Đối mặt cáo buộc tội ác chiến tranh, cố vấn Mỹ 'dằn mặt' tòa án quốc tế

Theo tờ Guardian và Reuters, tuyên bố của ông Bolton được đưa ra trong bài diễn văn tại một tổ chức phi lợi nhuận ở thủ đô Washington vào tối ngày 10/9. Đây là bài phát biểu lớn đầu tiên kể từ khi ông được Tổng thống Mỹ Donald Trump bổ nhiệm.

Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ John Bolton (phải) cùng Tổng thống Mỹ Donald Trump trong một cuộc họp ở Nhà Trắng.

Ông Bolton nói rằng Mỹ “sẽ dùng mọi biện pháp có thể để bảo vệ người dân Hoa Kỳ và các nước đồng minh khỏi sự truy tố bởi tòa án bất hợp pháp này”.

Ông cũng cho biết Bộ Ngoại giao sẽ tuyên bố đóng cửa văn phòng của Tổ chức Giải phóng Palestine (PLO) tại Washington do lo ngại người dân Palestine sẽ yêu cầu ICC điều tra hoạt động của Israel. Hiện văn phòng PLO vẫn chưa đưa ra bất kỳ bình luận nào về thông tin này.

“Hoa Kỳ sẽ luôn luôn sát cánh với đồng minh và bằng hữu của chúng tôi là Israel”, ông Bolton nói. Nội dung văn bản này cũng cho biết chính quyền Trump “sẽ đáp trả” nếu tòa án quốc tế chính thức mở cuộc điều tra vào cáo buộc tội ác chiến tranh do các quân nhân và đặc vụ tình báo Mỹ gây ra trong chiến tranh Afghanistan.

Trong trường hợp cuộc điều tra được xúc tiến, chính quyền Trump sẽ xem xét cấm các thẩm phán và công tố viên của ICC nhập cảnh vào Mỹ, đồng thời phong tỏa mọi khoản tài chính mà họ có ở Mỹ và khởi tố họ trước tòa án của Mỹ.

Cố vấn người Mỹ cũng gọi cuộc điều tra tội ác chiến tranh ở Afghanistan của ICC là "hành động hoàn toàn không có cơ sở pháp lý và không công bằng", đồng thời khẳng định một lần nữa rằng ICC không hợp pháp. “Chúng tôi sẽ để ICC tự sụp đổ. Thực tế ICC gần như đã "chết" hoàn toàn từ rất lâu rồi”, ông Bolton nói.

Thêm vào đó, Mỹ có thể sẽ đàm phán thêm các thỏa thuận song phương mang tính ràng buộc để ngăn các nước trên thế giới đưa công dân Mỹ ra xét xử tại tòa án của họ.

Mục đích của ICC là nhằm đưa những kẻ phạm tội ác chiến tranh, tội ác chống lại loài người và tội diệt chủng ra trước công lý. Trong quá khứ, Mỹ không nhất trí hiệp ước Rome có nội dung thành lập ICC vào năm 2002 và Tổng thống Mỹ khi đó là ông George W. Bush đã phản đối tòa án này. Dưới thời Tổng thống Barack Obama, Mỹ có hợp tác với ICC ở một chừng mực có hạn.

“Chúng tôi sẽ xem xét thực hiện những bước đi nhất định tại Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc để kiềm chế quyền lực của tòa án này, bao gồm ngăn chặn ICC thực hiện thẩm quyền của họ đối với các công dân Mỹ và các quốc gia đồng minh, những nước không chấp nhận hiệp ước Rome”, ông Bolton nói.

Một phát ngôn viên của ICC phát biểu: "Tòa án hình sự quốc tế đã được biết về những thông tin được đăng tải trên các kênh thông tin đại chúng về bài diễn văn của Cố vấn An ninh Hoa Kỳ John Bolton về ICC".

"Hiệp ước Rome, văn bản dẫn đến sự thành lập của tòa án quốc tế, đã mang lại lợi ích cho 123 quốc gia trên khắp thế giới đã ký vào hiệp ước này. Là một cơ quan pháp lý, ICC hành động chặt chẽ theo khuôn khổ được nêu ra trong hiệp ước Rome và chúng tôi sẽ tiếp tục thực thi những hành động độc lập và không thiên vị như đã cam kết", phát ngôn viên ICC khẳng định.

Tuyên bố của ông Bolton được đưa ra sau một năm Mỹ có những động thái không có lợi cho Palestine. Mới đây nhất, Washington đã cắt đứt hàng trăm triệu USD viện trợ nhân đạo cho quốc gia này. Ông Trump nói hành động này là nhằm buộc phía Palestine chấp nhận một thỏa thuận hòa bình, song chính quyền Trump vẫn chưa công bố bất kỳ những nỗ lực nào liên quan đến vấn đề căng thẳng giữa Israel và Palestine.

Trước đó vào tháng 5, Mỹ mở cửa Đại sứ quán ở Jerusalem, qua đó chấm dứt khả năng tổ chức đàm phán để xác định chủ quyền của thành phố giữa Israel và Palestine. Palestine coi khu vực phía đông Jerusalem là lãnh thổ của mình, trong khi Israel coi toàn bộ thành phố là thủ đô thực sự của nước này.

Việc Mỹ mở cửa Đại sứ quán tại Palestine đã vấp phải sự chỉ trích của nhiều phía và là một trong những nguyên nhân dẫn đến cuộc xung đột ở khu vực biên giới Dải Gaza và Israel. Phía Palestine đã yêu cầu tòa án quốc tế điều tra những tội ác chiến tranh, tội ác chống lại nhân loại và tội diệt chủng của Israel, khi nước này được cho là đã bố trí lính bắn tỉa sát hại hàng trăm người biểu tình Palestine.

Anh Tuấn (lược dịch)