Đòn bẩy tăng trưởng và tạo sinh kế bền vững

Tính đến cuối năm 2020, Ban Quản lý Dự án VnSAT tỉnh Tiền Giang đã hỗ trợ thành lập 19 hợp tác xã (HTX) và 1 tổ hợp tác. Để nâng cao năng lực quản trị HTX, VnSAT Tiền Giang đã mở 12 lớp tập huấn cho 440 học viên. Chú trọng đào tạo công tác quản trị, kế hoạch, lập kế hoạch kinh doanh và làm hợp đồng kinh tế.

Sau gần 5 năm triển khai, vùng dự án đã xuất hiện nhiều tổ chức nông dân mạnh, chủ động trong việc liên kết với các doanh nghiệp để sản xuất các sản phẩm theo chuỗi giá trị, giúp giải quyết đầu ra ổn định cho mặt hàng nông sản.

HTX – Tổ chức bảo vệ quyền lợi cho thành viên. Ảnh: Minh Đảm.

Xã Mỹ Thành Bắc, một xã thuần nông của huyện Cai Lậy, giàu tiềm năng phát triển nghề trồng trọt. Để gia tăng hiệu quả sản xuất, nông dân Mỹ Thành Bắc đã thành lập HTX nông nghiệp sản xuất lúa chất lượng cao. Toàn xã duy trì diện tích gieo trồng lúa 3 vụ/năm, cho sản lượng trên 22.000 tấn/năm.

Các thành viên HTX giữ vững và mở rộng mô hình cánh đồng liên kết, đồng thời, khuyến khích nông dân canh tác theo quy trình 3 giảm 3 tăng, 1 phải 5 giảm. Việc sản xuất theo chuỗi với hình thức hợp đồng tiêu thụ nông sản giữa nông dân, tổ hợp tác, HTX với doanh nghiệp bước đầu đã mang lại hiệu quả thiết thực.

Ông Nguyễn Văn Việt, Giám đốc HTX Dịch vụ nông nghiệp Mỹ Thành Bắc cho biết: Được sự khuyến khích và hỗ trợ của các cấp chính quyền tại địa phương và VnSAT Tiền Giang, năm 2017, các tổ viên đã chuyển từ tổ hợp tác cánh đồng lớn thành lập HTX nhằm nâng cao tính pháp lý khi ký hợp đồng liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm với doanh nghiệp. Chỉ riêng năm 2018, HTX đã giao cho Công ty Lương thực Tiền Giang hơn 3.000 tấn lúa.

Đến nay, HTX thu hút 706 thành viên với diện tích canh tác 641 ha. Anh Trịnh Văn Pha, thành viên HTX cho biết: “Trước đây, khi chuẩn bị vào vụ sản xuất, bà con thường gặp khó khăn trong việc chọn lựa giống lúa vừa cho năng suất tốt, lại dễ tiêu thụ và bán được giá cao. Nhưng mấy năm trở lại đây, khi tham gia HTX, sản xuất theo đơn đặt hàng của doanh nghiệp, bà con rất yên tâm vì được doanh nghiệp cung cấp lúa giống ngay đầu vụ và bao tiêu sản phẩm đầu ra”.

HTX Dịch vụ nông nghiệp Mỹ Quới (xã Hậu Mỹ Bắc B, huyện Cái Bè) có 600 hộ canh tác trên diện tích cánh đồng lớn 618 ha liên kết với doanh nghiệp theo mô hình chuỗi giá trị tiêu thụ. Đây là một trong những HTX hoạt động mạnh trong vùng dự án VnSAT.

Năm 2020 Tiền Giang có ít nhất 75 HTX tham gia liên kết tiêu thụ nông sản bền vững với doanh nghiệp. Ảnh: Minh Đảm.

Ông Thái Văn Cẩm, Giám đốc Công ty Phước Lộc Thiên Hộ - đơn vị bao tiêu và ông cũng là thành viên của HTX cho biết: Những năm qua, doanh nghiệp của ông đã đồng hành cùng HTX canh tác giống lúa đặc sản ST24 theo tiêu chuẩn VietGAP. Vụ đông xuân 2018 - 2019, khi giá lúa rớt quá thấp, nông dân, thành viên HTX ở đây vẫn đảm bảo mức lợi nhuận từ trồng lúa đạt 30 - 35% do được doanh nghiệp bảo hộ về giá, cao hơn giá thị trường 1.000 đồng/kg tại thời điểm bán.

Thực tiễn tại các HTX xây dựng mô hình sản xuất theo chuỗi thành công, chi phí đầu vào thấp hơn từ 8 - 12% so với trước đó, chất lượng sản phẩm cao hơn, thu nhập của thành viên tăng 36% do chi phí đầu vào giảm, giá bán sản phẩm tăng… Có thể thấy, việc phát triển theo chuỗi giá trị, với hạt nhân là HTX giúp tăng cao chuỗi giá trị nông sản Việt, đưa nông nghiệp Việt Nam phát triển bền vững.

Ông Võ Văn Lập, Chi cục trưởng Chi cục Phát triển nông thôn Tiền Giang cho biết: Tỉnh Tiền Giang hiện có 151 HTX nông nghiệp với hơn 37.900 thành viên. Những năm qua, ngành nông nghiệp Tiền Giang thực hiện quyết liệt nhiều giải pháp, huy động cao nhất các nguồn lực nhằm củng cố và nâng cao hiệu quả hoạt động của HTX.

MINH ĐẢM - Đ.T. CHÁNH