Đời văn lấp lánh

Nhà văn Nguyễn Vinh Tú ký tặng độc giả.

1. Hôm 17/4 tại Hà Nội, NXB Hội Nhà văn có buổi gặp gỡ tác giả, và ra mắt tác phẩm mới của nhà văn Nguyễn Vinh Tú. Đó là cuốn “Tuyển văn chọn lọc Nguyễn Vinh Tú”. Đáng chú ý, cuốn sách được in trong loạt sách của các văn nhân do Nhà nước đặt hàng. Vì thế, có thể nói, cuốn sách như là sự ghi nhận những đóng góp cống hiến của nhà văn Nguyễn Vinh Tú trên con đường văn chương.

Tuyển văn này bao gồm trích đoạn 2 tiểu thuyết lớn là “Khuất một vầng trăng”, “Ách giữa đàng” và một số truyện ngắn, cực ngắn. “Khuất một vầng trăng” là cuốn tiểu thuyết dài hơi, tác giả viết say mê bằng hồi ức bằng tưởng tượng. Các chi tiết, diễn biến câu chuyện, cũng như cái cuộc sống buồn vui sướng khổ của các nhân vật, ngồn ngộn trong cuốn tiểu thuyết. Giọng văn trong tác phẩm mới mẻ, kiên cường, là tiếng nói của một thế hệ, một thời đại, không mệt mỏi, không mòn cũ.

Trong khi đó, “Ách giữa đàng” xây dựng nhân vật Luyến - người luôn trăn trở với chuyện thế sự. Luyến tìm cách diệt trừ nạn tham nhũng đang làm suy vi đất nước. Trong tác phẩm, nhà văn đan cài thơ ca, lối nói vần vè dưới hình thức giễu nhại tệ nạn chốn quan trường.

Là bạn văn thân thiết của tác giả Nguyễn Vinh Tú, nhà văn Nguyễn Xuân Khánh cho biết hai người cùng tham gia kháng chiến và thời đầu cầm bút thường chỉ viết những kỷ niệm trong quân ngũ. Theo nhà văn Nguyễn Xuân Khánh, những nhân vật qua trang viết của Nguyễn Vinh Tú thường có số phận éo le, bất hạnh. “Điều đó thể hiện những trăn trở, phản ánh một phần hiện thực nhân sinh của người viết”- nhà văn Nguyễn Xuân Khánh nói.

Giữa nhiều cuốn tiểu thuyết được bịa một cách sống sượng, đọc được 5, 6 trang là buông, thì đọc tiểu thuyết “Ách giữa đàng”, nhà văn Nguyễn Xuân Khánh cho rằng, ông cảm thấy mát lòng vì nhà văn Nguyễn Vinh Tú đã khai thác cuộc sống trên cơ sở sự thật để làm chất liệu cho tác phẩm của mình đời hơn. “Hệ nhân vật trong tác phẩm của Nguyễn Vinh Tú được xây dựng với hình ảnh thiện ra thiện, ác ra ác, trong khi sự thật ngoài đời thì thiện ác lẫn lộn. Viết tiểu thuyết là tái hiện hiện thực nhưng không được thiếu sự bay bổng, khái quát, đấy chính là sự hư cấu. Với tác phẩm mới “Ách giữa đàng” Nguyễn Vinh Tú đã đưa lối viết hiện đại vào tác phẩm, xông thẳng vào đời sống hiện đại, chứ không phải hồi ức lại quá khứ để viết và tham gia cải tạo đời sống, đó là phòng chống tham nhũng - nhà văn Nguyễn Xuân Khánh nói và thêm rằng: Chúng tôi giờ đã là những nhà văn già cả rồi và ở tuổi ngót nghét 90, anh Vinh Tú vẫn viết tiểu thuyết và in đều là điều đáng mừng”.

2. Nhà văn Nguyễn Vinh Tú sinh năm 1929, năm nay ông vẫn khỏe mạnh đến dự sự kiện ra mắt sách và giao lưu với các bạn văn. Quê gốc ở Nam Đàn (Nghệ An), Nguyễn Vinh Tú tham gia kháng chiến chống Pháp và xây dựng Tây Bắc. Ông thuộc lớp những nhà văn đầu tiên trưởng thành trong quân đội, đã có những cống hiến cho Văn nghệ Quân đội ở thời kỳ sơ khởi cùng thời với các nhà văn Nguyễn Minh Châu, Từ Bích Hoàng, Nguyễn Trọng Oánh, Nguyễn Xuân Khánh, Xuân Cang, Xuân Thiêm... Tuy nhiên vì nhiều lý do khác nhau, con đường văn học của ông bị ngắt quãng nửa chừng. Mặc dù vậy trong ông tình yêu văn học luôn bỏng cháy...

Bìa cuốn “Tuyển văn chọn lọc Nguyễn Vinh Tú” .

Có mặt trong buổi ra mắt “Tuyển văn chọn lọc Nguyễn Vinh Tú” còn có rất đông bạn văn của tác giả thuộc nhiều thế hệ, như nhà văn Hoàng Quốc Hải, nhà văn Sương Nguyệt Minh, nhà thơ Nguyễn Quang Thiều, nhà văn Nguyễn Văn Thọ, nhà thơ Nguyễn Việt Chiến, nhà phê bình Ngô Vĩnh Bình, nhà văn Đào Bá Đoàn…

Nhà văn Phùng Văn Khai- Phó Tổng biên tập Tạp chí Văn nghệ Quân đội chia sẻ: Nhắc đến nhà văn Nguyễn Vinh Tú là nhắc đến thế hệ vàng các nhà văn cách mạng. Tên tuổi của ông đã gắn bó với tờ “Sinh hoạt Văn nghệ” (tiền thân của Tạp chí Văn nghệ Quân đội) đến những số đầu tiên của Tạp chí Văn nghệ Quân đội. Thế hệ những nhà văn sau này ở Nhà số 4 vẫn luôn nhắc nhớ về những nhà văn đi trước một cách đầy biết ơn, kính trọng. Nhà văn Nguyễn Vinh Tú là người mà chúng tôi luôn ngưỡng mộ và học hỏi về ý chí lao động nghệ thuật của ông. Chúng ta rất cần tôn vinh những nhà văn đầy say mê sống chết với nghề như thế.

Còn nhà văn Nguyễn Văn Thọ thì nhận xét: “Tuyển văn chọn lọc Nguyễn Vinh Tú” là tập hợp tuyển chọn những tác phẩm toàn phần hay trích đoạn của nhà văn già Nguyễn Vinh Tú khi ông đã tới 90 xuân. Nó làm tôi nhớ lại hình ảnh ngày ban đầu gặp ông, một người ít nói lầm lũi ngồi trong bóng tối góc quán của một chiều sắp tàn. Chỉ có đôi mắt vẫn sáng lên từ góc tối, chỉ có giọng nói khi ông bàn về lòng yêu văn chương là vẫn chứa chan niềm hy vọng. Viết, chính nó giúp ông cởi bỏ hết vui buồn một đời người, tự cởi bỏ cái ách bằng sự nỗ lực của chính mình mà chia sẻ với cuộc đời. Nguyễn Vinh Tú viết văn dựng nên thân phận bao người, song chính cuộc đời ông cũng là nhân vật của văn học.

Mai Hoàng