Đưa bảo hiểm trách nhiệm dân sự với xe máy vào 'khuôn khổ'

Giá sản phẩm bảo hiểm xe máy đang dao động từ 40.000-65.000 đồng Ảnh: ST

Còn nhiều "lỗ hổng"

Bảo hiểm trách nhiệm dân sự với xe máy là một trong bốn giấy tờ Cảnh sát giao thông trên toàn quốc sẽ kiểm tra với các phương tiện trong đợt tổng kiểm soát từ 15/5 đến 14/6. Chính vì vậy, đây đang là mặt hàng rất "hot" và được người dân quan tâm.

Theo khảo sát của phóng viên Báo Hải quan, hiện các loại bảo hiểm xe máy đang được bày bán tràn lan từ vỉa hè cho đến mạng xã hội hay các sàn thương mại điện tử. Đáng chú ý, hiện giá mặt hàng này gây không ít hoang mang cho người tiêu dùng bởi tình trạng loạn giá. Hiện giá sản phẩm này đang dao động từ 40.000-65.000 đồng. Thậm chí, trên các tuyến phố Hồ Tùng Mậu, Phạm Hùng, Giải Phóng, Khuất Duy Tiến (Hà Nội)... xuất hiện rất nhiều điểm bán với biển quảng cáo "Bảo hiểm xe máy 20.000 đồng". Trên các sàn thương mại điện tử như Lazada, Shopee, Sendo... bảo hiểm xe máy cũng được rao từ 30.000 đến 100.000 đồng một sản phẩm.

Thực tế, tại Việt Nam, loại hình bảo hiểm trách nhiệm dân sự bắt buộc với chủ xe cơ giới được quy định trong Luật Kinh doanh bảo hiểm (Luật số 24 năm 2000) và các nghị định, thông tư đi kèm.

Bảo hiểm trách nhiệm dân sự là loại bảo hiểm bắt buộc tham gia với chủ phương tiện xe cơ giới, trong đó có xe máy. Quy định này nhằm bảo vệ những nạn nhân của tai nạn giao thông, đặc biệt là những vụ nghiêm trọng, luôn được đảm bảo bồi thường từ các công ty bảo hiểm dù người gây ra tai nạn có điều kiện tài chính hay không. Nhiều quốc gia khác cũng triển khai loại hình tương tự, nhưng tại Việt Nam, chỉ có 30% số phương tiện tham gia bảo hiểm trên tổng số gần 60 triệu xe máy đăng ký lưu hành, đủ để cho thấy thị trường này có nhiều điểm hạn chế đáng kể dù đã thực hiện trong nhiều năm qua.

Bình luận về giá mặt hàng này, ông Phùng Ngọc Khánh, Cục trưởng Cục Quản lý Giám sát Bảo hiểm (Bộ Tài chính) cho biết, theo quy định tại Thông tư số 22/2016/TT-BTC ngày 16/2/2016 của Bộ Tài chính quy định Quy tắc, điều khoản, biểu phí và mức trách nhiệm bảo hiểm (thay thế Thông tư số 126/2008/TT-BTC, Điều 1 Thông tư số 151/2012/TT-BTC), mức phí bảo hiểm đối với xe mô tô 2 bánh (xe máy) từ 50cc trở xuống là 55.000 đồng, trên 50cc là 66.000 đồng (đã gồm GTGT). Cùng với đó, Thông tư này cũng quy định, mức trách nhiệm bảo hiểm đối với thiệt hại về người là 100 triệu đồng/người/vụ tai nạn; đối với thiệt hại về tài sản là 100 triệu đồng/vụ tai nạn do xe ô tô gây ra, 50 triệu đồng/vụ tai nạn do xe máy gây ra. Mức hỗ trợ nhân đạo là 20 triệu đồng/người/vụ.

"Hiện quy trình bán bảo hiểm đang tồn tại rất nhiều vấn đề vì các công ty bảo hiểm có xu hướng chiết khấu cao cho các đại lý, thậm chí lên tới 50-60%. Hơn nữa, các đại lý cũng chỉ quan tâm đến doanh số mà bỏ qua khâu tư vấn để người dân thực sự hiểu rõ quyền lợi của 2 loại sản phẩm bảo hiểm bắt buộc và tự nguyện, thậm chí còn lập lờ để bán hàng. Chúng tôi cũng không loại trừ có những trường hợp nhờ người nhà, người quen mà không có chứng chỉ đại lý, không qua đào tạo bài bản, không có hợp đồng nhưng vẫn bán bảo hiểm xe máy. Đây là vấn đề Cục đã yêu cầu doanh nghiệp bảo hiểm chấn chỉnh và rà soát", ông Phùng Ngọc Khánh thông tin.

