Dự phòng lây nhiễm HIV bằng PrEP - hiệu quả và an toàn

Sinh viên Trường Cao đẳng Cần Thơ hỏi về PrEP tại một sự kiện khởi động PrEP.

►An toàn

PrEP là sử dụng thuốc kháng virus (ARV) để dự phòng lây nhiễm HIV ở người có nguy cơ cao chưa nhiễm HIV. Mỗi ngày dùng 1 viên thuốc để ngăn ngừa lây nhiễm HIV. Thuốc sẽ mất hiệu lực khi ngừng sử dụng.

Bạn Nguyễn Hoàng, ở quận Ninh Kiều, TP Cần Thơ, biết đến PrEP khi tình cờ đọc thông tin chia sẻ về PrEP của nhóm S đỏ trên mạng xã hội. Khi muốn tìm hiểu sâu hơn về PrEP, Hoàng đã liên hệ với một thành viên nhóm S đỏ. Sau đó, Hoàng tham gia tư vấn xét nghiệm và tư vấn dùng PrEP. Ðến nay, Hoàng đã dùng PrEP được 6 tháng. Hoàng kể: “Mỗi ngày, tôi dùng 1 viên thuốc vào một giờ cố định. Trong quá trình sử dụng thuốc, không gặp tác dụng phụ. Mỗi lần nhận thuốc cách nhau 3 tháng nên rất thuận tiện cho người dùng. Khi dùng PrEP, tôi thấy tự tin, an tâm hơn trong quan hệ tình dục, đỡ lo nguy cơ nhiễm HIV. Trong quá trình sử dụng PrEP, các tư vấn viên rất nhiệt tình tư vấn, hỗ trợ”.

Bác sĩ Phạm Thị Bạch Quí, đang công tác tại một phòng khám tư, cho biết: “PrEP là biện pháp dự phòng bổ sung rất hiệu quả với những người không thường xuyên sử dụng bao cao su hoặc các biện pháp dự phòng HIV khác. Nếu dùng thuốc đúng, đều và đủ thì hiệu quả dự phòng lên đến 90%. Tuy nhiên, khi sử dụng PrEP, khách hàng cần sử dụng thêm bao cao su để dự phòng các bệnh lây truyền qua đường tình dục và tránh mang thai ngoài ý muốn”.

Theo ông Huỳnh Minh Trúc, Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP Cần Thơ (CDC Cần Thơ), trong những năm gần đây, ở TP Cần Thơ, tỷ lệ nhiễm HIV trong nhóm nghiện chích ma túy và phụ nữ bán dâm giảm, nhưng trong nhóm MSM (quan hệ tình dục đồng giới) có xu hướng tăng. Nguyên nhân chủ yếu là quan hệ tình dục không an toàn. Qua khảo sát, trong nhóm nam MSM, tỷ lệ sử dụng bao cao su thường xuyên trong quan hệ tình dục chỉ đạt dưới 50%. Trong khi nếu sử dụng bao cao su liên tục, tỷ lệ bảo vệ khỏi lây nhiễm HIV từ 60-80%. Trong bối cảnh chưa có vaccine phòng bệnh thì PrEP là giải pháp hữu hiệu cho người có nguy cơ cao nhiễm HIV.

►Mở rộng dịch vụ

Qua gần 7 tháng triển khai điều trị PrEP, chỉ có gần 10 trường hợp dừng sử dụng do chuyển nơi ở, không có trường hợp dừng sử dụng do nhiễm HIV hay do tác dụng phụ của thuốc. Hiện nay, khi có nhu cầu tìm hiều về dịch vụ PrEP, khách hàng tìm hiểu, nhắn tin trên trang Facebook của Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS TP Cần Thơ. Khách hàng có nhu cầu nhận tư vấn, dịch vụ về PrEP liên hệ cơ sở y tế công: phòng khám Ða khoa, Chuyên khoa và Ðiều trị nghiện chất - CDC Cần Thơ; Trung tâm Y tế ở các quận: Bình Thủy, Cái Răng và Ninh Kiều; Bệnh viện Ða khoa TP Cần Thơ. Các cơ sở y tế tư nhân: phòng khám bác sĩ Khưu Thị Thu Hoa (số 66A, Khu dân cư Hưng Phú 1, quận Cái Răng); phòng khám bác sĩ Phạm Thị Bạch Quí (số 112/2 Nguyễn Văn Trỗi, quận Ninh Kiều); phòng khám bác sĩ Ngọc Tuyền (Glink Cần Thơ, 22/10 Trần Quang Khải, quận Ninh Kiều).

PrEP được triển khai trên thế giới từ năm 2016. Tại Việt Nam, PrEP được triển khai ở TP Hồ Chí Minh và Hà Nội trong năm 2017 và 2018 với hơn 2.000 khách hàng tham gia sử dụng, không có trường hợp nào nhiễm HIV. Tại TP Cần Thơ, được sự hỗ trợ của Quỹ toàn cầu, nên việc điều trị PrEP miễn phí hoàn toàn. Bác sĩ Huỳnh Minh Trúc cho biết: “Dự án Quỹ toàn cầu hỗ trợ PrEP cho Cần Thơ đến năm 2023. Sắp tới, chúng tôi sẽ mở rộng điều trị PrEP ở các trung tâm y tế: Ô Môn, Thốt Nốt, Thới Lai, Vĩnh Thạnh và Bệnh viện Da liễu. Về phòng khám tư, triển khai thêm phòng mạch của bác sĩ Kiều Hữu Lộc, huyện Vĩnh Thạnh”.

Bài, ảnh: H.HOA