Đồng bằng sông Cửu Long: Mạnh tay với những dự án 'treo'

Gặp nhà đầu tư... "nổ"

Sau nhiều lần ra văn bản hối thúc, nhắc nhở chủ đầu tư "siêu DA" thực hiện DA nhưng không được hồi đáp, UBND tỉnh Bạc Liêu ký quyết định thu hồi DA bệnh viện do Công ty cổ phần Quốc tế Phương Đông (Công ty Phương Đông) làm chủ đầu tư. Ngày 18-1-2012, DA Bệnh viện Đa khoa du lịch - Nghỉ dưỡng quốc tế Phương Đông (Bệnh viện Phương Đông) được UBND tỉnh Bạc Liêu cấp giấy chứng nhận đầu tư, do Công ty Phương Đông làm chủ đầu tư với quy mô 800 giường bệnh (500 giường điều trị nội trú và 300 giường nghỉ dưỡng đạt tiêu chuẩn 5 sao với tổng vốn đầu tư là 4.500 tỷ đồng). Kể từ khi khởi công, ông Nguyễn Văn Hải, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Phương Đông không thực hiện đúng cam kết thực hiện DA với lãnh đạo địa phương. Trong khi đó, thành viên của công ty tranh chấp, thưa kiện kéo dài, công trình giậm chân tại chỗ.

Lãnh đạo tỉnh Bạc Liêu nhiều lần ra văn bản hối thúc chủ DA nhanh chóng thực hiện lại DA nhưng không được hồi âm. Tháng 6-2019, ông Hải trở lại Bạc Liêu cùng với đối tác là Công ty cổ phần Tập Đoàn Sao An Tâm (Công ty Sao An Tâm, đặt tại TPHCM) cùng nhau ký kết hợp đồng hợp tác đầu tư, khởi động lại dự án kèm theo những cam kết xử lý nợ cho Công ty Phương Đông sẽ được đối tác trả nợ thay khi được giải ngân vốn. Ngoài những bản cam kết với chủ nợ của Công ty Phương Đông, đại diện Công ty Sao An Tâm còn ký một bản cam kết gửi chủ tịch UBND tỉnh Bạc Liêu, Sở Kế hoạch và Đầu tư cùng các ngành hữu quan với nội dung là thay UBND tỉnh Bạc Liêu trả cho gia đình ông Đỗ Thành Hưng và bà Lâm Thị Lệ (P1, TP.Bạc Liêu) số tiền 45 tỷ đồng, mà gia đình này đang yêu cầu UBND tỉnh Bạc Liêu bồi thường do liên quan đến 2 thửa đất ở đường Võ Văn Kiệt (P1, TP. Bạc Liêu), dù 2 người trên không có liên quan và không khiếu nại DA Bệnh viện Phương Đông.

Bãi biển Ông Lang bị "treo" nhiều năm

Đến ngày 22-6-2020, Công ty Phương Đông chuyển nhượng 98% DA nhưng tiến độ DA vẫn không thay đổi. Công trình không có bóng công nhân, chỉ là bãi đất trống đầy cỏ dại. UBND tỉnh Bạc Liêu ra quyết định, yêu cầu Công ty Phương Đông phải khẩn trương xử lý, tháo dỡ, bàn giao mặt bằng cho Nhà nước sau 15 ngày, kể từ ngày UBND tỉnh ban hành quyết định thu hồi đất. Đồng thời, tỉnh không trả lại tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đã nộp, chi phí đầu tư và giá trị còn lại của tài sản gắn liền với đất của nhà đầu tư theo quy định của pháp luật...

Quyết định trên được cán bộ và nhân dân tỉnh Bạc Liêu ủng hộ. Để phát triển kinh tế địa phương, tỉnh có nhiều chính sách ưu đãi cho những nhà đầu tư nhưng gặp không ít nhà đầu tư "nổ". Sau những DA "khủng", những lời hứa hẹn hoành tráng, DA nằm yên một chỗ. Theo người dân nơi đây, địa phương cần mạnh tay hơn với những DA treo, "xí” phần đất vàng. Ngoài DA trên ở tỉnh Bạc Liêu, DA Trung tâm thương mại Nguyễn Kim Bạc Liêu (thuộc Tập đoàn Nguyễn Kim) được chính quyền tỉnh Bạc Liêu cấp giấy chứng nhận đầu tư tháng 4-2014. Tháng 3-2017, chủ đầu tư làm lễ động thổ, rồi bỏ dở dang, cỏ cây mọc um tùm. Hơn 8 năm qua, DA không được thực hiện. Những lần địa phương hối thúc, chủ đầu tư cam kết rồi lại quên. DA Nhà máy xử lý rác thải tập trung Bạc Liêu tại địa phận thị trấn Châu Hưng (H.Vĩnh Lợi, Bạc Liêu) được khởi công vào ngày 31-5-2019, song đến nay vẫn chưa được triển khai xây dựng.

