Đưa sở hữu trí tuệ thành công cụ phục vụ phát triển kinh tế - xã hội

Ông Đinh Hữu Phí - Cục trưởng Cục Sở Hữu trí tuệ (SHTT) cho biết, thời gian qua, hoạt động SHTT đã đạt được nhiều thành tựu đáng ghi nhận.

Cụ thể, về xây dựng chính sách và pháp luật, Cục SHTT đã phối hợp với các cơ quan của Bộ Công Thương xây dựng Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Kinh doanh bảo hiểm và Luật SHTT để trình Quốc hội thông qua vào ngày 14/6/2019; triển khai xây dựng Hồ sơ đề nghị xây dựng Luật sửa đổi, bổ sung Luật SHTT để thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng, Nhà nước, nội luật hóa các cam kết quốc tế và giải quyết những vướng mắc trong thực tiễn áp dụng; đặc biệt, đã hoàn thành việc xây dựng để trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Chiến lược SHTT đến năm 2030.

Ông Đinh Hữu Phí, Cục trưởng Cục Sở hữu trí tuệ.

Cục cũng triển khai nhiều nhiệm vụ/hoạt động cụ thể để đưa SHTT trở thành công cụ phát triển kinh tế - xã hội, cụ thể đã cấp 09 Giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý và 280 Giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu tập thể và nhãn hiệu chứng nhận cho các sản phẩm đặc thù của địa phương trong năm 2019; triển khai Dự án “Xây dựng biểu trưng chỉ dẫn địa lý quốc gia”, triển khai Quy chế phối hợp trong công tác xây dựng và quản lý chỉ dẫn địa lý giữa Bộ KH&CN, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và Bộ Công Thương;

Đẩy mạnh bảo hộ quyền SHTT cho các sản phẩm thuộc Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP); tích cực tham gia Chương trình thương hiệu quốc gia, các Chương trình xây dựng thương hiệu cho sản phẩm chủ lực quốc gia, ngành và địa phương và triển khai Dự án Xây dựng Mạng lưới các Trung tâm phát triển tài sản trí tuệ tại các trường đại học, viện nghiên cứu và doanh nghiệp (IP-HUB/TISC). Chương trình phát triển tài sản trí tuệ đã góp phần quan trọng khuyến khích, thúc đẩy các hoạt động phát triển công nghệ và ĐMST, dần tạo dựng văn hóa SHTT trong cộng đồng xã hội

Nhờ áp dụng đồng bộ các giải pháp, lượng đơn được xử lý trong năm 2019 tăng 51,7% so với năm 2018, trong đó, nhãn hiệu quốc gia tăng 67%, sáng chế tăng 48,7%. Số văn bằng bảo hộ sở hữu công nghiệp cấp ra năm 2019 tăng trên 40% so với năm 2018. Mặc dù bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh Covid-19, nhưng lượng đơn xử lý được trong 5 tháng đầu năm 2020 đạt 26.036 (tăng 0,6% so với cùng kỳ năm 2019); số văn bằng bảo hộ sở hữu công nghiệp cấp tăng 18,1%, trong đó số bằng độc quyền sáng chế tăng 56,7%.

Trong quan hệ quốc tế, Cục đã tham gia tích cực vào các diễn đàn, tổ chức quốc tế có nội dung hợp tác về SHTT như APEC, ASEAN, WTO và Tổ chức SHTT thế giới (WIPO) và đàm phán nội dung SHTT trong các Hiệp định thương mại quốc tế (CPTPP, EVFTA, v.v.). Đến nay, Cục có quan hệ hợp tác chặt chẽ với WIPO, với Cơ quan SHTT của các nước ASEAN. Cục có Thỏa thuận hợp tác về SHTT với các Cơ quan SHTT của cả 5 nước thường trực Hội đồng bảo an Liên hợp quốc và Nhóm 5 Cơ quan SHTT lớn nhất thế giới (Mỹ, EU, Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc), cũng như các nước đối tác truyền thống như Nga, Pháp, Lào, Cu-ba, v.v. và tất cả các nước trong khu vực ASEAN. Đặc biệt, Việt Nam đã được bầu giữ chức vụ Chủ tịch Đại hội đồng WIPO nhiệm kỳ 2018-2019 và đảm nhiệm vị trí Chủ tịch Nhóm công tác về Hợp tác SHTT các nước ASEAN.

