Độc đáo bắt tôm tép bằng lá cây
Bẻ lá cây bó lại thành hình nan quạt thả xuống lòng hồ dụ tép, tôm vào ở là cách người dân sống ven hồ Phú Ninh (Quảng Nam) đã làm lâu nay. Đây được xem là cách bắt tôm cá thủ công độc đáo, không gây nguy hại đến sinh vật dưới lòng hồ nhưng vô cùng hiệu quả.
Bẻ lá cây bó lại thành hình nan quạt thả xuống lòng hồ dụ tép, tôm vào ở là cách người dân sống ven hồ Phú Ninh (Quảng Nam) đã làm lâu nay. Đây được xem là cách bắt tôm cá thủ công độc đáo, không gây nguy hại đến sinh vật dưới lòng hồ nhưng vô cùng hiệu quả.
Anh Phương nhẹ nhàng dùng vợt xúc tôm, tép trú ẩn trong lá cây.
Từ mờ sớm, anh Lê Ngọc Phương (25 tuổi, trú xã Tam Đại, H. Phú Ninh) tay cầm cái vợt hình tròn, rộng khoảng 1m2, bao lưới dài khoảng 2m điều khiển xe máy từ nhà ra ven lòng hồ thủy lợi Phú Ninh. Đến bên hồ, anh Phương mang vợt lội xuống dòng nước xanh biếc tiến đến những chùm lá cây đặt nằm dưới nước để khai thác thủy sản bằng phương pháp thủ công. Khi đến những bó lá nổi trên mặt nước, tay cầm vợt, một tay anh Phương nâng nhẹ chùm lá nằm dưới đáy đưa lên. Trong tích tắc, chiếc vợt hốt trọn chùm lá cây vào phía trong, ngư phủ đưa chùm lá lên cao dũ mạnh. Lúc này, hàng trăm con tôm, tép rơi xuống vợt nhảy đành đạch, tươi rói. Trong mớ tôm tép còn có ít cá nhỏ và lá cây. Anh Phương đưa chiếc vợt lên khỏi mặt nước dùng tay nhặt bỏ những thứ không cần thiết ra ngoài. Sau đó đưa vợt lên cao để tôm tép rơi xuống túi đựng ở phía sau. Công việc được lặp lại nhiều chỗ như vậy cho đến hết buổi khai thác.
Quan sát quá trình anh Phương làm, chúng tôi thấy tôm tép là loại không dễ bắt, khi làm nước động chúng sẽ bật nhảy rất nhanh nhằm thoát ra ngoài. Giữa biển nước mênh mông sao lại bắt được?, chúng tôi hỏi. Anh Phương liền đáp: "Người bắt phải cần có "nghề" mới sở hữu chúng, chứ không phải ai cũng làm được. Khi đưa chiếc vợt vào chùm lá đòi hỏi động tác phải nhẹ nhàng, một tay nâng từ từ chùm lá lên, một tay khéo léo luồn chiếc vợt vào phía dưới để làm sao không gây ra tiếng động. Nếu sơ sẩy chùm lá rung lắc nhẹ thì không còn một con tôm tép nào ở trong", anh Phương tiết lộ.
Được biết, anh Phương trước đây từng làm công nhân ở khu công nghiệp, thu nhập trung bình 5 triệu đồng mỗi tháng, lúc tăng ca thì được 6-7 triệu đồng. Nhưng làm vất vả nên anh về quê và học nghề đánh bắt tôm tép từ một người bác ruột. Cách đánh bắt này không bỏ tiền của đầu tư dụng cụ, phương tiện nhiều, chỉ tốn thời gian và ngâm mình dưới nước. "Mỗi ngày tôi bỏ khoảng 60 chùm lá cây dọc ven lòng hồ, nơi sâu nhất gần 1m, nơi cạn khoảng 30cm. Lá cây ngâm xuống nước tạo môi trường cho tôm tép đến trú ẩn, nhất là ngày nắng nóng thì chúng vào ở nhiều hơn", anh Phương chia sẻ.
Tôm, tép được đem về phân loại để bán.
Cách nơi anh Phương hành nghề khoảng 200m, người bác ruột là ông Lê Ngọc Lợi (53 tuổi) cũng đang dỡ lá cây đặt dọc lòng hồ đập phụ Phú Ninh. Từng chùm lá nằm trên những bãi đá, cách bắt tép tương tự như người cháu của mình thực hiện. Được biết ông Lợi có gần 10 năm hành nghề và quen thuộc địa điểm nên thường khai thác được nhiều thủy sản. "Loại thủy sản này sống trên lòng hồ ở môi trường nước trong sạch và đánh bắt phương pháp thủ công nên được nhiều người ưa chuộng. Sản phẩm làm ra được người dân mua về chế biến làm bánh xèo, tôm tép xào, trộn, làm gỏi...", ông Lợi thông tin,
Để dụ tôm tép vào ở việc chọn loại lá cây cũng rất quan trọng. Phải là những loại lá không có chất cay và để trong nước lâu rụng lá. "Lá cây đùng đình thích hợp nhất đối với việc dụ tôm tép vào ở, bởi chúng có đặc điểm giống hình nan quạt, khi bó lại rất dễ. Một đặc điểm khác, lá đùng đình ngâm xuống nước để cả tháng mới hư hỏng", anh Phương tiết lộ và cho biết còn các loại lá cây khác bỏ xuống khoảng 10 ngày thì rụng, chỉ còn cành, lúc đó phải thay thứ mới.
Đều đặn mỗi ngày, công việc của anh Phương bắt đầu từ 5 giờ sáng và kết thúc lúc 8 giờ. Tép đưa về nhà, anh Phương cho ra thau đổ nước vào rửa sạch. Sau đó cho vào rổ để loại bỏ cát sạn trộn lẫn phía trong ra ngoài. Khi công đoạn này hoàn thành, anh Phương tiếp tục nhặt bỏ rác, sau đó phân loại tép, cá, tôm. "Có ngày tôi bắt được khoảng 5kg, ngày ít vài ký tôm tép. Tôi đánh bắt vào buổi sáng sớm, 2 giờ chiều lại tiếp tục, sau một tiếng công việc kết thúc", anh nói và cho rằng đánh bắt được nhiều hay ít do thời tiết quyết định. Ngày nắng nóng thì thu về nhiều, ngày trời dịu mát thì đánh bắt được ít hơn. Năm nào trời nắng nóng, mưa ít xuất hiện sẽ thuận lợi hơn. Hằng năm, vào khoảng tháng 10 là mùa mưa lũ về nên nghề đánh bắt tép bằng lá cây không còn phát huy hiệu quả.
Với giá mỗi ký tép 100 ngàn đồng, tôm 150 ngàn đồng, trung bình mỗi ngày anh Phương thu về được khoảng 300 ngàn đồng. Mức thu nhập này so với người nông dân cũng khá cao, công việc lại nhẹ nhàng hơn. Ngoài tôm, tép, mỗi ngày anh Phương còn thả lưới để bắt cá nhằm tăng thêm thu nhập, trang trải cuộc sống gia đình...
