Đóng BHXH 1 lần cho 5 năm thiếu để nhận lương hưu sớm

Theo quy định hiện hành của Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) 2014, người tham gia BHXH tự nguyện nếu đã đến tuổi nghỉ hưu nhưng thiếu tối đa không quá 10 năm (120 tháng) đóng BHXH thì được phép đóng một lần cho những năm còn thiếu để hưởng lương hưu ngay. Trong giai đoạn 2016 - 2023, hơn 60.000 người đã lựa chọn phương thức này để được nhận lương hưu.

Tuy nhiên, Luật BHXH 2024 đã điều chỉnh thời gian đóng BHXH để hưởng lương hưu, giảm từ 20 năm xuống còn 15 năm. Do đó, số năm còn thiếu mà người lao động được phép đóng một lần cũng cần được điều chỉnh tương ứng.

Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đang dự thảo Nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Bảo hiểm xã hội về BHXH tự nguyện, dự kiến có hiệu lực cùng thời điểm với Luật Bảo hiểm xã hội 2024 (từ ngày 1/7/2025). Trong đó, Bộ đề xuất điều chỉnh số năm đóng BHXH còn thiếu được đóng một lần để hưởng ngay lương hưu.

Theo đề xuất của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, cần giảm số năm còn thiếu tối đa có thể đóng một lần từ 10 năm xuống còn 5 năm (60 tháng). Điều này đồng nghĩa với việc người lao động nếu đã đủ tuổi nghỉ hưu nhưng chưa đủ 15 năm đóng BHXH, mà thời gian thiếu không quá 5 năm, sẽ được phép đóng bù một lần để đủ điều kiện nhận lương hưu ngay.

Việc điều chỉnh này không chỉ phù hợp với định hướng chính sách BHXH mà còn đảm bảo nguyên tắc "đóng - hưởng", cũng như cân đối quỹ hưu trí và tử tuất. Theo Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, việc giữ nguyên điều kiện tối thiểu từ 10 năm đóng BHXH trở lên và giảm số năm còn thiếu tối đa được đóng một lần từ 10 năm xuống 5 năm giúp đảm bảo sự bền vững của quỹ BHXH.

Bên cạnh đó, theo Nghị quyết số 28 về cải cách chính sách BHXH, định hướng lâu dài là tiếp tục giảm số năm đóng BHXH tối thiểu để hưởng chế độ hưu trí xuống còn 10 năm, nhằm tạo điều kiện cho lao động lớn tuổi, có thời gian tham gia BHXH thấp vẫn được tiếp cận quyền lợi hưu trí.

Theo đánh giá của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, việc giảm số năm còn thiếu tối đa được đóng một lần sẽ giúp người lao động dễ dàng tiếp cận và thực hiện chính sách hơn. Nếu trước đây, người lao động phải đóng bù tối đa 10 năm (120 tháng) trong một lần, số tiền cần đóng sẽ rất lớn, thì với đề xuất mới, số tiền này sẽ giảm đáng kể, giảm áp lực tài chính cho người lao động.

Đồng thời, phương án này không gây tác động đến ngân sách nhà nước mà vẫn đảm bảo quyền lợi của người lao động, cũng như sự bền vững của quỹ BHXH.

Nếu đề xuất của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội được thông qua, quy định mới này sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 1/7/2025. Người lao động có thể chủ động tính toán và lựa chọn phương thức tham gia BHXH phù hợp để đảm bảo quyền lợi hưu trí lâu dài.

Hùng Nguyễn