Nhiều năm hoạt động không hiệu quả, Công ty cổ phần lương thực Hậu Giang vừa bị UBND tỉnh Hậu Giang thu hồi 7 khu đất với tổng diện tích hơn 43.800m2 đang cho thuê theo hình thức trả tiền thuê đất hàng năm trên địa bàn TP.Vị Thanh và TX.Long Mỹ, tỉnh Hậu Giang. Nguyên nhân UBND tỉnh Hậu Giang có Quyết định thu hồi lại các phần đất đã cho Công ty CP Lương thực Hậu Giang thuê là do Công ty này chưa thực hiện đầy đủ nghĩa vụ trả tiền thuê đất. Cụ thể, tính đến thời điểm 30-6-2018, Công ty còn nợ hơn 1 tỷ đồng tiền thuê đất.

Tập đoàn Nguyễn Kim để lại DA "khủng" ở Bạc Liêu

Theo UBND tỉnh Hậu Giang, qua rà soát lại cho doanh nghiệp thuê đất, ngoài việc doanh nghiệp sử dụng không hiệu quả, không trả tiền thuê đất thì sai phạm về quản lý và sử dụng đất. Trước đó, UBND tỉnh Hậu Giang cũng đã ban hành Quyết định số 176/QĐ-UBND về việc thu hồi hơn 29.200m2 đất đã cho Công ty TNHH Công kỹ nghệ thực phẩm Nữ Hoàng thuê sử dụng tại Cụm công nghiệp - Tiểu thủ công nghiệp Vị Thanh (TP.Vị Thanh, Hậu Giang) bởi vi phạm pháp luật về đất đai.

Vốn 10 tỷ được giao dự án 300 tỷ đồng

Thanh tra Chính phủ đề nghị tỉnh Kiên Giang thu hồi ngay DA Khu du lịch Thương mại Đảo Quý Thế Giới (bãi Ông Lang, xã Cửa Dương, TP.Phú Quốc) do Công ty TNHH Đảo Quý Thế Giới làm chủ đầu tư. So với những DA ở đảo ngọc, đây là DA có quy mô 5,99ha, tổng mức đầu tư 298 tỷ đồng. Ngày 21-3-2012, DA được UBND tỉnh Kiên Giang chấp thuận chủ trương đầu tư. Theo tiến độ đề ra, dự án có 3 giai đoạn; trong đó giai đoạn chuẩn bị đầu tư đến cuối quý IV năm 2014; giai đoạn san lấp mặt bằng, xây dựng hoàn thành hệ thống hạ tầng kỹ thuật từ đầu quý I năm 2015 đến cuối quý II năm 2016. Từ đầu quý III năm 2016 đến cuối quý IV năm 2018 tiến hành xây dựng hoàn thành các hạng mục công trình theo quy hoạch, và đưa dự án vào hoạt động vào đầu năm 2019.

Cũng như hàng loạt DA "xí” phần khác, sau khi được phê duyệt chủ trương đầu tư, đến nay, DA nằm yên một chỗ. DA khu du lịch trở thành tấm da beo tại TP.Phú Quốc. Hiện chủ đầu tư mới lập được đồ án quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500, được phê duyệt phòng cháy chữa cháy, đánh giá tác động môi trường, ký hợp đồng lập phương án bồi thường giải phóng mặt bằng, thông báo thu hồi đất, hoàn thiện và nộp hồ sơ thiết kế cơ sở. Về năng lực tài chính của chủ đầu tư khá khiêm tốn. Ngày 24-3-2009, Công ty TNHH Đảo Quý Thế Giới được thành lập. Ngày 24-7-2017, công ty thay đổi đăng ký kinh doanh; trụ sở ở tổ 3, ấp ông Lang, xã Cửa Dương, huyện đảo Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang; vốn điều lệ của là 10 tỷ đồng, bao gồm 4 cổ đông.

