Doanh nghiệp niêm yết gặp khó trong công bố thông tin tài chính

Còn nhiều bất cập trong công bố thông tin doanh nghiệp. Ảnh: Văn Giáp/BNEWS/TTXVN

Nhằm đem lại cho công chúng và nhà đầu tư cái nhìn đúng đắn về tình hình công bố thông tin của các doanh nghiệp trên thị trường chứng khoán, sáng 4/4, Chuyên trang Người Đồng Hành tổ chức tọa đàm NDH Talk 09 với chủ đề “Công bố thông tin của các doanh nghiệp trên thị trường chứng khoán".
Tại tọa đàm, các chuyên gia, nhà quản lý đã chỉ ra những bất cập trong công bố thông tin của các doanh nghiệp trên thị trường chứng khoán và đưa ra những giải pháp khắc phục trong thời gian tới.
Ông Phan Lê Thành Long, Giám đốc Viện quản trị công chứng Australia (CMA Australia) cho rằng, hiện nay trên thị trường chứng khoán còn nhiều bất cập, từ việc công bố chất lượng thông tin đến hệ thống chuẩn mực kế toán. Vì vậy, doanh nghiệp niêm yết gặp khó khăn và hạn chế trong việc công bố thông tin tài chính, ảnh hưởng đến chất lượng báo cáo tài chính.
Theo thống kê không chính thức, thị trường chứng khoán Mỹ hàng năm có trung bình 300 trường hợp bị Ủy ban Chứng khoán Nhà nước yêu cầu phải trình bày lại báo cáo tài chính. Ở Việt Nam chưa có trường hợp nào như vậy vì rất khó để cơ quan quản lý giám sát chất lượng công bố.
Ông Long cho biết, công bố phi tài chính là báo cáo thường niên hoặc báo cáo bất thường. Báo cáo thường niên gồm thông tin tài chính và phi tài chính, nhưng tính minh bạch, độc lập chưa cao.
Đáng chú ý, cáo bạch hay thông tin tương lai là thông tin để nhà đầu tư dựa vào đó đánh giá triển vọng mua cổ phiếu trong tương lai. Tuy nhiên, việc công bố thông tin tương lai để thị trường làm căn cứ đánh giá đều chưa được kiểm chứng mà chỉ dựa vào "thái độ tình nguyện" của doanh nghiệp; đồng thời Việt Nam hiện cũng chưa có quy định khuyến khích doanh nghiệp minh bạch trong vấn đề này.
Vì vậy, khi doanh nghiệp niêm yết công bố thông tin cáo bạch hay thông tin dự báo thương lai cần có kiểm toán kiểm chứng các thông tin đầu vào, nhưng điều này khiến chi phí phát hành, niêm yết tăng lên.
Ông Phan Lê Thành Long cho rằng, Việt Nam có đủ hành lang pháp lý để làm việc đó vì đã có chuẩn mực kiểm toán, song chưa có trường hợp nào phải kiểm toán hay bên độc lập thứ 3 thực hiện công việc này.
Ông Trần Văn Dũng, Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cho biết, công bố thông tin của doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp đại chúng hiện nay được nhìn ở hai khía cạnh.
Ở khía cạnh pháp lý, những quy định của hệ thống pháp luật liên quan đến công bố thông tin tại Việt Nam là theo chuẩn mực quốc tế, thậm chí còn hơn chuẩn mực quốc tế. Bởi theo chuẩn mực quốc tế, doanh nghiệp chỉ công bố thông tin hàng quý, hàng năm kiểm toán. Còn tại Việt Nam, doanh nghiệp niêm yết công bố thông tin hàng quý, 6 tháng soát xét, hàng năm có kiểm toán.
Hiện tại, hệ thống quản lý doanh nghiệp trên thế giới chủ yếu được thực hiện theo bộ thông lệ, còn ở Việt Nam thì đưa vào quy định của pháp luật và tới đây sẽ đưa vào trong luật. Tuy nhiên, ông Dũng cho rằng, khuôn khổ chặt chẽ như vậy, nhưng việc thực hiện gặp nhiều khó khăn.
Ở chiều hướng tích cực, 5 năm qua số doanh nghiệp vi phạm công bố thông tin giảm khá nhiều, nhưng số vi phạm vẫn còn cao. Năm 2018, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước ban hành gần 400 quyết định xử phạt; trong đó, hơn 50% là vi phạm về công bố thông tin. Ngoài ra, nếu so sánh giữa ASEAN hay ASEAN 6 thì quản trị công ty của Việt Nam ở mức thấp nhất.
Theo bà Nguyễn Thị Nguyệt Anh, chuyên gia về Quản trị công ty của Tổ chức Tài chính Quốc tế (IFC), chất lượng công bố thông tin là bản chất của vấn đề. Các công ty đưa lên số liệu, báo cáo hấp dẫn, nhưng chất lượng thông tin không phản ánh đúng thực trạng khiến nhà đầu tư quan ngại.
Bên cạnh đó, thông tin phi tài chính cũng rất quan trọng với nhà đầu tư. Ví như báo cáo quản trị công ty là một yêu cầu bắt buộc trong báo cáo thường niên của các công ty niêm yết. Báo cáo này gồm các thông tin về công ty, thành viên Hội đồng quản trị đã tham gia những công ty nào trên thị trường, các Ủy ban trong hội đồng quản trị, thành viên độc lập, thành viên phi điều hành, các quan hệ với kiểm toán nội bộ, kiểm toán bên ngoài…
Theo bà Nguyễn Thị Nguyệt An, những người trong Ban điều hành, cổ đông lớn có thể trực tiếp tham gia hoạt động quản lý công ty và họ là người lập báo cáo tài chính. Tuy nhiên, trên thực tế những cổ đông nhỏ lẻ bỏ tiền vào công ty, nhưng họ không tham gia vào quá trình quản lý thì giám sát ra sao cũng là vấn đề cần giải quyết./.

Văn Giáp/BNEWS/TTXVN