Dừa… 'lột xác'

Giai đoạn đầu tập trung vào chất lượng, hệ thống nhận diện chưa bắt mắt.

Với khả năng tự lực có hạn, thật bất ngờ khi Ths Lâm Mộng Thúy, Start Up sáng lập cơ sở dầu dừa nguyên chất của công ty Phương Huỳnh ở Khóm 4, phường 6, TP Trà Vinh, cho biết sau 5 năm theo đuổi ý tưởng tạo chỗ đứng cho dầu dừa không tinh luyện qua nhiệt, cuối cùng Dầu dừa nguyên chất (Virgin Coconut Oil - VCO) công ty Phương Huỳnh đã được công nhận sản phẩm OCOP 3 sao (OCOP - Chương trình mỗi xã một sản phẩm) .

Để bảo đảm cho những giá trị của VCO, sản phẩm của công ty Phương Huỳnh cần nhà xưởng khang trang, đúng chuẩn HACCP. Mức đầu tư hoàn thiện nhà xưởng trên 1 tỉ đồng. Đó là số tiền rất lớn đối với một giảng viên đại học theo đuổi Start Up. Nhưng so với ý muốn của vợ chồng Lâm Mộng Thúy và Giang Kiến Quốc - tiến thêm một bước nữa vào thế giới mỹ phẩm thay vì dừng lại ở bếp núc - thì đó là việc phải làm.

Điểm khác biệt của dầu dừa công ty Phương Huỳnh là nỗ lực chứng minh giá trị của C6-C12. Ths Thúy giải thích công dụng của chuỗi VCO như sau: Các acid béo chuỗi trung bình (ABctb) vốn được tạo nên từ triglycerid chuỗi trung bình (Tctb) trong quá trình tiêu hóa, được xem như tác nhân chống vi sinh vật, được sử dụng trong thực phẩm, mỹ phẩm và dược phẩm sau khi nghiên cứu trên diện rộng.

ABctb có đặc điểm kháng vi sinh vật rất mạnh. Các nghiên cứu còn cho thấy ABctb từ dầu dừa rất hiệu nghiệm trong việc diệt những vi khuẩn gây nên ung thư bao tử, viêm xoang, nhiễm trùng bàng quang, viêm lợi và sâu răng, lao phổi, bệnh lậu và nhiều bệnh khác nữa. Chúng diệt được nấm và men gây ra chứng lác đồng tiền, nước ăn chân, ngứa vùng bẹn, và nấm candida, diệt được những siêu vi gây bệnh cảm cúm, sởi, mụn dộp do siêu vi herpes… Điều này đã được ghi nhận và giảng dạy trong trường y.

“Sản phẩm VCO của Phương Huỳnh mang đầy đủ giá trị đó. Vậy mà trên nhãn hàng chỉ in thành phần, công dụng với dòng chữ nhỏ xíu”. Một người dùng luống tuổi góp ý: “Dầu dừa nguyên chất Phương Huỳnh chiết xuất từ công nghệ enzyme kết hợp với lên men tự nhiên được chứng nhận sản phẩm OCOP năm 2020, hổng lẽ ngày mai cũng giống như hôm qua?”.

Một tháng sau, nhãn hàng VCO của công ty Phương Huỳnh đã có thêm “Dầu dừa hoa hồng” và các sản phẩm được tin dùng ở Spa, hệ thống nhận diện và cơ cấu sản phẩm phong phú, đa dạng hơn nhiều. Ths. Thúy có thuận lợi khi học chuyên ngành công nghệ thực phẩm, Giang Kiến Quốc chuyên ngành công nghệ sinh học, khả năng kết nối, lắng nghe, học hỏi từ nhiều chuyên ngành khác tại trường Đại học Trà Vinh, nhưng thị trường là nơi thách thức những người chân ướt chân ráo như Thúy - Quốc.

Kokofi là tên giao dịch quốc tế với biểu tượng “lão nông quấn khăn rằn” do Thúy tự vẽ để kịp tham gia sàn thương mại điện tử trong năm 2021. Ths Thúy cho biết: Sản phẩm bán ở sân bay rất tốt và cơ hội lớn dần khi những công trình nghiên cứu liên kết - ngẫu nhiên - cho thấy dầu dừa có thể đóng góp nhiều hơn nữa trong việc phòng chống virus, bảo vệ sức khỏe và sắc đẹp. Hiện nay, nhiều sàn thương mại điện tử muốn có sản phẩm của công ty Phương Huỳnh. Ở đó chất lượng sản phẩm sẽ được đo theo chuẩn mực quốc tế. Đồng nghĩa, một khối lượng công việc đồ sộ từ xưởng tới thương trường đang bày ra trước mắt.

