Đổi mới phương thức lập, giao và theo dõi kế hoạch tạo sự công khai, minh bạch của hoạt động đầu tư công

Ảnh minh họa. Nguồn: MPI

Theo Báo cáo, về tình hình giao kế hoạch đầu tư vốn ngân sách nhà nước 4 tháng đầu năm 2019, căn cứ các Nghị quyết của Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành các Quyết định giao kế hoạch đầu tư vốn ngân sách nhà nước (NSNN) năm 2019 cho các bộ, ngành và địa phương với tổng số vốn là 360.117,797 tỷ đồng trong đó: vốn trong nước là 331.479,911 tỷ đồng, vốn nước ngoài là 28.637,886 tỷ đồng. Đến nay, số vốn còn lại chưa giao kế hoạch là 69.182,203 tỷ đồng do các dự án chưa đảm bảo điều kiện giao vốn theo quy định.

Việc giao kế hoạch đầu tư vốn ngân sách nhà nước năm 2019 được thực hiện theo đúng các nguyên tắc phân bổ quy định tại các Nghị quyết của Quốc hội. Các bộ, ngành và địa phương đã nghiêm túc thực hiện phân bổ kế hoạch đầu tư vốn năm 2019 nguồn NSNN theo các Nghị quyết của Quốc hội, quyết định giao kế hoạch của Thủ tướng Chính phủ và Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư. Trong phương án phân bổ của các bộ, ngành, địa phương bảo đảm bố trí vốn để thanh toán tối thiểu 50% tổng số nợ đọng xây dựng cơ bản nguồn NSTW giai đoạn 2016-2020 còn lại chưa thanh toán và thu hồi tối thiểu 30% số vốn ứng trước nguồn NSTW dự kiến thu trong giai đoạn 2016-2020 còn lại chưa thu hồi.

Bên cạnh các kết quả nêu trên, phương án phân bổ và thực hiện kế hoạch năm 2019 cũng còn một số tồn tại, hạn chế như nhiều bộ, ngành và địa phương không đề xuất phân bổ hết kế hoạch năm 2019 đã được Quốc hội quyết định, chiếm 7,6% tổng số vốn NSTW năm 2019. Bên cạnh đó, Bộ Giao thông vận tải đã có văn bản đề nghị nộp lại NSTW kế hoạch đầu tư năm 2019 để điều chỉnh cho các bộ, ngành và địa phương khác. Điều này cho thấy công tác xây dựng kế hoạch của các bộ, ngành và địa phương chưa sát với khả năng thực hiện, chưa thực hiện nghiêm các quy định của pháp luật về đầu tư công.

Để hoàn thành mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội năm 2019, giải ngân 100% các nguồn vốn đầu tư công kế hoạch năm 2019 được giao, bên cạnh việc tiếp tục thực hiện tốt các giải pháp, chính sách đã nêu trong các Nghị quyết của Quốc hội và các Nghị quyết điều hành của Chính phủ, trong Báo cáo, Bộ Kế hoạch và Đầu tư kiến nghị, trong những tháng còn lại của năm 2019 các bộ, ngành và địa phương cần tập trung thực hiện các nhóm giải pháp. Cụ thể, đề xuất phương án phân bổ kế hoạch năm 2019 còn lại (nếu có) theo các nguyên tắc phân bổ quy định tại Luật đầu tư công, các Nghị quyết của Quốc hội và chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và hướng dẫn của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, khẩn trương gửi Bộ Kế hoạch và Đầu tư tổng hợp, trình Thủ tướng Chính phủ giao kế hoạch. Tập trung tháo gỡ vướng mắc, khó khăn để đẩy nhanh tiến độ giao kế hoạch vốn và tiến độ giải ngân vốn đầu tư công năm 2019. Đẩy nhanh công tác chuẩn bị thực hiện dự án, công tác lựa chọn nhà thầu theo đúng quy định pháp luật, sớm khởi công công trình. Chủ động tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, bảo đảm tiến độ thi công công trình, khẩn trương hoàn thiện hồ sơ, thanh toán ngay với Kho bạc Nhà nước khi có khối lượng nghiệm thu, không gây nợ đọng xây dựng cơ bản.

Đồng thời, tăng cường công tác chỉ đạo chủ đầu tư triển khai thực hiện dự án, đẩy nhanh tiến độ đền bù, giải phóng mặt bằng, công tác đấu thầu, kiên quyết xử lý nghiêm và kịp thời các nhà thầu vi phạm tiến độ xây dựng, chất lượng công trình, vi phạm các điều khoản hợp đồng đã ký kết. Theo dõi chặt chẽ tình hình giải ngân kế hoạch vốn đầu tư công của từng dự án, kịp thời đề xuất cấp có thẩm quyền điều chỉnh kế hoạch từ dự án giải ngân chậm sang dự án có nhu cầu bổ sung vốn để đẩy nhanh tiến độ thực hiện và giải ngân hoặc dự án đã có khối lượng hoàn thành, tránh để việc điều chỉnh kế hoạch đầu tư vốn dồn vào cuối năm, ảnh hưởng đến tiến độ giải ngân vốn đầu tư năm 2019.

Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm trong quá trình triển khai thực hiện kế hoạch đầu tư công, làm rõ trách nhiệm và xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật đối với các cá nhân vi phạm và cố tình cản trở, gây khó khăn, làm chậm tiến độ thực hiện và giải ngân vốn đầu tư công. Thực hiện nghiêm chế độ báo cáo định kỳ về tình hình thực hiện và giải ngân vốn đầu tư công theo quy định.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư báo cáo Thủ tướng Chính phủ về giao kế hoạch đầu tư vốn NSNN năm 2019, phương án xử lý để giao hết kế hoạch đầu tư vốn NSNN năm 2019 còn lại, bao gồm cả việc điều chỉnh kế hoạch giữa các bộ, ngành và địa phương (nếu có). Đồng thời, báo cáo việc điều chỉnh kế hoạch đầu tư vốn năm 2019 từ các dự án giải ngân chậm sang dự án có khả năng giải ngân cao hơn, có nhu cầu bổ sung vốn để đẩy nhanh tiến độ thực hiện, từ các bộ, ngành và địa phương giải ngân thấp sang bộ, ngành và địa phương giải ngân cao, có nhu cầu bổ sung vốn. Rà soát, đánh giá tình hình thực hiện kế hoạch đầu tư công giai đoạn 2016-2020 để đề xuất xây dựng kế hoạch đầu tư công giai đoạn 2021-2025, báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định./.

Thúy Quyên
Bộ Kế hoạch và Đầu tư