'Đôi mắt thần' của vùng mỏ

Sau khi quán triệt nhiệm vụ của cấp trên giao, Ban chỉ huy tiểu đoàn giao nhiệm vụ cho đồng chí Ngô Xuân Huy làm Đài trưởng Đài Trinh sát phòng không Tiểu đoàn 217, trực tiếp chỉ huy đài chiến đấu đặt trên đỉnh núi Bài Thơ, thị xã Hòn Gai (nay là TP Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh). Trong những trận đánh trả không quân Mỹ, cựu chiến binh Ngô Xuân Huy vẫn nhớ như in trận đánh diễn ra ngày 5-8-1964. Ông đã cùng đồng đội chiến đấu dưới làn bom đạn địch, góp phần làm nên chiến thắng trận đầu.

Trưởng đài Trinh sát phòng không Ngô Xuân Huy (bên phải) thực hiện nhiệm vụ trên trận địa. Ảnh do nhân vật cung cấp.

Hôm đó, từ 6 giờ 30 phút đến đến 12 giờ, còi báo động 16 lần. Sau những giây phút căng thẳng, đến 14 giờ 30 phút, còi rú lên báo động cấp 1 (cấp chiến đấu) bởi tín hiệu hoạt động của máy bay Mỹ từ hướng biển được đánh dấu trên bản đồ 55-99. Đài Trinh sát được lệnh phối hợp với lực lượng hải quân bám trận địa trên sông Cửa Lục. Thực hiện mệnh lệnh của tiểu đoàn, kíp trực đài luôn sẵn sàng. Trong kính chỉ huy bội số 50 xuất hiện một tốp máy bay địch đang lọt vào trận địa. Trinh sát viên Nguyễn Bách Thảo đọc những số liệu nhanh nhưng rất rõ: “Góc phương vị…, độ cao…” rồi truyền thông tin chiến đấu tới sở chỉ huy tiểu đoàn. Ngay lập tức, Đại úy Trần Tam, Phó tiểu đoàn trưởng, Tham mưu trưởng Tiểu đoàn 217, phát lệnh: “Mục tiêu tốp bay đầu, bắn!”. Nhiều vòng lửa đạn pháo phòng không của ta vút lên bủa vây mục tiêu, một máy bay Mỹ bốc cháy. Số máy bay địch còn lại hạ độ cao vòng qua đài trinh sát lao về hướng huyện Hoành Bồ thì lọt ngay vào trận địa phòng không của tiểu đoàn liền dính đạn súng cao xạ 14,5mm. Một máy bay nữa bốc cháy, viên phi công Anvaret bật dù rơi xuống khu vực đảo Hòn Mối bị ta bắt sống. Tốp bay thứ hai của địch xuống thấp nhằm đánh vào quân cảng và Sở chỉ huy Tiểu đoàn 217. Đài Trinh sát truyền tín hiệu vị trí máy bay địch, pháo cao xạ của Tiểu đoàn 217 đuổi bắn, thêm một phản lực Mỹ bốc cháy lao xuống biển. Kết thúc trận đánh, đồng chí Ngô Xuân Huy vinh dự được kết nạp Đảng ngay tại trận địa trên đỉnh núi Bài Thơ.

Những ngày chiến đấu tiếp theo, Đài Trinh sát phòng không của Tiểu đoàn 217 lần lượt được lệnh chuyển tới các chốt đảo Cống Đỏ, đảo Rồng của vịnh Hạ Long rồi chuyển đến đồi Yên Cư, đồi Đại Đán của huyện Hoành Bồ phục vụ chiến đấu. Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, Đài Trinh sát phòng không Tiểu đoàn 217 liên tục được công nhận là Đài Trinh sát Quyết thắng, được mệnh danh là “đôi mắt thần” của vùng mỏ.

ĐINH QUANG HUY