Đồng Rial chạm đáy kỉ lục, Iran đổ cho bàn tay CIA
Tình báo của kẻ thù đã đánh vào nền kinh tế Iran và đồng nội tệ khiến nước này gặp khó khăn nhưng sẽ không để người dân bị ảnh hưởng.
Đồng nội tệ của Iran hôm 31/7 đã được giao dịch ở mức kỷ lục mới là 119.000 rial/USD, mất gần 2/3 giá trị kể từ đầu năm nay do chịu ảnh hưởng từ các biện pháp trừng phạt của Mỹ.
Đồng rial đã rơi xuống mức 100.000 rial/USD lần đầu tiên trong ngày 29/7 và tiếp tục đà đi xuống, mất 18% giá trị chỉ trong hai ngày qua.
Vào ngày 1/1/2018, đồng nội tệ Iran có giá trị là 42.900 rial/USD.
Biểu đồ rớt giá của đồng Rial.
Đồng nội tệ của Iran nhanh chóng mất giá vào thời điểm gần đến ngày Mỹ chính thức tái áp đặt lệnh trừng phạt đối với Iran là ngày 6/8 tới và điều này càng khiến Iran lo lắng.
Chính phủ Iran rơi vào trạng thái khủng hoảng và nước này buộc phải thay vị trí Thống đốc ngân hàng trung ương vào tuần trước.
Ngân hàng trung ương Iran (CBI) ngày 30/7 đã ra thông cáo cho rằng sự trượt giá của đồng nội tệ là “âm mưu” của thế lực địch, đồng thời cam kết sẽ đưa ra các biện pháp mới nhằm khắc phục tình hình trong vài ngày tới.
Hầu hết các nhà chức trách Iran, kể cả Thống đốc Ngân hàng Trung ương Iran, đã nhiều lần cho rằng sự sụt giảm lịch sử này không tương thích với thực tế của nền kinh tế Iran.
"Những diễn biến gần đây trên thị trường ngoại hối và vàng chủ yếu xuất phát từ âm mưu của kẻ thù nhằm làm trầm trọng thêm các vấn đề kinh tế và khiến dân chúng lo sợ" - thông báo từ CBI cho biết.
Bộ trưởng Tư pháp Ayatollah Sadeq Amoli Larijani đã mô tả sự sụp đổ của đồng Rial là "mớ bòng bong đáng ngờ" được thực hiện bởi "những bàn tay bẩn thỉu đằng sau bức mành".
"Cơ quan tình báo của kẻ thù đã ngụy trang để làm tổn hại nền kinh tế của Iran. Theo thông tin chúng tôi nhận được, các dịch vụ tình báo của kẻ thù đang tìm cách làm hại nền kinh tế của Iran dưới sự ẩn mình trong các hoạt động khác" - ông Ali Larijani phát biểu trong một cuộc họp tại Ủy ban minh bạch kinh tế thuộc Quốc hội vào ngày 30/7.
"Iran đã theo mọi lộ trình có thể để chống lại các mưu đồ và áp lực của Mỹ đối với sinh kế của người Iran" - ông Ali Larijani nói thêm.
"Trong 40 năm qua đã không đàm phán với Mỹ, nhưng trong những năm gần đây và với yêu cầu của Mỹ, họ đã bắt đầu các cuộc đàm phán về vấn đề hạt nhân. Các cuộc đàm phán kéo dài trong 2 năm và dẫn đến JCPOA. Chúng tôi đã cố gắng không để vấn đề hạt nhân gây áp lực lên cuộc sống hàng ngày của người dân”.
Bộ trưởng Ali Larijani nhấn mạnh: “Iran có quyền rời khỏi JCPOA ngay sau khi Mỹ rút khỏi hiệp ước; tuy nhiên, Iran không làm thế.”
Chính phủ Iran đang cố gắng xoa dịu tình hình bằng cách lặp đi lặp lại tuyên bố rằng tình hình đang được kiểm soát, nhưng các biện pháp được đưa ra lại mơ hồ ví dụ tập trung phân bổ kinh phí để tạo việc làm.
Kể từ tháng 4 đến nay, đồng Rial đã mất giá khoảng một nửa do nền kinh tế sa sút, khó khăn tài chính tại các ngân hàng trong nước và nhu cầu mua đồng USD tăng cao của người Iran do lo ngại ảnh hưởng kinh tế của lệnh trừng phạt.
Tỷ lệ lạm phát của Iran nhảy vọt lên mức 203%, cao gấp 20 lần so với mức hàng năm chỉ khoảng 10,2%.
Giới phân tích cho rằng, tác động của các lệnh trừng phạt đã cho thấy tình trạng tham nhũng và quản lý kém của nền kinh tế Iran.
Hồi tháng 5, Tổng thống Donald Trump đã rút Mỹ ra khỏi hiệp định hạt nhân Iran. Đồng thời tái áp đặt các biện pháp trừng phạt nước này, bất chấp Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) khẳng định Iran không vi phạm thỏa thuận. Các biện pháp trừng phạt Iran sẽ được áp dụng trở lại từ ngày 6/8 sắp tới.
Đợt trừng phạt thứ hai của Washington nhắm vào Teheran, dự kiến bắt đầu từ ngày 4/11 tới, là nhằm ngăn chặn toàn bộ các xuất khẩu dầu lửa của Iran để buộc nước này phải thay đổi chính sách trong khu vực, chấm dứt chương trình chế tạo tên lửa đạn đạo và chấp nhận các điều kiện ngặt nghèo liên quan đến chương trình hạt nhân của Iran.
Huy Vũ