Độc đáo giải đua ngựa thồ và những kị sĩ 'chân đất' ở Bắc Hà

Mới đây, Vòng chung kết Giải đua ngựa truyền thống trên cao nguyên Bắc Hà (Lào Cai) đã diễn ra sôi động.

Tham dự giải đua ngựa có 67 vận động viên đến từ khắp các bản làng vùng cao Lào Cai như Si Ma Cai, Bắc Hà. 67 VĐV được chia làm 18 lượt thi đấu loại trực tiếp để chọn ra các VĐV lọt vào 1/16 và vòng bán kết, cuối cùng chọn ra bốn nài ngựa mạnh nhất vào chung kết, tranh giải nhất, nhì, ba, tư.

Theo thông tin từ Phòng Văn hóa - Thông tin huyện, năm 2019, do ảnh hưởng của dịch Covid-19, từ đầu năm đến nay, lượng du khách đến với Bắc Hà chỉ đạt khoảng 60.000 lượt (giảm 60% so với cùng kỳ). Do đó, huyện Bắc Hà kỳ vọng việc tổ chức giải đua ngựa và các hoạt động bên lề sẽ giúp du lịch tăng trưởng trở lại.Trong dịp này, tại Bắc Hà diễn ra hoạt động trưng bày triển lãm ảnh trải nghiệm hái mận tam hoa tại các xã Na Hối, Tà Chải và khám phá chợ phiên Bắc Hà.

Tham dự Vòng chung kết có 33 vận động viên (nài ngựa) đến từ các bản, làng vùng cao huyện Bắc Hà và huyện Simacai đã xuất sắc vượt qua vòng loại một ngày trước đó. Các vận động viên được chia làm 8 lượt thi đấu loại trực tiếp để chọn ra các vận động viên lọt vào vòng 1/16 và vòng bán kết, cuối cùng chọn ra 4 nài ngựa mạnh nhất vào chung kết.

Điểm nhấn của giải đua ngựa năm nay là lần đầu tiên có “kỵ sĩ” nữ tham gia. Sự góp mặt của cô gái Hoàng Thị Tuyệt - người dân tộc Tày ở thôn Tả Hồ, xã Tà Chải (Bắc Hà) đã làm cho không khí giải đua thêm phần sôi động.

Các chú ngựa được kiểm tra kĩ lưỡng trước khi vào đường đua.

Trong dịp này, UBND huyện Bắc Hà đã tổ chức công bố Quyết định số 06/QĐ-UBND, ngày 3/1/2020 của UBND tỉnh công nhận huyện Bắc Hà là Khu du lịch cấp tỉnh.

Sức nóng đến đỉnh điểm ngay khi các nài ngựa bước vào thi đấu vòng chung kết trong tiếng reo hò, vỗ tay tán thưởng, cổ vũ nhiệt tình của người xem những pha bứt phá, tăng tốc ngoạn mục.

Tại vòng 1/16, các nài ngựa nỗ lực thi đấu, trình độ đồng đều nên về đích chỉ chênh nhau phần trăm giây.

Với lần đầu tiên tham dự tuy không giành được thành tích cao nhưng nữ nài ngựa Hoàng Thị Tuyệt đã để lại nhiều ấn tượng đẹp trong khán giả, du khách và trở thành điểm nhấn của giải đua ngựa năm 2020.

Giải đua ngựa truyền thống huyện Bắc Hà mở rộng năm 2020 được kỳ vọng sẽ góp phần kích cầu hoạt động du lịch, đồng thời thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội huyện Bắc Hà sau thời gian dài bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19.

Ông Nguyễn Quốc Huy, Chủ tịch UBND huyện Bắc Hà cho biết: Đây là năm thứ 14 tổ chức Giải đua ngựa truyền thống Bắc Hà. Các nài ngựa năm nay được chuẩn bị rất kỹ càng. Năm nay, những xã có truyền thống đoạt giải các năm trước đều tham gia đầy đủ, hứa hẹn có những màn tranh tài hấp dẫn và quyết liệt phục vụ nhân dân địa phương và du khách đến cỗ vũ cho giải đấu.

Các kị sĩ thể hiện những kĩ năng điều khiển ngựa điêu luyện.

Dù thời tiết nắng nóng, nhưng hàng vạn người dân đã đổ về sân vận động huyện Bắc Hà đây để theo rõi giải đua ngựa hấp dẫn nhất trong năm này. Nhiều người đã leo lên cả nóc nhà cao tầng để theo rõi và cổ vũ cho các nài ngựa.

Lễ hội đua ngựa Bắc Hà trước đây diễn ra xung quanh cánh đồng, các quả đồi và đích là bãi đất ở trung tâm thị trấn. Khi gần về tới đích, các kị mã nhảy thật nhanh xuống đất, rút khẩu súng kíp trên vai và nhằm vào bia bắn 5 phát súng rồi cướp quả cầu đỏ, nhảy lên ngựa quay về điểm xuất phát. Ai vừa nhanh, vừa bắn súng trúng đích nhiều nhất là người chiến thắng.

Ngày nay, cuộc đua ngựa ở Bắc Hà đã không còn thi bắn súng, các nài ngựa cũng có một sân thi đấu riêng, cuộc đua được tổ chức bài bản và hấp dẫn người xem hơn.

Không mang tính chất thương mại, không phải giải đua chuyên nghiệp, đua ngựa ở Bắc Hà là cuộc đua của những người nông dân và ngựa đua là những con ngựa thồ.

Đặc biệt, đua ngựa ở Bắc Hà là “đua mộc”, những nài cưỡi trên lưng ngựa không có yên cương, không bàn đạp giữ chân mà chỉ có đai buộc ngựa, hai móc sắt buộc vào dây hai bên hàm để điều khiển.

Sau khi lượt đua vòng chung kết kết thúc, Ban Tổ chức đã trao giải nhất đồng đội cho các nài ngựa xã Na Hối, giải nhì, ba cho xã Bản Phố. Về thành tích cá nhân, Ban Tổ chức cũng đã trao giải nhất cho nài ngựa mang số áo 148, giải nhì cho nài ngựa số 123 và giải ba cho nài ngựa mang áo số 144.

Ngoài ra, tại địa phương trong dịp này cũng diễn ra chuỗi sự kiện hấp dẫn như: Triển lãm ảnh nghệ thuật “Tình ca Bắc Hà”; trải nghiệm hái mận Tam hoa; khám phá chợ phiên; các hoạt động văn hóa, văn nghệ tại chợ đêm Bắc Hà, dinh thự Hoàng A Tưởng...Các hoạt động sẽ diễn ra đến hết tháng 6.

Bảo Trung