Độc đáo hải đăng

Báu vật biển Tây Nam

Được Nhà nước công nhận là Di tích lịch sử cấp quốc gia, hải đăng Hòn Khoai là ngọn đèn biển đầu tiên được xây dựng ở phía Nam và trên vùng biển Tây Nam. Đây cũng là 1 trong 6 ngọn hải đăng cổ nhất ở Việt Nam.

Hải đăng Hòn Khoai được người Pháp xây dựng và đưa vào sử dụng từ năm 1899. Thời điểm đó, đây là một trong những công trình kiến trúc có quy mô và mang nhiều ý nghĩa, nhất là công tác vận tải hàng hải trên biển. Do nằm cách xa đất liền nên việc xây dựng khó khăn, gian khổ và tốn rất nhiều của cải. Hải đăng Hòn Khoai giúp tàu bè qua lại trên khu vực mũi Cà Mau, từ phía biển Đông qua biển Tây được thuận lợi, thông suốt.

Hiện nay, trên đảo có rất ít cư dân, chủ yếu là người làm nghề biển, nghề nuôi cá trên biển quanh khu vực Hòn Khoai. Họ dựng nhà nổi ven đảo sinh sống ngắn ngày, tùy theo mùa biển chứ không định cư lâu dài trên đảo. Đường giao thông trên đảo Hòn Khoai khá khó khăn, mùa mưa gần như xe máy không thể di chuyển. Với độ cao tới 300 mét cùng đường đèo dốc quanh co, du khách phải mất hơn 3 giờ đồng hồ để đi từ cảng biển lên tới ngọn hải đăng.

So với 120 năm trước, cơ sở vật chất của Trạm hải đăng Hòn Khoai dường như không thay đổi nhiều. Cán bộ công tác trên trạm cho biết, tất cả các công trình ở đây đều được giữ nguyên vẹn như khi mới xây dựng gồm cả nhà ở, nhà điều hành cũng như tháp hải đăng. Chỉ khác một chút là ngay cổng trạm có bia tưởng niệm cuộc khởi nghĩa Hòn Khoai và người anh hùng Phan Ngọc Hiển.

Anh Nguyễn Đình Tùng (31 tuổi), công tác tại trạm cho biết, ngọn hải đăng này cao khoảng 16 mét nhưng vì nằm trên đỉnh núi nên có tầm nhìn xa rất lớn. Bán kính khoảng 20 hải lý (gần 40 cây số), tàu bè vẫn có thể quan sát thấy đèn trên hải đăng. Có lẽ vì thế, mà bao năm qua, hải đăng Hòn Khoai là người bạn tin cậy của hàng nghìn tàu bè trong vùng.

Nguồn sáng nơi biển Tây

Không chỉ có ý nghĩa đối với tàu thuyền hàng trăm năm qua, ngọn hải đăng cũng như chính hòn đảo nhỏ bé có hình dáng như củ khoai này vô cùng quan trọng với người dân Cà Mau. Đó là sự kiện xảy ra khoảng 80 năm trước do nhà báo, thầy giáo Phan Ngọc Hiển nổi dậy, chiếm ngọn hải đăng cũng như căn cứ Hòn Khoai từ tay chính quyền thực dân Pháp. Sau gần 80 năm đi qua, cuộc khởi nghĩa này vẫn là niềm tự hào của người dân, chính quyền tỉnh Cà Mau.

Hiện nay, với sự phát triển mạnh mẽ của du lịch, vận tải đường biển thì một số dự án du lịch và xây dựng cảng biển ở đảo Hòn Khoai cũng đã được đưa vào kế hoạch phát triển. Đó là những tín hiệu tích cực cho thấy Hòn Khoai sẽ là trung tâm, là điểm sáng phát triển ở khu vực địa đầu Tổ quốc.

Đoàn Xá