Độc đáo màn trình diễn 'trống đôi, cồng ba, chiêng năm'

'Trống đôi, cồng ba, chiêng năm' là di sản phi vật thể của đồng bào Chăm, Ba Na và Ê Đê tỉnh Phú Yên - Ảnh: Đức Huy

Sáng 3.3, tại thôn Xí Thoại, xã Xuân Lãnh, huyện Đồng Xuân (Phú Yên) đã diễn ra lễ hội trình diễn “Trống đôi, cồng ba, chiêng năm” với sự tham gia của các nghệ nhân tỉnh Phú Yên và tỉnh Bình Định. Đây là một trong những di sản đã được công nhận là văn hóa phi vật thể cấp quốc gia.

Tiết mục "ăn lúa mới ngoài rẫy"

“Trống đôi, cồng ba, chiêng năm” là bộ nhạc cụ có ý nghĩa đặc biệt trong đời sống văn hóa tinh thần, nhất là trong những sinh hoạt văn hóa và lễ hội của đồng bào dân tộc Ba Na và dân tộc Chăm ở thôn Xí Thoại, xã Xuân Lãnh nói riêng và cộng đồng các dân tộc thiểu số của tỉnh Phú Yên nói chung.

Các nghệ nhân múa trống đôi cùng với cồng ba, chiêng năm - Ảnh: Đức Huy

Sự hòa quyện của ba loại nhạc cụ này trong âm điệu, tiết tấu và ngôn ngữ hình thể của người biểu diễn đã tạo nên một nghệ thuật trình diễn hết sức độc đáo. Âm thanh của trống đôi, cồng ba, chiêng năm có nhiều điệu thức khác nhau như: lúc chào mừng hay đón khách thì tiết tấu nhanh, vui tươi, rộn ràng; bước vào cuộc giao lưu giai điệu lại lắng xuống, nhịp điệu trở về khoan thai, tình cảm; khi tiễn khách, âm điệu êm ái, thiết tha như muốn níu chân người… Âm thanh của trống đôi, cồng ba, chiêng năm còn mang những giá trị nhân văn vô cùng sâu sắc. Trong lễ cầu hôn, nó tựa như lời nhắc nhở đôi trai gái yêu thương nhau, thủy chung.

Uống rượu cần

Tại lễ hội năm nay, hầu hết các sinh hoạt văn hóa, tín ngưỡng của đồng bào dân tộc Ban Na, Ê Đê, Chăm đã được tái hiện trên sân khấu. Là một người tham gia trình diễn giá trị di sản này, ông Sô Y Lũy, nghệ nhân huyện Vân Canh, tỉnh Bình Định cho biết: "Rất vui mừng khi hôm nay được về tham dự và trình diễn những âm điệu đặc sắc của cồng chiêng, trống đôi. Đây là cơ hội để các nghệ nhân có thể giao lưu, phô diễn các giá trị văn hóa của địa phương mình. Đồng thời cũng là cơ hội để giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa của dân tộc mình".

Các nghệ nhân hăng say biểu diễn

Để bảo tồn và phát huy giá trị độc đáo của nghệ thuật trình diễn “Trống đôi, cồng ba, chiêng năm”, huyện Đồng Xuân, tỉnh Phú Yên đang xây dựng kế hoạch sưu tầm và ký âm các bài nhạc, đồng thời tổ chức để các nghệ nhân lớn tuổi truyền dạy cách biểu diễn nghệ thuật này đến thế hệ trẻ.

Các đôi nam nữ đang biểu diễn

Ông Nguyễn Hữu Từ, Phó chủ tịch UBND huyện Đồng Xuân, cho biết hiện nay để bảo tồn và phát huy giá trị của di sản văn hóa phi vật thể này, huyện Đồng Xuân đã quy hoạch diện tích khoảng 2ha kết hợp với du lịch cộng đồng. “Tuy nhiên kinh phí đầu tư còn hạn chế nên huyện Đồng Xuân mong muốn sẽ nhận được nhiều sự hỗ trợ từ trung ương cũng như tỉnh Phú Yên”, ông Từ nói.

Đức Huy