Doanh nghiệp và Hải quan cùng góp ý sửa đổi quy định về trị giá hải quan

Phó Tổng cục trưởng Nguyễn Dương Thái phát biểu tại hội thảo. Ảnh: T.Trang.

Phát biểu tại hội thảo, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Nguyễn Dương Thái nhấn mạnh, trị giá hải quan là một nội dung rất khó trong hoạt động quản lý hải quan nói riêng và hoạt động XNK nói chung. Thông tư số 39/2015/TT-BTC ngày 15/3/2015 quy định về trị giá hải quan của hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu sau 4 năm thực hiện đã chuyển hóa đầy đủ các nội dung kỹ thuật xác định trị giá hải quan của Hiệp định trị giá hải quan WTO vào hệ thống văn bản pháp luật quốc gia, thực hiện đúng nghĩa vụ của Việt Nam với tư cách là thành viên chính thức của WTO.

Đồng thời đã xác lập cơ chế, hệ thống quản lý việc xác định trị giá hải quan cho hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu xuyên suốt từ cấp Tổng cục đến cấp Chi cục, theo đó phân định rõ trách nhiệm của từng cấp quản lý đối với công tác xác định, kiểm tra việc xác định và xác định lại trị giá hải quan ở cả khâu thông quan và khâu sau thông quan;

Góp phần quan trọng trong việc đẩy nhanh tốc độ thông quan hàng hóa, giảm tình trạng ách tắc hàng hóa tại các chi cục hải quan; Nâng cao hiệu quả kiểm soát, chống gian lận giá, bảo đảm thu đúng, thu đủ cho ngân sách nhà nước.

Quang cảnh hội thảo. Ảnh: T.Trang.

Tuy nhiên, bên cạnh các tác động tích cực, trong quá trình thực hiện Thông tư số 39/2015/TT-BTC đã phát sinh một số hạn chế, bất cập cần được sửa đổi, bổ sung như: Một số khái niệm chưa được định nghĩa trong các văn bản quy phạm trị giá hải quan; quy định về nguyên tắc, phương pháp hàng hóa nhập khẩu và nhập khẩu còn có nhiều cách hiểu khác nhau dẫn đến khó nghiên cứu, thực hiện cho tổ chức, cá nhân có liên quan đến việc xác định trị giá hải quan.

Vì vậy, theo Phó Tổng cục trưởng, sửa đổi, bổ sung Thông tư 39/2015/TT-BTC quy định về trị giá hải quan đối với hàng hóa XNK là yêu cầu phải thực hiện để minh bạch hóa hơn những quy định về trị giá hải quan. Qua quá trình thực hiện rà soát, Tổng cục Hải quan sẽ tập trung vào sửa 4 nhóm vấn đề lớn về quy định xác định trị giá hải quan.

Tại hội thảo, Cục trưởng Cục Thuế XNK Lưu Mạnh Tưởng cho biết dự thảo Thông tư sửa đổi, bổ sung 13 Điều tại Thông tư 39/2015/TT-BTC, cụ thể tập trung sửa đổi các nhóm vấn đề:

Nhóm vấn đề về quy định chung: Bổ sung một số khái niệm và quyền, nghĩa vụ của cơ quan Hải quan trong xác định trị giá hải quan.

Nhóm vấn đề về nguyên tắc và phương pháp xác định trị giá hải quan, trong nhóm này tập trung 2 nội dung quan trọng là: nguyên tắc và phương pháp xác định trị giá hải quan đối với hàng hóa XK và nguyên tắc xác định trị giá hải quan hàng NK theo trình tự các phương pháp.

Nhóm vấn đề về phương pháp xác định trị giá hải quan, trong nhóm này sẽ quy định lại và bổ sung nhiều quy định hiện nay đang gặp vướng mắc trong thực tế thực hiện như: Phương pháp xác định trị giá giao dịch; xác định trị giá hải quan đối với phương pháp giá giao dịch hàng hóa NK tương tự; xác định trị giá hải quan đối với hàng hóa NK theo phương pháp suy luận; và bổ sung thêm quy định về xác định trị giá hải quan đối với một số trường hợp hàng hóa XNK đặc thù (hàng thay đổi mục đích sử dụng để tiêu hủy; hàng quà biếu, tặng; hàng không thanh toán…).

