Đũa nhạc trưởng và tinh thần đoàn kết Việt Nam

Từ ngày 5 đến 10-9-1960, Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ III của Đảng diễn ra tại Thủ đô Hà Nội với 525 đại biểu chính thức và 51 đại biểu dự khuyết thay mặt hơn 50 vạn đảng viên trong cả nước về dự. Sau ngày bế mạc đại hội, nhân dân Thủ đô tổ chức nhiều liên hoan văn nghệ chào mừng thành công của đại hội. Tối 11-9-1960, một cuộc dạ hội được tổ chức ở Công viên Bách Thảo với sự tham dự của hơn 1.000 nghệ sĩ và khoảng 4.000 đoàn viên, thanh niên thay mặt cho tuổi trẻ Thủ đô. Đến dự có Chủ tịch Hồ Chí Minh cùng trưởng đoàn đại biểu các đảng anh em tham dự đại hội.

Đũa nhạc trưởng Chủ tịch Hồ Chí Minh dùng chỉ huy dàn nhạc trình bày bài "Kết đoàn" tại dạ hội vào tháng 9-1960.

Nghe tin Bác đến, hàng nghìn người dân Thủ đô tề tựu đông vui trong Công viên Bách Thảo. Các sân khấu ngoài trời rộn rã tiếng đàn, tiếng hát. Bác cùng các đại biểu quốc tế đến. Bác giản dị trong trang phục quần nâu, áo vải, đi đôi dép cao su. Đến giờ khai hội, Bác bước lên bục cầm chiếc đũa nhạc trưởng, hướng về phía dàn nhạc công, dàn hợp xướng và bắt nhịp bài ca "Kết đoàn". Như một nhạc trưởng thực thụ, Bác cầm chiếc đũa lên xuống nhịp nhàng, các nhạc công và ca sĩ nhìn Bác hào hứng, đồng thanh hát lên với giọng trầm hùng, mạnh mẽ: "Kết đoàn chúng ta là sức mạnh. Kết đoàn chúng ta là sắt gang. Đoàn kết ta bền vững. Dù sắt hay là gang, mà sắt với gang còn kém bền vững. Chúng ta thề phá tan quân thù, thực dân, đế quốc, sài lang với phe phản động, ta đập tan hoang. Tiến tiến mau mau kìa tự do đang reo bừng trong ánh dương, xây đời mới trong dân chủ mới!".

Hình ảnh Bác đứng lên bục và giơ cao đũa nhạc trưởng bắt nhịp đã được nghệ sĩ nhiếp ảnh Lâm Hồng Long ghi lại bằng bức ảnh lịch sử "Bác bắt nhịp bài ca "Kết đoàn". "Bác Hồ là người nhạc trưởng vĩ đại! Cả dân tộc Việt Nam là một dàn đại hợp xướng" là cảm nhận của nhiều người khi xem bức ảnh. Đó là biểu tưởng đẹp cho tinh thần đoàn kết của nhân dân ta.

Bài và ảnh: NGUYỄN THU