Đổi mới thi THPT quốc gia: Liệu có trở lại tồn tại 2 kỳ thi?
Kỳ thi THPT quốc gia như hiện nay sẽ dừng lại vào năm 2020 và được cải tiến vào năm 2021. Có nhiều ý kiến khác nhau xoay quanh những phương án đề xuất đổi mới kỳ thi này.
Cần một trung tâm khảo thí quốc gia
Trưởng phòng đào tạo một trường ĐH tại TP.HCM cho rằng: “Tổ chức một kỳ thi để xét tốt nghiệp và giao việc này về trường THPT, sở GD-ĐT thực hiện là phù hợp. Bởi lẽ cách tổ chức kỳ thi 2 trong 1 như hiện nay thực chất rất cồng kềnh, trọng trách của trường ĐH tham gia quá lớn. Trong khi đó, thực tế tỷ lệ học sinh đỗ tốt nghiệp THPT trung bình hơn 90% và sự tham gia sử dụng kết quả kỳ thi này cho xét tuyển ĐH ngày càng giảm”.
Với phương án kỳ thi đó, vị trưởng phòng này cho rằng cần có một kỳ thi khác để phục vụ việc tuyển sinh các trường. Tuy nhiên, kỳ thi đó không phải do từng trường tổ chức mà giao các trung tâm khảo thí quốc gia tổ chức ở 3 miền Bắc, Trung và Nam. Trên cơ sở kết quả thi đó, các trường ĐH muốn sử dụng kết quả để xét tuyển thì nộp lệ phí về trung tâm này.
PGS-TS Đỗ Văn Dũng, Hiệu trưởng Trưởng ĐH Sư phạm kỹ thuật TP.HCM, phân tích: “Trong tương lai, nếu thực hiện kỳ thi theo đề xuất của nhóm nghiên cứu này thì thí sinh (TS) chỉ tham gia thi 3 môn: toán, văn và ngoại ngữ. Với mục đích xét tốt nghiệp là ổn, còn xét tuyển ĐH thì rất khó vì 3 môn này chỉ tương đương với 1 tổ hợp xét tuyển D01 hiện nay, trong khi các trường cần kiểm tra kiến thức học sinh ở các lĩnh vực khác”.
Khi đó, theo ông Dũng, bên cạnh kỳ thi này sẽ có thêm nhiều kỳ thi riêng do các trường tự tổ chức hoặc kết hợp các trường cùng tham gia tổ chức. Điều này có nghĩa sẽ quay trở lại trước đây khi tồn tại song song 2 kỳ thi trong một năm: thi để xét tốt nghiệp và thi để tuyển sinh. Khi đó, chỉ với TS cũng sẽ rất tốn kém chi phí, thời gian khi phải di chuyển xa.
Tổ chức một kỳ thi để xét tốt nghiệp và giao việc này về trường THPT, sở GD-ĐT thực hiện là phù hợp. Bởi lẽ cách tổ chức kỳ thi 2 trong 1 như hiện nay thực chất rất cồng kềnh, trọng trách của trường ĐH tham gia quá lớn
Trưởng phòng đào tạo một trường ĐH tại TP.HCM
Theo quan điểm riêng, ông Dũng nêu ý kiến, vẫn là kỳ thi do chính các địa phương tổ chức tại địa phương nhưng phải sử dụng đề thi chuyên nghiệp do trung tâm khảo thí của Bộ trên cả nước. Kỳ thi này có thể chuyển dần từ làm bài trên giấy sang máy tính khi đủ cơ sở hạ tầng. TS ngoài thi 3 môn bắt buộc để xét tốt nghiệp (toán, văn, ngoại ngữ) có thể đăng ký thi thêm bài thi khoa học xã hội hoặc khoa học tự nhiên để phục vụ việc xét tuyển ĐH.
“Cách thức ra đề thi theo hướng bài thi tổ hợp này cũng phù hợp với những thay đổi trong chương trình giáo dục phổ thông mới khi dạy học theo hướng tích hợp, liên môn”, ông Dũng nhấn mạnh.
Cần đảm bảo tính ổn định
Theo ông Phạm Phương Bình, Hiệu phó Trường THPT Nguyễn Hữu Huân (Q.Thủ Đức, TP.HCM), năm nay tỷ lệ tốt nghiệp THPT cao, để tăng khả năng tuyển sinh và chủ động chọn học sinh giỏi trước, các trường ĐH đa dạng hóa phương thức xét tuyển trong đó tuyển thẳng, học bạ, xét điểm bài thi năng lực... trước khi học sinh bước vào kỳ thi THPT quốc gia. Điều này giúp giảm áp lực cho học sinh nhưng làm giảm chất lượng kỳ thi vì các em chỉ cần đậu tốt nghiệp chứ không cần điểm cao.
Sau năm 2020 sẽ đổi mới kỳ thi THPT trước khi chương trình phổ thông mới sẽ triển khai và tiếp tục đổi mới thi năm 2024, theo ông Bình là không nên vì việc thay đổi thi cử tạo tâm lý không tốt trong phụ huynh, giáo viên và học sinh.
“Việc điều chỉnh về phương án thi các năm gần đây luôn tạo tâm lý cho nhà trường, kể cả công tác phối hợp giữa các sở và các trường ĐH. Vì vậy nên có những điều chỉnh nhỏ, khắc phục những tồn tại để đảm bảo kỳ thi ổn định, giúp các trường chuẩn bị tốt, công tác dạy và học đảm bảo ổn định, tránh tạo tâm lý hoang mang cho giáo viên, phụ huynh, học sinh”, ông Bình đề nghị.
Trong khi đó, tiến sĩ Nguyễn Trung Nhân, Trưởng phòng Đào tạo Trường ĐH Công nghiệp TP.HCM, cho rằng vì thay đổi sách giáo khoa nên thay đổi phương thức thi là chưa phù hợp vì thay đổi sách giáo khoa thì chỉ tác động đến phương thức ra đề thi. Ông Nhân vẫn mong muốn việc xét tốt nghiệp được thực hiện nhẹ nhàng và có một kỳ thi chung để các trường xét tuyển. Hiện với nhiều phương thức xét tuyển mới nhưng đang không có một chuẩn chung để đánh giá.
“Cần có một hội đồng nghiên cứu cụ thể để thống nhất cách thức tổ chức kỳ thi theo hướng ổn định, tránh thay đổi quá nhiều. Còn nội dung kỳ thi có thể cập nhật theo thời gian để phù hợp với chương trình giáo dục phổ thông mới”, ông Nhân kiến nghị.
Riêng về việc tổ chức thi trên máy tính, theo ông Nhân, có thể thực hiện tại các sở GD-ĐT và không nhất thiết đồng loạt hơn 1 triệu TS trong một ngày để tránh áp lực trong tổ chức thi.