Dữ liệu hộp đen tiết lộ những phút cuối của máy bay Indonesia trước khi lao xuống biển

Các phi công trên chiếc Boeing 737 MAX của Lion Air đã phải đọc một cuốn sổ hướng dẫn khi họ cố gắng tìm hiểu lý do tại sao máy bay bị nghiêng xuống, nhưng đã không kịp trước khi nó lao xuống biển, Reuters đưa tin.

Cuộc điều tra về thảm kịch cướp đi mạng sống toàn bộ 189 người trên máy bay của hãng hàng không Indonesia Lion Air hồi tháng 10/2018 có một số tình tiết mới. Báo cáo được công bố trong khi Cục Hàng không Liên bang Mỹ (FAA) và các cơ quan quản lý khác tạm dừng hoạt động của mẫu máy bay Boeing 737 Max sau thảm kịch ở Ethiopia hôm 10/3.

Hình ảnh mô phỏng máy bay của Lion Air khi lao xuống biển.

Theo Reuters, các nhà điều tra vụ tai nạn ở Indonesia đang xem xét khả năng chương trình máy tính ra lệnh cho máy bay chúi xuống để phản ứng với dữ liệu từ cảm biến bị lỗi và liệu các phi công có được đào tạo đủ để ứng phó với tình huống khẩn cấp này hay không. Những yếu tố khác có thể là nguyên nhân gây ra vụ tai nạn thảm khốc cũng được xem xét.

Một phát ngôn viên của Lion Air cho biết tất cả dữ liệu và thông tin đã được cung cấp cho các nhà điều tra và từ chối bình luận thêm.

Đây là lần đầu tiên nội dung ghi âm từ chuyến bay của Lion Air được tiết lộ. Các nguồn tin bình luận về nội dung ghi âm với Reuters với điều kiện ẩn danh.

Theo một báo cáo sơ bộ công bố tháng 11/2018, chỉ hai phút sau khi bay, thành viên kíp bay xử lý phần sóng radio đã báo cáo "vấn đề kiểm soát chuyến bay" về trạm kiểm soát không lưu và cho biết các phi công dự định duy trì độ cao máy bay ở 5.000 feet (1,52 km).

Vấn đề cụ thể không được người này báo cáo, nhưng một nguồn tin cho Reuters biết tốc độ không khí đã được đề cập trong bản ghi âm buồng lái. Nguồn thứ hai cho biết đã có một chỉ báo cho thấy có vấn đề trên màn hình của cơ trưởng.

Cơ trưởng yêu cầu thành viên này kiểm tra sổ tay tham khảo nhanh, trong đó có danh sách kiểm tra các sự kiện bất thường. Trong chín phút tiếp theo, máy bay cảnh báo các phi công nó đang ở trong một trạng thái dừng và chúc mũi xuống để đáp lại các tín hiệu, báo cáo cho biết. Trạng thái dừng này là khi luồng không khí trên cánh máy bay quá yếu để tạo lực nâng giữ cho máy bay.

Cơ trưởng đã cố gắng để lấy lại độ cao, nhưng máy tính vẫn cảm nhận trạng thái dừng không chính xác và tiếp tục đẩy mũi máy bay xuống bằng hệ thống chức năng. Hệ thống này thông thường điểu chỉnh các bề mặt để máy bay bay thẳng và cân bằng.

"Có vẻ như họ đã biết rằng hệ thống thăng bằng đang di chuyển xuống dưới", nguồn tin thứ ba nói. "Họ chỉ nghĩ về tốc độ bay và độ cao. Đó là điều duy nhất họ nói đến".

Boeing ngày 20/3 từ chối bình luận vì cuộc điều tra vẫn đang diễn ra. Nhà sản xuất cho biết có một quy trình được lập thành văn bản để xử lý tình huống này.

Một phi hành đoàn khác trên cùng máy bay vào buổi tối hôm trước gặp phải cùng một vấn đề nhưng đã giải quyết được sau khi rà soát 3 danh sách kiểm tra. Nhưng họ đã không chuyển tất cả thông tin về các vấn đề họ gặp phải cho phi hành đoàn tiếp theo, báo cáo tháng 11 cho biết.

Động cơ turbin của máy bay JT610 được kiểm tra. (Ảnh: Beawiharta/Reuters)

Các nguồn tin cho biết, kíp bay JT610 đã tỏ ra bình tĩnh để xử lý tình huống. Khoảng một phút trước khi máy bay biến mất khỏi radar, cơ trưởng yêu cầu kiểm soát không lưu dọn đường các phương tiện khác dưới 3.000 feet (914 m) và yêu cầu duy trì độ cao máy bay ở 5.000 feet và đã được đồng ý.

Khi cơ trưởng cố gắng tìm quy trình giải quyết trong cuốn sổ tay hướng dẫn, thành viên xử lý sóng radio không thể điều khiển máy bay, hai trong số các nguồn tin cho biết.

Thiết bị ghi dữ liệu chuyến bay cho thấy các tín hiệu điều khiển cuối cùng từ thành viên phụ yếu hơn so với cơ trưởng. "Giống như một bài kiểm tra trong đó có 100 câu hỏi và khi hết thời gian, bạn chỉ trả lời được 75," nguồn tin thứ ba nói. "Vì vậy, bạn hoảng loạn. Lúc đó đã hết thời gian".

Cơ trưởng người Ấn Độ đã im lặng ở những giây cuối cùng, cả ba nguồn tin cho biết, trong khi thành viên lái phụ người Indonesia nói "Allah Allahu Akbar" (một câu niệm của người đạo Hồi)

Máy bay sau đó mất tín hiệu và lao xuống biển.

Video: Australia cấm quan chức nước này đi máy bay của Lion Air

Cơ quan điều tra tai nạn hàng không Pháp BEA cho biết hôm 19/3, rằng thiết bị ghi dữ liệu chuyến bay trong vụ tai nạn ở Ethiopia khiến 157 người chết có sự tương đồng rõ ràng với thảm họa Lion Air. Kể từ vụ tai nạn Lion Air, Boeing đã theo đuổi việc nâng cấp phần mềm để thay đổi khả năng kiểm soát của Hệ thống tăng cường đặc tính cơ động (Maneuvering Characteristics Augmentation System - MCAS), một hệ thống chống dừng mới được phát triển cho 737 MAX.

Nguyên nhân của vụ tai nạn Lion Air chưa được kết luận, nhưng báo cáo sơ bộ đã đề cập đến hệ thống Boeing, một cảm biến bị lỗi bị thay thế gần đây.

Soerjanto Tjahjono, người đứng đầu cơ quan điều tra KNKT của Indonesia, cho biết bản báo cáo đầy đủ có thể được công bố vào tháng 7 hoặc tháng 8 khi các nhà chức trách cố gắng đẩy nhanh quá trình điều tra sau vụ tai nạn ở Ethiopia. Hôm 20/3, ông từ chối bình luận về nội dung ghi âm buồng lái, nói rằng chúng chưa được công khai.

Phương Anh