Dự án chậm tiến độ, không triển khai: Cương quyết thu hồi
Chủ trương xuyên suốt của cấp ủy, chính quyền các cấp trong tỉnh những nhiệm kỳ gần đây là tạo mọi điều kiện thuận lợi về cơ chế chính sách, thủ tục hành chính và xây dựng cơ sở hạ tầng để thu hút đầu tư. Từ đó, đã tạo được thành quả lớn, giúp tỉnh trở thành điểm sáng trong thu hút đầu tư ở miền Bắc. Tuy nhiên, môi trường đầu tư của tỉnh chưa thật sự trọn vẹn khi vẫn còn nhiều dự án đăng ký số vốn đầu tư lớn, có thời gian thực hiện nhanh nhưng sau đó nhà đầu tư triển khai chậm hoặc không triển khai.
Khu đất của Sở Công thương cũ đã bàn giao cho NĐT nhiều năm nay nhưng vẫn để hoang.
Với chính sách cởi mở, thân thiện nên đến nay toàn tỉnh đã có 7.364 doanh nghiệp hoạt động với tổng vốn đăng ký gần 100,2 nghìn tỷ đồng. Trong đó, tỉnh thu hút được 160 dự án (DA) vốn FDI với tổng vốn đăng ký hơn 8,4 tỷ USD. Tuy nhiên, trong quá trình thu hút đầu tư, cơ quan chức năng của tỉnh cũng chưa chọn lựa, thẩm định kỹ càng năng lực của một số nhà đầu tư dẫn đến có dự án được cấp phép đầu tư nhưng triển khai chậm hoặc không triển khai… Điều này đã gây ảnh hưởng tới môi trường đầu tư của tỉnh, lãng phí tài nguyên đất, gây bức xúc trong nhân dân. Do vậy, ngoài việc tiếp tục kiểm tra, giám sát, đối thoại với nhà đầu tư để tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc do những yếu tố khách quan, chính đáng, cơ quan chức năng của tỉnh và UBND 9 huyện, thành, thị nên kịp thời hoàn tất hồ sơ pháp lý, tham mưu để UBND tỉnh cương quyết thu hồi các dự án mà nhà đầu tư (NĐT) chậm hoặc không triển khai, mục đích xin cấp phép để giữ “đất vàng” rồi tìm cách chuyển nhượng DA.
Do nhiều nguyên khách quan, chủ quan nên DA Tòa tháp đôi Thái Nguyên để cỏ mọc nhiều năm nay chưa được thi công tiếp.
Phải khẳng định cấp có thẩm quyền trong tỉnh không muốn, vô cùng băn khoăn khi phải ban hành văn bản hủy bỏ chủ trương đầu tư đối với một số dự án (DA) trên địa bàn chậm tiến độ hoặc quá 12 tháng từ thời điểm cấp phép mà không triển khai. Quy trình để thu hồi DA cũng đã được các ngành chức năng của tỉnh thực hiện thấu tình, đạt lý khi ban hành các văn bản đốc thúc, nhiều lần gặp gỡ, đối thoại để nghe NĐT trao đổi nhằm gỡ khó khăn. Việc thu hồi các DA cũng được các ngành chức năng của tỉnh thực hiện khách quan, không có sự phân biệt. Đơn cử, mới đây, UBND tỉnh quyết định thu hồi DA cải tạo, nâng cấp đường tỉnh 266 (đoạn từ ngã tư Khu công nghiệp Sông Công đến ngã tư giao cắt với Quốc lộ 37) theo hình thức đối tác công tư, hợp đồng xây dựng chuyển giao tại Biên bản ghi nhớ đã ký giữa UBND tỉnh và Công ty CP Tập đoàn T&T vào tháng 9-2018. Tiếp đó, UBND tỉnh có văn bản chấm dứt hiệu lực các văn bản do UBND tỉnh ban hành về nghiên cứu, khảo sát, đề xuất và lập quy hoạch phân khu DA đầu tư sân golf và khu du lịch nghỉ dưỡng hồ Ghềnh Chè tại xã Bình Sơn (T.P Sông Công) do Công ty CP Toàn cầu TMS làm chủ đầu tư.
