Đột quỵ nhiệt - Tổn thương nghiêm trọng trong mùa nắng nóng

Người dân sống trong khu vực đô thị dễ bị đột quỵ nhiệt. Ảnh minh họa

Bác sĩ Trần Quốc Khánh, Bệnh viện Việt Đức cho biết, "đột quỵ nhiệt" (heat stroke) là tình trạng chấn thương bởi nhiệt, cơ thể bị rối loạn do tiếp xúc với nhiệt độ cao trong một thời gian, thường kết hợp với tình trạng mất nước và ở những người lao động quá sức, dẫn đến hệ thống điều hòa nhiệt độ của cơ thể bị tổn thương và mất kiểm soát. Đột quỵ nhiệt có thể giết chết hoặc gây tổn thương não, cơ bắp và các cơ quan nội tạng khác trong cơ thể, nếu bệnh nhân không được sơ cứu và xử trí kịp thời.

Địnhnghĩa y học về đột quỵ nhiệt là khi nhiệt độ cơ thể lớn hơn104 độ F (tức 40 độ C ) với các biến chứng liên quan đến hệthống thần kinh trung ương, xảy ra sau khi tiếp xúc với nhiệtđộ cao. Các triệu chứng thường gặp bao gồm: Buồn nôn, cogiật, lú lẫn, mất phương hướng và đôi khi mất ý thức hoặchôn mê.

Người dễ bị đột quỵ nhiệt

Bácsĩ Khánh cho biết, đột quỵ nhiệt thường xảy ra vào mùa hè nắngnóng hoặc trong các hầm lò đốt nhiệt độ cao ở những ngươìlao động nặng kéo dài, hoặc người tham gia huấn luyện quân sự,vận động viên chạy đường dài.

Ngoàira, người dân sống trong khu vực đô thị dễ bị đột quỵ nhiệt. Trong đợt nắngnóng kéo dài, điều kiện khí quyển ứ đọng và chất lượng không khí kém, con ngươìbị ảnh hưởng từ hiệu ứng đảo nhiệt - nhựa đường và nhiệt cửa hàng bê tông tíchtrữ trong ngày dần dần phát tán vào ban đêm, dẫn đến nhiệt độ về đêm tăng cao.

Đặcbiệt, trẻ sơ sinh, trẻ em dưới 4 tuổi vàngười lớn trên 65 tuổi dễ bị tổn thương vì cơ thể thích nghi với nhiệt chậm hơnnhững người khác. Những người bị bệnh tim, phổi hoặc thận, béo phì hoặc thiêúcân, cao huyết áp, tiểu đường, bệnh tâm thần, nghiện rượu... đều là những đôítượng có nguy cơ cao bị ảnh hưởng đầu tiên.

Ngươìsử dụng các loại thuốc kháng histamin, thuốc giảm cân, thuốc lợi tiểu, thuốc anthần, thuốc kích thích, thuốc chống co giật, thuốc tim và huyết áp như thuốc chẹnbêta, thuốc co mạch, thuốc cho các bệnhtâm thần như thuốc chống trầm cảm, thuốc chống loạn thần... nguy cơ đột quỵ donhiệt cao hơn. Người bệnh tiểu đường cũng dễ mắc các bệnh lý liên quan đến nhiệt.

Sơ cứu người bị đột quỵnhiệt

Bácsĩ Trần Quốc Khánh khuyến cáo, nếu nghi ngờ ai đó bị đột quỵ do nhiệt,mọi người cần nhanh chóng gọi cấp cứu hoặc đưa người đó đếnbệnh viện.

Tuynhiên, trong khi chờ đợi các nhân viên y tế đến, cần tiến hànhsơ cứu bằng cách đưa người bệnh đến môi trường có máy lạnh, hoặcđi vào trong nhà tắm, hay khu vực râm và mát mẻ, cởi bỏ bất kỳquần áo nào không cần thiết. Nếu có nhiệt kế cần liên tụccặp nhiệt độ cơ thể bệnh nhân và sơ cứu, làm mát để đưanhiệt độ về 38 - 38,5 độ C.

Nhữngcách làm mát cơ thể bao gồm: Dùng quạt không khí thổi đều trênngười bệnh trong khi làm ướt da bằng khăn ướt hoặc vòinước rửa, chườm các túi nước đá vào nách, háng, cổ và lưngcủa bệnh nhân vì những khu vực này rất giàu mạch máu gần da.Không sử dụng đá lạnh cho bệnh nhân lớn tuổi, trẻ nhỏ, bệnhnhân bị bệnh mãn tính..

Ngăn ngừa đột quỵ nhiệt

Theobác sĩ Khánh, để ngừa đột quỵ nhiệt, tốt nhất nên ở trong môi trường có máy lạnh.Nếu phải đi ra ngoài, nên mặc quần áo nhẹ, màu sáng, thoáng và đội mũ rộngvành, đeo kính râm. Sử dụng kem chống nắng với hệ số chống nắng (SPF) từ 30 trởlên.

Ngoàira, nên uống nhiều nước để ngăn ngừa tình trạng mất nước, tránh uống chất lỏngcó chứa cà phê hoặc rượu. Những người chơi thể thao hoặc làm việc ngoài trời đượckhuyến cáo uống 24 ounce chất lỏng (khoảng 700 ml) hai giờ trước khi tập thể dục,lao động và cân nhắc thêm 8 ounce (khoảng 240 ml) nước hoặc thức uống thể thaokhác trước khi tập thể dục.

"Tuyệtđối không được để bất cứ ai trong ôtô đang đậu mà không chạy điều hòa hoặc tắtmáy. Đây là nguyên nhân phổ biến gây tử vong do nhiệt ở trẻ em", bác sĩKhánh nhấn mạnh.