Doanh nghiệp nhỏ và vừa á khẩu vì phải tăng vốn điều lệ gấp 30 lần mới được phép bán trái phiếu.

Thị trường tráiphiếu doanh nghiệp đang rất khởi sắc, nhưng với quy định của Dự thảo Luật Chứngkhoán sửa đổi, phải có vốn điều lệ tối thiểu từ 300 tỷ đồng trở lên, gấp 30 lầnso với Luật hiện hành mới được phép phát hành trái phiếu thì chỉ có doanh nghiệplớn mới đủ sức tham gia.

Bộ Tài chính vưàcông bố Dự thảo Luật Chứng khoán sửa đổi, trong đó có nhiều thay đổi so với LuậtChứng khoán năm 2006 và Luật sửa đổi, bổ sung Luật Chứng khoán năm 2010. Nhưngcó một thay đổi với tốc độ chóng mặt, khiến phần lớn các doanh nghiệp nhỏ và vưàphải giật mình, bởi khả năng tham gia thị trường phát hành trái phiếu gần nhưlà bất khả thi.

Cụ thể, để được phépphát hành trái phiếu ra công chúng, doanh nghiệp phải có mức vốn điều lệ đã góptại thời điểm đăng ký chào bán từ ba trăm (300) tỷ đồng Việt Nam trở lên tínhtheo giá trị ghi trên sổ kế toán, trong khi Luật chứng khoán 2006 và Luật sửa đổi,bổ sung Luật Chứng khoán năm 2010 chỉ quy định 10 tỷ đồng, nghĩa là điều kiện củaDự thảo Luật Chứng khoán sửa đổi gấp 30 lần so với Luật hiện hành.

Với quy địnhnày, các doanh nghiệp nhỏ và vừa gần như đã bị loại bỏ khỏi sân phát hành tráiphiếu. Doanh nghiệp nhỏ và vừa là gì? Theo tiêu chí được xác định tại Nghị định39/2018-NĐ-CP thì doanh nghiệp nhỏ và vừa thuộc các lĩnh vực nông lâm nghiệp,thương mại dịch vụ, công nghiệp, xây dựng có tổng nguồn vốn từ không quá 3 tỷ đồngđến không quá 100 tỷ đồng. Nhưng xin lưu ý, đây là tổng nguồn vốn, còn vốn điêùlệ chỉ là một phần trong tổng nguồn vốn. Ngay cả tổng nguồn vốn của doanh nghiệpvừa trong lĩnh vực công nghiệp - xây dựng ở mức cao nhất không quá 100 tỷ đồng,cũng chỉ bằng 1/3 của 300 tỷ đồng ở Dự thảo Luật Chứng khoán sửa đổi, thì làmsao các doanh nghiệp nhỏ và vừa khác đủ sức tham gia phát hành trái phiếu?

Trước đến nay,doanh nghiệp nhỏ và vừa chủ yếu trông chờ vào vốn ngân hàng. Mặc dù chiếm tỷ trọng97% tổng số doanh nghiệp đang hoạt động tại Việt Nam, đóng góp tới 45% vào GDP,31% vào tổng số thu ngân sách và thu hút hơn 5 triệu lao động, nhưng khối doanhnghiệp nhỏ và vừa chỉ có dư nợ tín dụng ở mức 22-25% nghĩa là chỉ chiếm 1/5 tổngdư nợ cả nước. Hiện vẫn có đến 60% doanh nghiệp nhỏ và vừa chưa tiếp cận đượcnguồn vốn.

Do khó tiếp cậnvốn ngân hàng nên nhiều doanh doanh nghiệp nhỏ và vừa những năm qua khi cần huyđộng vốn đã tham gia phát hành trái phiếu. Một trái phiếu có chức năng giống mộtkhoản vay giữa nhà đầu tư và doanh nghiệp mà lại không không bị ràng buộc bởi điêùkiện như khi vay ngân hàng, như tài sản thế chấp. Hơn thế nữa, phát hành tráiphiếu, doanh nghiệp sẽ được giải ngân ngay và toàn bộ thay vì việc giải ngân cólộ trình từng đợt; doanh nghiệp được chủ động sử dụng số tiền huy động mà khôngcó sự giám sát của ngân hàng; doanh nghiệp sẽ chủ động nguồn vốn hơn trong khicác doanh nghiệp đi vay ngân hàng khi muốn giải ngân phải giải trình cụ thể, chờđợi ngân hàng phê duyệt; họ cũng chỉ phải trả lãi theo kỳ hạn 6 tháng hoặc 1năm thay vì trả lãi hàng tháng khi vay ngân hàng.

Vì thế, trái phiêúlà một kênh huy động vốn đầy triển vọng, đáp ứng được kỳ vọng của các doanhnghiệp không đủ điều kiện vay ngân hàng. Theo số liệu của Bộ Tài chính, tính đếnthời điểm cuối năm 2017, dư nợ của thị trường trái phiếu doanh nghiệp tươngđương 6,19% GDP, tăng so với quy mô của năm 2011 (3,31% GDP). Khối lượng pháthành bình quân giai đoạn 2011 - 2017 khoảng 49 nghìn tỷ đồng/năm, trong đó năm2017 gấp hơn 10 lần so với năm 2011.

Nhưng quan trọnghơn, dư địa của thị trường trái phiếu doanh nghiệp ở nước ta còn rất rộng; hiệnmới đạt 6,19% GDP, thấp hơn nhiều so với mức bình quân khoảng 20%-50% GDP củacác nước trong khu vực; và thấp hơn nhiều lần so với quy mô của kênh tín dụngngân hàng trong nước, hiện tương đương với khoảng 130% GDP.

Tuy nhiên, vơíquy định của Dự thảo Luật Chứng khoán sửa đổi, phải có vốn điều lệ tối thiểu từ300 tỷ đồng trở lên, gấp 30 lần so với Luật hiện hành mới được phép phát hànhtrái phiếu thì chỉ có doanh nghiệp lớn mới đủ sức tham gia.

Theo Tạp chí Công thương