Theo khoản 2, khoản 4, Điều 14 Nghị định số 43/2014/NĐ-CP ngày 15-5-2014, điều kiện về năng lực tài chính để bảo đảm việc sử dụng đất theo tiến độ của dự án đầu tư quy định: "Có vốn thuộc sở hữu của mình để thực hiện dự án không thấp hơn 20% tổng mức đầu tư đối với dự án có quy mô sử dụng đất dưới 20 héc-ta; không thấp hơn 15% tổng mức đầu tư đối với dự án có quy mô sử dụng đất từ 20 héc-ta trở lên; có khả năng huy động vốn để thực hiện dự án từ các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài và các tổ chức, cá nhân khác" thì địa phương đã vi phạm. Công ty có vốn điều lệ 10 tỷ đồng nhưng nhận DA 298 tỷ đồng.

Kết luận TTCP yêu cầu, UNBD tỉnh có kế hoạch rà soát và thu hồi nhưng Ban Quản lý Khu kinh tế Phú Quốc, Sở Kế hoạch và Đầu tư, UBND huyện Phú Quốc, UBND xã Cửa Dương và Công ty TNHH Đảo Quý Thế Giới, các bên lại thống nhất, báo cáo UBND tỉnh Kiên Giang trình TTCP phủ xem xét cho Công ty TNHH Đảo Quý Thế Giới tiếp tục triển khai dự án. Tại buổi họp gồm ông Nguyễn Thanh Tùng, Trưởng Ban Quản lý Khu kinh tế Phú Quốc chủ trì; ông Võ Công Sơn, Phó trưởng ban.

Khu du lịch thương mại Đảo Quý Thế Giới để cỏ um tùm

Đại diện Sở Kế hoạch và Đầu tư có ông Trần Hoài Nam, Phó trưởng phòng Kinh tế đối ngoại; UBND huyện Phú Quốc có ông Trần Chiến Thắng, Phó chủ tịch... và ông Lê Hồng Vân, Giám đốc Công ty TNHH Đảo Quý Thế Giới. Kết luận cuộc họp, ông Tùng "thống nhất, báo cáo UBND tỉnh Kiên Giang trình TTCP xem xét cho Công ty TNHH Đảo Quý Thế Giới tiếp tục triển khai dự án. Lý do ông Nguyễn Thanh Tùng đưa ra là "quá trình triển khai có chậm trễ, nguyên nhân chủ yếu do yếu tố khách quan, thay đổi về chính sách giữa Luật Đất đai năm 2003 và Luật Đất đai năm 2013, Luật Tài nguyên Môi trường Biển và Hải đảo", trái ngược với kết luận của Thanh tra Chính phủ.

Biên bản trên trái với kết luận Thanh tra chính phủ. Theo Kết luận Thanh tra số 602/KL-TTCP, về việc chấp hành pháp luật trong công tác quy hoạch, quản lý và sử dụng đất đai, quản lý và khai thác tài nguyên, khoáng sản, bảo vệ môi trường trên địa bàn tỉnh Kiên Giang (thời kỳ 2011 - 2017). Kết luận thanh tra chỉ rõ có 43 dự án với tổng diện tích hơn 991ha được chấp thuận chủ trương đầu tư hoặc được cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư, giao đất, cho thuê đất nhưng chủ đầu tư không triển khai hoặc chậm triển khai đầu tư, mà chủ yếu do nguyên nhân chủ quan của chủ đầu tư.

TTCP đề nghị Chủ tịch UBND tỉnh Kiên Giang rà soát lại tiến độ thực hiện các dự án đầu tư chậm tiến độ, vi phạm pháp luật về đầu tư, đất đai; thực hiện các thủ tục theo quy định của pháp luật, cương quyết thu hồi quyền sử dụng đất đối với 43 dự án đầu tư chậm triển khai, vi phạm pháp luật về đầu tư và đất đai do lỗi chủ quan của chủ đầu tư đã được nêu trong kết luận thanh tra nhưng DA Khu du lịch thương mại Đảo Quý Thế Giới lại được địa phương ưu ái.

Thiện Thảo