Doanh nghiệp viễn thông trước áp lực EVFTA

Các DN viễn thông trong nước đều đang có sự phát triển mạnh mẽ. Ảnh:ST.

Triển vọng cao

Theo báo cáo của Trung tâm WTO và Hội nhập (Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam – VCCI), doanh thu từ hoạt động viễn thông năm 2018 đạt 395,8 nghìn tỷ đồng, tăng 7,3% so với năm 2017. Cả nước hiện có 63 DN đang có giấy phép thiết lập mạng viễn thông công cộng và 75 DN đang có giấy phép cung cấp dịch vụ viễn thông. Trong khi đó, theo Tổng cục Thống kê, doanh thu viễn thông ước tính 9 tháng năm 2019 đạt 277,1 nghìn tỷ đồng, tăng 7,23%; cơ sở hạ tầng của ngành viễn thông không ngừng được cải tiến nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ. Đến nay, các DN viễn thông hiện đã có sự tham gia của nhiều DN tư nhân, thúc đẩy sự cạnh tranh trên thị trường, nhưng thị phần vẫn tập trung chủ yếu về các tập đoàn lớn như Viettel, VNPT, FPT, Mobifone…

Báo cáo tổng quan ngành viễn thông của Công ty Chứng khoán ACBS cho biết, nhiều DN viễn thông trong nước không những có sự phát triển mạnh về doanh thu mà đang có sự mở rộng đầu tư ra nước ngoài. Cụ thể, Viettel đã mở rộng kinh doanh ra 12 quốc gia, năm 2019, DN này đặt mục tiêu tăng trưởng doanh thu 8%; Công ty Cổ phần Viễn thông FPT ghi nhận doanh thu năm 2018 tăng trưởng 15%, lợi nhuận tăng 19% so với năm trước, hiện FPT đã có 12 chi nhánh tại Campuchia và 1 chi nhánh tại Myanmar… Ngoài ra, nhiều công ty có quy mô nhỏ và vừa cũng đều có mức tăng trưởng khá, giúp triển vọng về ngành viễn thông rất tích cực.

Tuy nhiên, cho tới nay, Việt Nam mới chỉ cho phép các DN nước ngoài cung cấp dịch vụ qua biên giới hoặc đầu tư kinh doanh trực tiếp tại Việt Nam trong một số ít ngành với điều kiện khá chặt chẽ. Nhưng theo khuyến cáo của Trung tâm WTO và Hội nhập, Liên minh châu Âu (EU) là đối tác có thế mạnh về các dịch vụ tài chính, viễn thông trên thế giới, vì vậy, EVFTA được dự báo sẽ có tác động đáng kể đến tương lai của hai ngành này cũng như cả nền kinh tế Việt Nam.

Bà Nguyễn Thị Thu Trang, Giám đốc Trung tâm WTO và Hội nhập đánh giá, dịch vụ viễn thông có sự phát triển mạnh mẽ cả về thị trường, năng lực cạnh tranh của DN. Hiện dịch vụ viễn thông được xem là một trong những ngành kinh tế, kỹ thuật mũi nhọn. Vì thế, EVFTA mở ra các cơ hội kinh doanh, bảo hộ cho các nhà cung cấp dịch vụ và đầu tư EU trong lĩnh vực dịch vụ viễn thông ở thị trường đầy tiềm năng của Việt Nam.

Thách thức song hành

Trung tâm WTO và Hội nhập cho rằng, EVFTA mở ra nhiều cơ hội nhưng cũng song hành nhiều thách thức do nhiều điều kiện được đặt ra. Dịch vụ viễn thông được xếp vào nhóm dịch vụ nhạy cảm do đặc thù gắn với hạ tầng thông tin, an ninh mạng, không gian mạng, vì vậy, các cam kết mở cửa thị trường đối với dịch vụ này luôn ở mức dè dặt và thận trọng. EVFTA đặt các DN trong nước trước một tương lai cạnh tranh gay gắt, phức tạp hơn từ các đối thủ đến từ EU. Đây là thách thức trực diện, nhưng cũng có thể là sức ép để ngành và DN viễn thông Việt Nam tiếp tục cải cách, nâng cao hơn nữa năng lực cạnh tranh và hiệu quả kinh doanh.

Cụ thể, bà Nguyễn Thị Thu Trang cho hay, đối với ngành viễn thông, EVFTA không mở thêm lĩnh vực viễn thông nào mới. Hơn nữa, trong giai đoạn đầu, EVFTA hầu như không tạo ra tác động lớn nào về đầu tư nước ngoài trên thị trường dịch vụ viễn thông; sau 5 năm, thay đổi cũng chỉ đáng kể ở mảng dịch vụ giá trị gia tăng không có hạ tầng mạng khi cho phép thành lập DN 100% vốn nước ngoài. Hơn nữa, trong EVFTA, Việt Nam hầu như mới chỉ mở cửa dịch vụ viễn thông theo các điều kiện ràng buộc về hợp tác, liên doanh giữa nhà cung cấp dịch vụ EU và Việt Nam.

Đồng quan điểm, ông Vũ Thế Bình, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Internet Việt Nam nhận định, thời gian qua, thị trường viễn thông và internet Việt Nam có mức độ cạnh tranh rất lớn, giá dịch vụ giảm. Khi EVFTA có hiệu lực, các nhà đầu tư EU sẽ tập trung quan tâm tới nội dung số, chuyển đổi số, cung cấp các dịch vụ có giá trị gia tăng cao, đây mới là thách thức với DN trong nước. Tuy nhiên, chính vì các điều kiện hợp tác “mở” hơn thì sẽ thu hút nhiều DN nước ngoài, khiến DN trong nước phải quan tâm, chú trọng nhiều hơn tới vấn đề chất lượng, an toàn, an ninh, bảo mật đối với dịch vụ viễn thông để thu hút, giữ chân khách hàng.

Do vậy, các DN cho rằng, để thích ứng khi EVFTA được thực thi, DN phải chuyên nghiệp hóa và nâng cao chất lượng các dịch vụ, đưa ra dịch vụ phù hợp với nhu cầu khách hàng, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin để đa dạng hóa sản phẩm dịch vụ, đảm bảo an toàn thông tin… Thực hiện những điều này sẽ giúp DN viễn thông hóa giải thách thức từ EVFTA thành cơ hội phát triển.

Hương Dịu