Trước đó, UBND tỉnh đã thành lập 4 đoàn kiểm tra, rà soát đối với 538/984 DA đầu tư ngoài ngân sách. Kết quả, đã tiến hành thu hồi đối với 153 DA các loại. Cùng với đó, Sở Kế hoạch - Đầu tư cũng đã chủ động rà soát, tham mưu thực hiện thu hồi 99 DA. Như vậy, tổng số DA bị UBND tỉnh thu hồi giấy chứng nhận đầu tư, quyết định chủ trương đầu tư và văn bản chấp thuận chủ trương đầu tư là 252 DA. 190 DA bị UBND tỉnh thu hồi do NĐT chưa triển khai thực hiện hoặc NĐT đã triển khai nhưng không có khả năng hoàn thành; 57 DA đã thu hồi và giao cho NĐT khác tiếp tục triển khai; 5 DA đã thu hồi nhưng NĐT tư có văn bản khiếu nại, kiến nghị, chưa được giải quyết dứt điểm. Đồng chí Trịnh Việt Hùng, Ủy viên Dự khuyết Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh khi họp chỉ đạo về vấn đề này đã khẳng định: Năm 2021 và những năm tiếp theo, tỉnh sẽ kiên quyết hơn trong thu hồi các DA chậm tiến độ, NĐT chây ỳ nhằm làm trong sạch môi trường đầu tư ở địa phương, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Ngày 26/4/2021, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã ban hành Chỉ thị số 04-CT/TU về tăng cường công tác quản lý các dự án sử dụng vốn đầu tư ngoài ngân sách, đặc biệt là các dự án khu dân cư, khu đô thị. Theo đó, UBND tỉnh đã ban hành Quyết định kiểm tra, thành lập Đoàn kiểm tra gồm 4 tổ kiểm tra triển khai kiểm tra các dự án bắt đầu từ ngày 01/6/2021. Mục đích kiểm tra là nhằm đánh giá đúng thực trạng triển khai, phát huy ưu điểm của những dự án có hiệu quả đồng thời chỉ ra những tồn tại, hạn chế, bất cập trong công tác cấp phép, quản lý và triển khai một số dự án; có cơ sở để đề xuất, triển khai các giải pháp chỉ đạo, quản lý; tháo gỡ vướng mắc, bất cập về cơ chế, chính sách, đẩy nhanh tiến độ các dự án; kiến nghị thu hồi dự án không triển khai hoặc có vi phạm quy định của pháp luật.
Song song với việc ra soát, kiên quyết xử lý các DA chậm tiến độ, không triển khai theo cam kết của NĐT, Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Thường trực Tỉnh ủy thường xuyên chỉ đạo Ban Cán sự UBND tỉnh giúp đỡ các DA chậm tiến độ nhưng vì nguyên nhân khách quan, NĐT có nguyện vọng tiếp tục triển khai nhưng phải cam kết thực hiện theo lộ trình. Qua rà soát tỉnh tiếp nhận thông tin có 43 DA gặp khó khăn cần tháo gỡ, nhất là các DA khu đô thị, khu dân cư mới. Ông Nguyễn Minh Tân, Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Bắc Sơn - Sông Hồng cho biết: Đơn vị chúng tôi mới được UBND tỉnh cho phép tiếp tục triển khai Dự án Khu nhà ở Bắc Sơn - Sông Hồng tại phường Hoàng Văn Thụ nên mong muốn cơ quan chức năng của T.P Thái Nguyên và của tỉnh giúp đỡ nhiều hơn nữa về công tác giải phóng mặt để thi công. Vì càng kéo dài thời gian thực hiện Dự án, doanh nghiệp càng thiệt hại về kinh tế, ảnh hưởng đến môi trường đầu tư của tỉnh, đời sống của người dân trong vùng DA.
Theo thống kê của ngành chức năng và UBND 9 huyện, thành, thị, trên địa bàn tỉnh hiện có 22 DA chậm tiến độ, cần thu hồi giấy chứng nhận, quyết định chủ trương đầu tư để chuyển sang hình thức lựa chọn NĐT theo quy định của pháp luật. Khó khăn nhất hiện này là trên địa bàn tỉnh có 5 DA đã thu hồi giấy phép đầu tư nhưng nhà đầu tư chưa đồng thuận, có văn bản khiếu nại, kiến nghị, gồm: DA đầu tư xây dựng Trung Tín Hotel và DA đầu tư xây dựng Thái Nguyên Building tại T.P Thái Nguyên (chủ đầu tư là Công ty CP Trung Tín); DA Trung tâm Thương mại, dịch vụ khách sạn Hồng Hưng và DA xây dựng Trung tâm Thương mại, nhà nghỉ cho công nhân tại T.P Thái Nguyên, chủ đầu tư là Công ty TNHH Hồng Hưng; DA Khu nhà ở xã hội, nhà ở cao cấp Hồng Long (TX Phổ Yên) chủ đầu tư là Công ty cổ phần Đầu tư xây dựng phát triển hạ tầng Hồng Long. Theo một số luật sư và các chuyên gia kinh tế, hành lang pháp lý về đầu tư quy định rõ khi nhà đầu tư không triển khai dự án theo cam kết về quy mô, thời gian thì cấp có thẩm quyền tiến hành thu hồi giấy phép đầu tư, thiệt hại về chi phí trong quá trình triển khai dự án trước đó do nhà tư chịu. Cụ thể, Luật Đầu tư năm 2020, Nghị định số 118/2015/NĐ-CP, Nghị định số 15/2015/NĐ-CP, Thông tư số 06/2016/TT-BKHĐT quy định: Sau 12 tháng kể từ ngày được cấp giấy chứng nhận đầu tư mà nhà đầu tư không thực hiện hoặc không có khả năng thực hiện dự án theo tiến độ đã đăng ký với cơ quan đăng ký đầu tư và không thuộc một trong các trường hợp được giãn tiến độ thực hiện dự án đầu tư thì cấp có thẩm quyền thực hiện thu hồi giấy phép đầu tư. Cùng với đó là cơ quan cấp phép đầu tư có quyền chủ động khởi kiện nhà đầu tư rà tòa khi vi phạm quy định của pháp luật hoặc chậm, không triển khai dự án như đã cam kết để chấm dứt thủ tục pháp lý, nghĩa vụ liên quan.