Chương trình phát triển tài sản trí tuệ đã góp phần quan trọng khuyến khích, thúc đẩy các hoạt động phát triển công nghệ và đổi mới sáng tạo, dần tạo dựng văn hóa SHTT trong cộng đồng xã hội. Trong giai đoạn 2010-2020, Chương trình đã hỗ trợ bảo hộ SHTT cho 118 sản phẩm chủ lực của các địa phương; hỗ trợ, tư vấn thành lập 63 tổ chức tập thể kiểm soát, quản lý sản phẩm được bảo hộ; tập huấn về SHTT cho 37.000 lượt người; đào tạo cho trên 10.000 lượt người; hỗ trợ 5.000 số phát sóng trên đài truyền hình TW và địa phương; hỗ trợ đăng ký bảo hộ 50 sáng chế cho người Việt Nam, v.v. Sự thành công của Chương trình là mô hình tham khảo đối với các tỉnh/thành phố để xây dựng và triển khai các Chương trình hỗ trợ phát triển tài sản trí tuệ của địa phương. Hiện Cục đang dự thảo Chương trình phát triển tài sản trí tuệ giai đoạn 2021-2030, báo cáo xin ý kiến Bộ trưởng để lấy ý kiến các Bộ, ngành, địa phương trước khi trình Thủ tướng xem xét, phê duyệt.

Mặc dù đã đạt được những kết quả rất đáng khích lệ, nhưng theo ông Đinh Hữu Phí, hoạt động của Cục vẫn còn những vướng mắc nhất định trong công tác xây dựng Luật SHTT, việc triển khai Chiến lược SHTT, công tác thẩm định đơn và cấp văn bằng bảo hộ sở hữu công nghiệp, nhiệm vụ quản lý nhà nước về SHTT và phát triển tài sản trí tuệ để đưa tài sản trí tuệ thành công cụ phát triển kinh tế - xã hội, đặc biệt là cơ chế tự chủ tài chính đối với Cục SHTT...

Quang cảnh buổi làm việc

Phát biểu tại buổi làm việc, Bộ trưởng Chu Ngọc Anh ghi nhận và đánh giá cao những nỗ lực và kết quả Cục SHTT đạt được trong các lĩnh vực xây dựng chính sách, pháp luật, hợp tác và hội nhập quốc tế cũng như công tác xử lý đơn. Đặc biệt là Cục đã chủ trì xây dựng thành công Chiến lược SHTT đế năm 2030 để định hướng sự phát triển của hệ thống SHTT nước ta và hoạt động của Cục trong giai đoạn tới, đưa SHTT thực sự trở thành công cụ phục vụ khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo cũng như phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Tuy nhiên, Bộ trưởng lưu ý, nhiều chính sách vĩ mô của đất nước đang thay đổi, sẽ tác động trực tiếp đến hoạt động của Cục, Cục cần xác định rõ nhiệm vụ trong thời gian tới, đặc biệt là việc đổi mới hoạt động bộ máy cho phù hợp với chính sách chung của đất nước. Tăng cường trang thiết bị công nghệ thông tin, cơ sở hạ tầng để phục vụ tốt nhất yêu cầu của công việc.

Bộ trưởng yêu cầu Cục và các đơn vị có liên quan khẩn trương xây dựng Kế hoạch xây dựng Luật SHTT (sửa đổi), khẩn trương triển khai các nội dung của Chiến lược SHTT để đạt được các mục tiêu đề ra, cũng như nghiên cứu các biện pháp rút ngắn thời gian xử lý đơn sở hữu công nghiệp.

Bên cạnh đó, Bộ trưởng yêu cầu Cục nghiên cứu mô hình tổ chức và hoạt động cho phù hợp với tinh thẩn Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Đảng về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, cũng như sự thay đổi về cơ chế, chính sách tài chính của Nhà nước.

Bảo Lâm