Đưa G20 trở thành 'chất xúc tác' cho sự thay đổi toàn cầu

Lần đầu tiên đảm nhiệm vai trò này, Ấn Độ được kỳ vọng sẽ có nhiệm kỳ thành công, căn cứ vào những bước chuẩn bị kỹ lưỡng của New Delhi để dẫn dắt các chương trình nghị sự quan trọng và đưa ra các giải pháp cho những thách thức cấp bách của thế giới.

Ấn Độ giữ chức Chủ tịch G20 từ ngày 1/12 với chủ đề “Một trái đất, một gia đình, một tương lai”. Ảnh: NDTV

Kể từ ngày 1/12, Ấn Độ chính thức trở thành Chủ tịch của G20 sau khi nhận chiếc búa chuyển giao từ Tổng thống Indonesia Jodo Widodo tại lễ bế mạc Hội nghị thượng đỉnh G20 ở Bali hồi tháng 11. Bước chuyển giao này diễn ra vào một thời điểm khá thuận lợi đối với New Delhi. Tháng 9 vừa qua, Ấn Độ vượt qua Anh trở thành nền kinh tế lớn thứ năm thế giới, được Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF) mô tả là một điểm sáng trong bối cảnh kinh tế toàn cầu suy thoái.

Theo Foreign Policy, kinh tế Ấn Độ dự kiến tăng trưởng 6,8% trong năm tài khóa 2022, cao hơn các nền kinh tế G7. Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi khẳng định đây là niềm tự hào của người dân Ấn Độ, bảo đảm rằng nhiệm kỳ Chủ tịch G20 của nước này sẽ bao trùm, tham vọng, quyết đoán và hướng vào các hành động cụ thể. Trong nhiệm kỳ Chủ tịch G20, Ấn Độ sẽ tổ chức khoảng 200 cuộc họp trên khắp cả nước và trong 32 lĩnh vực khác nhau. Thượng đỉnh các nhà lãnh đạo G20 dự kiến diễn ra tại Thủ đô New Delhi trong hai ngày, từ ngày 9-10/9/2023.

Theo Reuters, với chủ đề “Một trái đất, một gia đình, một tương lai”, Ấn Độ muốn khẳng định nỗ lực tăng cường sự kết nối toàn cầu, xây dựng dựa trên giá trị của sự kết nối này và tìm ra giải pháp sáng tạo nhằm đối phó với mọi thách thức.

Được biết, Ấn Độ đã xác định một số ưu tiên cho vai trò Chủ tịch G20 năm 2023 gồm: tăng trưởng toàn diện, công bằng và bền vững; LiFE (lối sống vì môi trường); trao quyền cho phụ nữ; cơ sở hạ tầng công cộng kỹ thuật số; tài trợ khí hậu; kinh tế tuần hoàn; an ninh lương thực toàn cầu; an ninh năng lượng; hydro xanh; giảm thiểu rủi ro thiên tai; hợp tác phát triển; đấu tranh phòng, chống tội phạm kinh tế; cải cách đa phương…

Để chuẩn bị cho các chương trình nghị sự ưu tiên, Ấn Độ đã tích cực đẩy mạnh các hoạt động trong nước và quốc tế. Cụ thể, chính quyền Thủ tướng Modi đã đẩy nhanh chuyển đổi mô hình kinh tế và xã hội, đặc biệt là chuyển đổi mô hình theo hướng phát triển xanh và số hóa. Về đối ngoại, chính quyền của ông Modi đã điều chỉnh chính sách, đặt trọng tâm vào lợi ích chung toàn cầu. Nổi bật nhất là trong thời kỳ đại dịch, Ấn Độ không chỉ cung cấp hơn 2 tỷ liều vaccine cho người dân trong nước mà còn bào chế 2 trong số 5 loại vaccine được phân phối trên toàn cầu.

Theo chương trình Vaccine Maitri, Ấn Độ đã cung cấp vaccine chống COVID-19 cho 94 quốc gia. Trong một nỗ lực tăng cường hoạt động nhằm chống lại biến đổi khí hậu, Thủ tướng Modi đã phát động phong trào LiFE - kêu gọi các tập thể và cá nhân hành động để chống biến đổi khí hậu ở mọi cấp độ và biến việc áp dụng lối sống bền vững trở thành một phong trào quần chúng. Các chuyên gia của Foreign Policy nhận định, với sự chuẩn bị kỹ lưỡng, nhiệm kỳ Chủ tịch G20 của Ấn Độ chính là cơ hội vàng để nước này tiếp tục nâng cao vị thế và uy tín trên trường quốc tế.

Tuy nhiên, ông Narendra Modi mới đây cũng thừa nhận, trở thành Chủ tịch G20 mang đến cho Ấn Độ nhiều cơ hội, nhưng thực tế này song hành cùng nhiều thách thức về chính trị và kinh tế. Cuộc xung đột Nga - Ukraine đã làm gia tăng căng thẳng giữa Nga và các nước công nghiệp phương Tây, trong đó chủ yếu là thành viên của G20. Những hậu quả của nó đã làm đảo lộn quá trình phục hồi toàn cầu. Hơn nữa, việc theo đuổi sự đồng thuận toàn cầu sẽ là một nhiệm vụ khó khăn đối với Ấn Độ trong bối cảnh căng thẳng gia tăng giữa các cường quốc trong G20 và cuộc khủng hoảng tín nhiệm mà các thể chế đa phương đang phải đối mặt.

Một yếu tố cũng có thể ảnh hưởng đến chương trình nghị sự của Ấn Độ là cuộc khủng hoảng tín nhiệm ngày càng trầm trọng của các thể chế đa phương, khiến các thể chế này không tạo được sự đồng thuận giữa các nước và ngăn ngừa xung đột. Bên cạnh đó, các xu hướng kinh tế vĩ mô ngày càng tồi tệ - thất nghiệp gia tăng, chi phí sinh hoạt tăng, các cuộc khủng hoảng lương thực và năng lượng - càng làm trầm trọng thêm những thách thức trong nhiệm kỳ chủ tịch G20 của Ấn Độ. Việc các quốc gia tập trung giải quyết các vấn đề trong nước phần nào sẽ ảnh hưởng tới triển vọng hợp tác quốc tế.

Theo quan điểm của New Delhi, cuộc khủng hoảng chủ nghĩa đa phương ngày càng trở nên tồi tệ là do thiếu sự đại diện rộng rãi hơn của các nước đang phát triển và các nền kinh tế mới nổi trong các thể chế đa phương. New Delhi luôn ủng hộ một chủ nghĩa đa phương kiểu mới để các tổ chức quốc tế có trách nhiệm hơn và có tính bao trùm hơn. Giáo sư Harsh V.Pant tại Học viện Ấn Độ thuộc Đại học Hoàng gia London nhận định, là một trong số ít nước có thể quan hệ với tất cả các bên, Ấn Độ sẽ dựa vào những kinh nghiệm và vị thế sẵn có để trở thành cầu nối giữa các bên có quan điểm trái chiều thông qua ngoại giao và đối thoại, đưa G20 trở thành “chất xúc tác” cho sự thay đổi toàn cầu như tuyên bố của Thủ tướng Modi.

Kim Khánh (tổng hợp)