Dự phòng tăng huyết áp ở phụ nữ luống tuổi

Sự thay đổi nội tiết của phụ nữ mãn kinh

Những thay đổi nồng độ hormon ở tuổi tiền mãn kinh dẫn đến tăng trương lực của hệ thần kinh giao cảm (chức năng thần kinh thực vật). Thần kinh giao cảm hoạt động mạnh làm HA lên cao biểu hiện bằng các triệu chứng như các cơn bốc hỏa, ra mồ hôi, có thể kèm rét run, rối loạn giấc ngủ, tâm trạng không ổn định, buồn vui thất thường, hồi hộp, đánh trống ngực. Chính vì vậy ở giai đoạn này nhiều phụ nữ cảm giác HA tăng cao, mà trước đó HA bình thường hay thậm chí còn thấp.

THA do các bệnh tật khác tạo nên

Bước vào tuổi mãn kinh, do hormon estrogen tụt giảm, nội tiết thay đổi, môi trường bên trong cơ thể biến đổi, chức năng thần kinh thực vật mất thăng bằng dễ dẫn đến nhiều bệnh lý trong thời kỳ này như chứng tiểu đường, loãng xương xuất hiện đau lưng, dễ gãy xương và các bệnh lý hệ tim mạch dẫn tới HA cao. HA cao, tiểu đường và chứng đau nhức do loãng xương là những chứng bệnh riêng biệt tuy nhiên chúng cũng thường đi đôi. Có khi vừa THA vừa đái tháo đường hay vừa THA vừa đau nhức.

Như trên đã nói, bệnh thận cũng là một nguyên nhân đưa tới THA. Thận có bệnh bài tiết ra nhiều chất làm HA tăng lên. Trong bệnh viêm thận cấp tính nếu điều trị dứt bệnh là HA sẽ xuống, còn là bệnh mạn tính thì kéo theo THA lâu dài. Do đó không chỉ trị THA, người mắc chứng HA cần được bác sĩ kiểm tra sức khỏe tổng thể để điều trị hết căn nguyên gây bệnh.

Tăng huyết áp và biến chứng suy thận.

Yếu tố tâm lý

Trạng thái stress căng thẳng trường diễn dẫn đến sự phá vỡ các cơ chế bảo vệ sức khỏe, đặc biệt gây nên các rối loạn tim mạch. Áp lực công việc càng lớn, cá nhân càng ở tình trạng căng thẳng thường trực gây tai hại cho HA. Trong trạng thái stress: HA và nhịp tim tăng cao, điều này tạo nên gánh nặng cho tim, tim phải làm việc căng thẳng hơn và tăng nguy cơ mắc bệnh. Trong trạng thái stress HA động mạch tăng, stress có ảnh hưởng lên thành phần hóa học của máu, làm tăng hàm lượng cholesterol thúc đẩy phát triển xơ vữa động mạch. Khi đó các động mạch vành tim bị hẹp lại, hạn chế sự cung cấp máu cho cơ tim gây nên bệnh thiếu máu cơ tim, suy tim.

Những phụ nữ đã bị mắc HA cao cần lưu ý

Dự phòng THA là càng sớm càng tốt: giảm sức ép lên thần kinh - huyết áp giảm. Học cách điều hòa cuộc sống để giảm nguy cơ bị tác động của stress khiến HA tăng cao ảnh hưởng lớn đến các cơ quan khác trong cơ thể (não, tim, thận…). Tăng cường hoạt động thể lực bằng các bài tập rèn sức bền như đi bộ nhanh, chạy bước nhỏ, thể dục nhịp điệu, đạp xe đạp vừa có tác dụng cải thiện chức năng tim mạch, vừa có tác dụng giảm cân do mỡ dự trữ trong cơ thể được đốt cháy để cung cấp năng lượng cho cơ thể vận động.

Phụ nữ giai đoạn tiền mãn kinh cần điều chỉnh chế độ ăn uống cân bằng, khoa học, hợp lý: ăn đủ chất, thức ăn đa dạng, hạn chế sử dụng muối ăn: không quá 5- 6g/ ngày, dùng dầu thực vật để chế biến thức ăn. Không ăn thịt mỡ, da động vật, hạn chế các đồ ăn chứa nhiều cholesterol như trứng gia cầm, tim, gan động vật, bơ, kem, socola. Ăn nhiều cá, đậu trong tuần.

Ăn các thức ăn có chức nhiều vitamin E, C, A, B6, B12, acid folic và acid béo không no omega- 3 để bảo vệ thành mạch máu trước nguy cơ hình thành các mảng xơ vữa.

Acid béo không no omega-3 có trong cá, đặc biệt là các loại cá biển (cá hồi, cá thu, cá ngừ, cá trích, cá mòi.

Hiểu về bệnh để phòng bệnh là có thể khống chế được HA. Phòng ngừa THA bằng chế độ ăn uống phù hợp, tập luyện đều đặn và lối sống tích cực.

TS. Tạ Tiến Phước