Một thực tế nữa đối với loại hình bảo hiểm này chính là mức trách nhiệm bảo hiểm theo quy định hiện hành chưa theo kịp với biến động ngày càng tăng của giá dịch vụ khám, điều trị, chăm sóc y tế và chi phí sửa chữa, thay thế tài sản bị thiệt hại trong các vụ tai nạn do xe cơ giới gây ra. Phí bảo hiểm mặc dù đã được quy định trên cơ sở rủi ro liên quan đến phương tiện (loại xe, mục đích sử dụng xe) nhưng chưa căn cứ vào rủi ro liên quan đến chủ xe, lái xe (lịch sử tai nạn, vi phạm giao thông), do đó chưa phát huy tối đa vai trò công cụ kinh tế trong bảo đảm trật tự an toàn giao thông.

Đáng chú ý, hồ sơ yêu cầu bồi thường gây khó cho người mua bảo hiểm. Theo đại diện Bộ Tài chính, thủ tục yêu cầu bồi thường rườm rà, đặc biệt là việc thu thập các tài liệu liên quan đến tai nạn giao thông từ các cơ quan có thẩm quyền như cơ quan công an. Khi xảy ra tai nạn, có trường hợp gọi cơ quan chức năng thì được trả lời hai bên nên tự thỏa thuận, cũng có tình trạng chủ xe báo có tai nạn nhưng người của công ty bảo hiểm không đến ngay.

Theo ông Phùng Ngọc Khánh, từ 25/5, Cục Quản lý, giám sát bảo hiểm đã triển khai kiểm tra việc thực hiện các quy định pháp luật của ngành bảo hiểm. “Dù bất cứ xảy ra sai phạm từ đại lý bảo hiểm hay người bán bảo hiểm thì doanh nghiệp bảo hiểm cũng phải chịu trách nhiệm chứ không đẩy thiệt hại về cho người mua bảo hiểm”, ông Khánh nhấn mạnh.

Đơn giản hóa thủ tục liên quan

Cục trưởng Cục Quản lý giám sát bảo hiểm cho biết thêm, Bộ Tài chính sẽ kiến nghị sửa đổi Nghị định 103/2008/NĐ-CP về bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới và Thông tư 22/2016/TT-BTC về quy tắc, điều khoản, biểu phí và mức trách nhiệm bảo hiểm. Theo đó, sẽ quy định về hồ sơ bồi thường bảo hiểm theo hướng giảm gánh nặng thủ tục cho chủ xe, lái xe và tăng trách nhiệm của doanh nghiệp bảo hiểm. Mặt khác, căn cứ vào mức phí bồi thường để quy định thủ tục. Không nhất thiết tất cả các vụ việc phải có biên bản khám nghiệm hiện trường vụ tai nạn của cơ quan chức năng, biên bản xác minh vụ tai nạn giữa doanh nghiệp bảo hiểm và chủ xe…

“Chúng tôi đang tính đến đề xuất đơn giản hóa thủ tục hơn nữa, chẳng hạn, không đòi hỏi phải có biên bản khám nghiệm hiện trường với những vụ tai nạn có số tiền bồi thường dưới 10 triệu đồng/vụ. Nội dung sửa đổi sắp tới sẽ theo hướng mức phí bảo hiểm tương ứng với rủi ro của xe, chủ xe và người lái xe, tăng mức bồi thường”, ông Phùng Ngọc Khánh thông tin.

Dự kiến trong tháng này, Bộ Tài chính sẽ trình Chính phủ xem xét, cho ý kiến đối với hồ sơ Dự thảo Nghị định thay thế Nghị định số 103/2008/NĐ-CP. Đồng thời, Bộ Tài chính cũng đang trong quá trình nghiên cứu, xây dựng dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung Luật Kinh doanh bảo hiểm năm 2021.

Thống kê của Bộ Tài chính, sau 10 năm thực hiện Nghị định 103 của Chính phủ về chế độ bảo hiểm trách nhiệm dân sự xe cơ giới, số lượt xe cơ giới tham loại hình bảo hiểm này lên đến 110,3 triệu (trong đó số lượt xe máy khoảng 93,5 triệu).

Theo đó, bảo hiểm đã bồi thường cho 593.658 vụ tai nạn giao thông, trung bình 9 triệu đồng/vụ. Trong đó, có 101.214 vụ tai nạn xe máy, trung bình 5 triệu đồng/vụ.

Thùy Linh