Độc đáo startup công nghệ mở 'chợ' trao đổi dữ liệu ADN

Ảnh: AFP

Theo Bloomberg, Nebula Genomics, công ty do Giáo sư Trường Y Đại học Harvard George Church đồng sáng lập, cho hay đã có 10 doanh nghiệp đầu tư 4,3 triệu USD cho hãng. Số tiền này sẽ được dùng để tạo nơi giao dịch, trao đổi - hay “chợ” - an toàn cho bộ gen của các cá nhân.

Những hãng ủng hộ Nebula Genomics có Khosla Ventures, Arch Venture Partners và Fenbushi Capital. Nebula đang làm việc với Veritas Genetics International. Nhờ nghiên cứu về hệ gen, nhiều hãng như Alnylam Pharmaceuticals có thể làm thuốc nhắm chính xác mục tiêu là các gen lỗi. Hãng thực phẩm Nestle muốn dùng dữ liệu gen để giúp thiết kế các chương trình dinh dưỡng cho khách hàng.

Dù vậy, phát triển và tinh chế sản phẩm gen thường đòi hỏi kho dữ liệu khổng lồ mà người tiêu dùng và bệnh nhân miễn cưỡng tham gia vì lo ngại quyền riêng tư, và liệu sự hợp tác của họ có được thưởng hay không.

“Các nhà đầu tư của chúng tôi, cùng với Veritas, chia sẻ cam kết giảm rào cản đối với dữ liệu gen, giải quyết một trong những rào cản chính ngăn cản thuốc cá nhân hóa trở thành hiện thực hôm nay. Với nguồn tài trợ này, chúng tôi tiến gần hơn đến thời đại mới trong thuốc cá nhân hóa”, CEO kiêm nhà đồng sáng lập Nebula, ông Kamal Obbad, cho hay.

Ông George Church - Ảnh: Đại học Harvard

Dữ liệu y tế, đặc biệt là thông tin di truyền, được xem là mỏ vàng cho các doanh nghiệp thu thập nó vì hoạt động kinh doanh. Nhiều hãng dược, trong đó có GlaxoSmithKline, đang mua quyền truy cập vào dữ liệu từ 23andMe, hãng bán thử nghiệm ADN tạo ra một trong các cơ sở dữ liệu gen lớn nhất thế giới. Dịch vụ Y tế Quốc gia Anh đang bắt tay cùng Sensyne Health, hãng do cựu Bộ trưởng Khoa học Anh Paul Drayson khởi động, để tiếp thị dữ liệu bệnh nhân ẩn danh cho nghiên cứu.

Nebula sử dụng blockchain, công nghệ sổ cái phân tán, cùng nền tảng cho Veritas phát triển để cho phép các cá nhân tải dữ liệu di truyền lên, và chia sẻ nó với các doanh nghiệp, nhà nghiên cứu cụ thể. Khách hàng có thể nhận tiền từ việc chia sẻ dữ liệu thông qua hệ thống đồng mã hóa do Nebula tạo ra. “Điều này trực tiếp giải quyết các mối quan tâm của người tiêu dùng, rằng hoạt động của các nhà môi giới dữ liệu gen và dữ liệu y học có thể bị bán cho bên thứ ba”, Nebula cho hay.

Ông Church, nhà di truyền học kiêm người đứng đầu Dự án Gen Cá nhân sắp xếp chuỗi ADN của con người cho nghiên cứu và sử dụng công khai, đã mở nhiều doanh nghiệp di truyền, trong đó có Veritas Genetics. Ông nổi tiếng với đóng góp phát triển kỹ thuật chỉnh sửa bộ gen Crispr.

Cách đây hơn một thập niên, ông Church dự báo rằng chi phí giải mã GNA của con người giảm mạnh sẽ cách mạng hóa khoa học và y học, thuốc men. Các nhà bảo hiểm có thể dùng Nebula để giảm số lượng trẻ sơ sinh gặp vấn đề di truyền. Với các hãng dược, điều này có thể dễ dàng hóa việc giải mã ADN người có bệnh di truyền mà họ muốn làm thuốc chữa.

Thu Thảo