Nhóm vấn đề thứ tư là nhóm vấn đề về cơ sở dữ liệu. Nhóm này tập trung vào xây dựng, quản lý và sử dụng Danh mục quản lý rủi ro, trong đó sẽ thay đổi cách quản lý, thay vì quản lý theo mặt hàng sẽ bổ sung thêm đối tượng DN rủi ro.

Tại hội thảo, nhiều ý kiến của DN, Hải quan địa phương đã đánh giá cao với những thay đổi về các quy định về trị giá hải quan với hàng hóa XK và cho rằng, nhiều quy định đã có sự thay đổi tiến bộ, những quy định rõ ràng, tránh được sự tranh chấp giữa Hải quan và DN.

Bên cạnh đó, một số ý kiến góp ý tập trung vào các nội dung: phương pháp xác định trị giá hải quan; cơ sở dữ liệu giá của cơ quan Hải quan, phương pháp xác định trị giá hải quan với hàng giống hệt, tương tự; xác định trị giá hải quan với phần mềm NK; tính trị giá hải quan với hàng XK... cơ sở dữ liệu quản lý DN...

Theo đại diện Hiệp hội doanh nghiệp Việt Mỹ, hiện cơ quan Hải quan chỉ dựa vào cơ sở dữ liệu giá của Hải quan, tuy nhiên cơ sở này thế nào thì DN không biết, giá trong cơ sở này cao hay thấp DN cũng ko biết. Vì vậy, dự thảo cần có hướng để minh bạch về cơ sở dữ liệu giá và DN có thể tiếp cận được.

Đại diện Công ty TNHH FORD Việt Nam cũng góp ý, dự thảo thông tư sửa đổi đã có nhiều quy định sửa đổi tạo thuận lợi cho DN. Tuy nhiên, nội dung tham vấn 1 lần áp dụng nhiều lần vẫn chưa có sự chuyển biến lớn. Tổng cục Hải quan cần áp dụng rộng rãi quy định này để tạo thuận lợi hơn cho DN.

Chứng minh mối quan hệ đặc biệt trong khai báo giá giao dịch để tính trị giá hải quan, một số ý kiến cho rằng, việc chứng minh mối quan hệ đặc biệt không ảnh hưởng đến giá khai báo đối với DN là rất khó, bởi nhiều khi DN độc quyền, không có giá và DN NK tương tự để so sánh. Vì vậy, quy định tại dự thảo thông tư cần có quy định bao quát hơn với các trường hợp.

Về quy định phân loại DN rủi ro, một số ý kiến hải quan cho rằng, để tra cứu việc phân loại DN ban soạn thảo cần có sự đánh giá phân loại DN và cần thống nhất với Cục QLRR để đưa ra một quy định thống nhất cho hải quan địa phương thực hiện.

Với những quy định về việc xác định trị giá hải quan đối với trường hợp hàng hóa chưa qua sử dụng nhưng đã hỏng, một số đơn vị hải quan thắc mắc, cơ quan nào xác định hàng hóa đó đã lỗi thời, đồng thời cho rằng, quy định như trên sẽ dễ bị lợi dụng, DN có thể móc nối với bên bán để khai báo hàng hóa vào nhóm này. Trong trường hợp này thì hải quan không có cơ sở để tính trị giá hải quan…

Tại hội thảo, ghi nhận các ý kiến, ông Lưu Mạnh Tưởng, Cục Thuế XNK đã trực tiếp trao đổi lại với những ý kiến đưa ra, đồng thời cho biết sẽ tiếp tục sửa đổi các nội dung trong dự thảo Thông tư.

Được biết Thông tư sửa đổi, bổ sung Thông tư 39/2015/TT-BTC sẽ được Bộ Tài chính ban hành trong tháng 6/2019.

Thu Trang