Drone trong tay khủng bố, mối hiểm họa khó lường

Khoảnh khắc đội cận vệ của Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro tung khiên chống đạn che chắn cho ông

Dễ mua, dễ sử dụng

Phát biểu trong cuộc điều trần trước Ủy ban An ninh nội địa Thượng viện, Giám đốc Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) Christopher Wray cho rằng mối đe dọa của drone đang “dần dần gia tăng” vì thiết bị này dễ mua và dễ sử dụng. Theo ông Wray, dù nước Mỹ chưa phải hứng chịu cuộc tấn công nào bằng drone, nhưng việc thiết bị này được sử dụng phổ biến khắp nơi trên thế giới, cũng như xuất hiện trong một vài cuộc tấn công khủng bố cho thấy việc các nhóm khủng bố hoặc những băng đảng ma túy sử dụng drone để tấn công chỉ là vấn đề thời gian

Drone từng đóng vai trò như những vũ công tạo nên bầu trời kỳ ảo trong bữa tiệc ánh sáng tại đêm khai mạc Olympic mùa đông 2018 tại Hàn Quốc. Nó có thể là những người bạn của nhà nông, giúp họ theo dõi việc đồng áng, cũng có thể là những shipper chuyển đồ tới cho bạn nhanh chóng mà không lo tắc đường, hay đơn giản hơn là công cụ ghi lại những khoảnh khắc tuyệt đẹp với mỗi người...

Do có thể cất cánh và hạ cánh thẳng đứng, drone được sử dụng trên mọi địa hình. Với khả năng bay rất thấp và đặc tính không gây tiếng ồn, chúng rất khó bị phát hiện, nếu không nói là “tàng hình”. Hệ thống định vị quang học ghi nhớ khu vực dưới mặt đất ngay cả trong điều kiện không có tín hiệu GPS giúp drone hoạt động dễ dàng hơn các phương tiện bay truyền thống như máy bay có người lái.

Nhưng khó kiểm soát

Với những đặc tính trên, điều gì sẽ xảy ra nếu những thiết bị bay không người lái được trang bị vũ khí. Hồi đầu năm 2018, 13 thiết bị drone mang thuốc nổ đã được sử dụng để tấn công 2 căn cứ quân sự của Nga ở Syria. Tháng 8-2018, vụ mưu sát Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro đã xảy ra tại lễ duyệt binh, khi nhiều drone có gắn thuốc nổ phát nổ ngay trên khán đài, khiến 7 binh sĩ Venezuela bị thương.

Hai vụ tấn công bằng drone kể trên đã thay đổi hoàn toàn quan niệm tấn công từ trên không vốn chỉ có thể thực hiện bởi máy bay chiến đấu hoặc tên lửa. Kỷ nguyên tấn công bằng thiết bị bay không người lái đã bắt đầu và không ai có thể đo đếm chính xác điều gì sẽ xảy ra. Điều nguy hại là hai vụ việc kể trên sẽ kích động những nhóm am hiểu công nghệ và các cá nhân bất mãn sử dụng thiết bị bay không người lái để gây ra các vụ tấn công bất ngờ.

Hiện nhiều phần tử ly khai và các nhóm khủng bố như IS, Al Qaeda... đã sử dụng những chiếc drone dân dụng để dò tìm vị trí quân địch, truyền hình trực tiếp các trận đánh đang diễn ra, hoặc thậm chí dùng để thả những thiết bị nổ tự chế nhằm gây sát thương. Theo chuyên gia chống khủng bố Chris Rousseau, việc dùng drone làm vũ khí tấn công chưa phổ biến ngoài khu vực Trung Đông và Bắc Phi, nhưng sẽ có lúc chúng được tận dụng để tấn công các mục tiêu tại châu Âu hoặc Mỹ.

Trước mối nguy hại này, một số quốc gia đã bắt đầu đưa ra các quy định để bảo vệ an ninh và an toàn cho người dân. Tại Mỹ, Cơ quan Hàng không liên bang hiện yêu cầu tất cả người sở hữu drone phải đăng ký với chính quyền trước khi sử dụng. Bất kỳ cá nhân nào điều khiển drone bay mà chưa có đăng ký sẽ bị phạt dân sự ở mức 27.500 USD và hình sự ở mức 250.000 USD. Còn tại Hà Lan, cảnh sát đã bắt đầu thực hiện huấn luyện đại bàng để có thể tấn công và phá hủy những chiếc drone.

Nguy cơ khủng bố bằng drone đã trở nên hiện hữu và rất khó kiểm soát. Đã đến lúc cần phải có những nỗ lực mang tầm xuyên quốc gia để đối phó với mối đe dọa này trước khi thảm họa có thể xảy ra.

HOÀNG SƠN