Trong tiếng Phạn, dừa được gọi là nguồn phú dưỡng cho sự sống (kalpa vriksha), người Malaysia gọi là pokok seribu guna tức là “cây có ngàn công dụng”. Từng tồn tại cách đây 15 triệu năm, dừa được tạo hóa ban tặng một cách “lắt léo” do cấu tạo như quả hạch có xơ.

“Không phải là mọi thứ như chúng là, mà như chúng sẽ trở thành” có ai đó nói với Ths Thúy rằng cuối cùng vẫn là sản phẩm hữu dụng, chất lượng tốt và phải đẹp. Trong khoảng 10 năm gần đây, Việt Nam trở thành một trong những quốc gia xuất khẩu dừa nhiều ấn tượng, nhờ tầm nhìn. Thay vì chỉ chú ý công dụng dầu dừa trong nấu ăn và sức khỏe, giá trị dược tính từ dầu dừa, đặc biệt dầu dừa “lên men” hỗ trợ làm đẹp, điều trị một số bệnh về đường ruột, viêm đường hô hấp, viêm da… Tới nay Ths Thúy đã tạo ra 8 loại sản phẩm từ dầu dừa để không chỉ tiếp cận nhu cầu đa dạng và cá tính hóa.

Bài học của GS.TS Morihiko Hiramatshu dạy rằng OCOP là cơ hội “hành động địa phương - tư duy toàn cầu”. Với vóc dáng nhỏ nhắn, điềm đạm, nhu mì nhưng với bầu nhiệt huyết đang sôi, Ths Thúy nói rằng rất nhiều việc phải làm, thậm chí phải mượn thêm tiền từ người thân để chuẩn hóa hệ thống nhận diện của Kokofi, làm lại bao bì, nhãn mác… cũng phải làm.

Chất lượng sản phẩm OCOP 3 sao, thực sự có nhiều thay đổi trong suy nghĩ của vợ chồng Thúy - Quốc: “Phương Huỳnh không chỉ muốn khởi nghiệp mà còn muốn hợp tác”.

Hiện nay, công ty Phương Huỳnh tiếp cận ADC Pharma (Cần Thơ) để tìm cơ hội hợp tác phát triển sản phẩm theo tiêu chuẩn quốc tế. Cùng lúc, các hoạt động liên kết, phối hợp để tạo ra dòng sản phẩm mới từ các loại tinh dầu (sả, chúc, hoa hồng, cam, quýt, tràm, gấc…) sẽ bước vào giai đoạn chọn lọc theo phương thức chuẩn hóa, tương hợp hướng tới nhu cầu của các doanh nghiệp trong ngành dược và xu hướng sử dụng mỹ phẩm từ chất liệu thiên nhiên.

Tỉnh Trà Vinh đặt ra mục tiêu chuyển đổi 22.000ha dừa với sản lượng trên 321.000 tấn mỗi năm. Con số này đến năm 2030 là 25.000ha, năng suất 17 tấn/ha, sản lượng 357.000 tấn. Quá trình chuyển đổi đang kích hoạt vùng dừa hữu cơ, nhưng chưa đủ, cần có nhiều ý tưởng phát triển sản phẩm cạnh tranh từ chuỗi giá trị của ngành dừa. Thúy - Quốc thắt chặt mối quan hệ với cộng đồng chuyển đổi vườn dừa sang canh tác hữu cơ, khích lệ tinh thần cho nhà vườn cung ứng nguyên liệu dừa khô. Ths Thúy tình thiệt nói: “Ứng công nghệ sinh học Wet-mill fermentation & heated, phương pháp trích ly sinh học, sử dụng enzym kết hợp với lên men, không sử dụng nhiệt, không hóa chất… ngay từ đầu đến giờ Phương Huỳnh chỉ có một loại VCO nguyên chất, không có loại II”.

Thúy - Quốc đang ấp ủ một “tham vọng” ghi lại tất cả những kết quả nghiên cứu, kể cả những bầm dập khi Start Up thành bài học để chia sẻ với các sinh viên đang nuôi ý chí khởi nghiệp đổi mới sáng tạo.

Bài, ảnh: CHÂU LAN