộ Công an để có thêm thông tin, tài liệu phục vụ cho công tác điều tra liên quan đến việc công ty VN Pharma nhập khẩu thuốc, bán thuốc H-Capita do công ty Helix sản xuất và các loại thuốc do công ty Health 2000 sản xuất, xử lý theo thẩm quyền mà cơ quan ANĐT, Bộ Công an đang tiến hành điều tra.

Để tiếp tục điều tra các hành vi sai phạm liên quan đến vụ án Nguyễn Minh Hùng, Võ Mạnh Cường cùng các đồng phạm buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, xảy ra tại công ty VN Pharma ở TP Hồ Chí Minh và các tỉnh, thành phố khác, ngày 18-9, Cơ quan ANĐT, Bộ Công an đã ra quyết định khởi tố vụ án hình sự về thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng, xảy ra tại Cục quản lý Dược - Bộ Y tế và các cơ quan, đơn vị có liên quan trong việc thẩm định, xét duyệt, cấp phép và cho thông quan nhập khẩu đối với các thuốc chữa bệnh mang nhãn mác công ty Helix Canada và nhãn mác công ty Health 2000 Canada. Cơ quan ANĐT, Bộ Công an đang khẩn trương để làm rõ các hành vi sai phạm xử lý theo quy định của pháp luật.

Đào Minh Khoa