'Doanh nghiệp không mua thiết bị ở nơi cán bộ phòng cháy chỉ định sẽ bị làm tình làm tội'

Đại biểu Phạm Văn Hòa

Sáng nay, Quốc hội đã thảo luận ở hội trường về việc thực hiện chính sách, pháp luật về phòng cháy, chữa cháy giai đoạn 2014-2018.

Theo báo cáo, trong 4 năm tiến hành giám sát, cả nước đã xảy ra hơn 13.000 vụ cháy và làm chết 346 người, bị thương 823 người, thiệt hại về tài sản ước tính trên 6.500 tỷ đồng.

Hiện nay cả nước vẫn còn trên 2.000 công trình có nguy hiểm về cháy, nổ đã đưa vào sử dụng nhưng chưa được thẩm duyệt thiết kế hoặc đã thẩm duyệt nhưng chưa được nghiệm thu về phòng cháy, chữa cháy. Chiếm phần lớn trong số này là các công trình được đưa vào sử dụng trước khi Luật Phòng cháy và chữa cháy năm 2001 có hiệu lực.

Bình luận về nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên, đại biểu Phạm Văn Hòa cho rằng lãnh đạo không ít cơ quan, đơn vị, địa phương chưa thật sự quan tâm tới công tác phòng cháy; chưa chủ động thường xuyên thực hiện tốt chế độ tự kiểm tra.

“Có nơi coi công tác kiểm tra về phòng cháy là của lực lượng cảnh sát phòng cháy, chưa bố lực lượng chữa cháy dân phòng, nếu có cũng hình thức. Tập huấn có lúc có lúc không, tập huấn rồi không tổ chức diễn tập nên khi xảy ra sự cố thì lúng túng không biết xử trí ra sao.

“Có nơi, lúc có đoàn kiểm tra thực thi công vụ thì chuẩn bị tốt những quy định về phòng cháy để không bị xử phạt, nhưng sau đó vẫn như cũ, không quan tâm

“Tồn tại đó cũng là do sự kiểm tra không được thường xuyên, liên tục, dễ dãi, nể nang, xử lý không nghiêm minh hoặc có xử lý cũng là hình thức, chưa mang tính răn đe nên người đứng đầu cơ quan, doanh nghiệp vẫn còn chủ quan trong phòng cháy”, đại biểu Hòa nói.

Theo đại biểu Hòa, có thực trạng nhức nhối là cơ quan chức năng phòng cháy chữa cháy kiểm tra không triệt để mà “chỗ triệt, chỗ để”.

“Doanh nghiệp nào mua thiết bị, phương tiện chữa cháy ở cơ sở sản xuất do cán bộ phòng cháy chỉ định thì được kiểm tra dễ dãi. Mặc dù giá cả nơi đây cao hơn nhiều lần so với nơi khác nhưng cũng phải mua, nếu không mua sẽ bị làm tình làm tội trong kiểm tra. Việc này đã diễn ra nhiều nơi mà doanh nghiệp không dám lên tiếng”, đại biểu Hòa chỉ thẳng.

Ông cũng cho rằng công tác thẩm định, nghiệm thu về phòng cháy đối với các công trình xây dựng cơ bản, dự án kinh tế nhà ở đô thị, khu kinh tế vẫn còn bất cập.

Theo báo cáo, nhiều công trình nguy hiểm cháy nổ chưa được thẩm duyệt thiết kế. Nhiều công trình, chung cư, nhà cao tầng đã hoạt động, người dân vào ở rồi mà vẫn chưa được nghiệm thu về phòng cháy.

“Có đủ lý do nhưng giải trình của chủ đầu tư, cơ quan chủ quản nhưng tôi nghĩ rằng đây là lỗ hổng rất lớn của công tác quản lý nhà nước”, ông Hòa nói.

Vị đại biểu Quốc hội của tỉnh Đồng Tháp cũng chỉ ra tình trạng các chủ đầu tư xây dựng nhà chung cư cao tầng không đảm bảo an toàn về điện cũng khá phổ biến. Trữ nước trong phòng cháy là hiếm thấy.

“Dư luận cho rằng sự dễ dãi của cơ quan chức năng, lợi ích riêng tư của nhóm người (trong đó có cơ quan, cá nhân thẩm duyệt phòng cháy) đã tạo kẽ hở cho sự vi phạm về phòng cháy. Đây cũng là nguyên nhân khi cháy nổ xảy ra, gây thiệt hại nặng nề về tài sản và tính mạng của người dân”, ông Hòa nhận định.

Về kiểm định chất lượng thiết bị phòng cháy, ông Hòa cho rằng việc này cũng còn nhiều bất cập.

“Không loại trừ có sự bao che, thậm chí là sân sau của tổ chức, cá nhân kiểm định, cho nên các thiết bị không rõ nguồn gốc xuất xứ, chất lượng kém vẫn còn tồn tại nhiều nơi. Khi xảy ra cháy nổ, thiết bị báo cháy không hoạt động kịp thời, mất tác dụng, rỉ sét không còn sử dụng được”, ông nói.

Hà Nội còn thiếu đến 7000 trụ nước, 3.000 bể nước

Phát biểu về tình trạng cháy nổ tại các đô thị, đại biểu Đoàn Thị Thanh Mai (đoàn Hưng Yên) dẫn báo cáo giám sát của Quốc hội cho biết trong giai đoạn từ tháng 7/2014 đến tháng 7/2018 cả nước đã xảy ra 13.149 vụ cháy, riêng địa bàn thành thị chiếm 60,11%.

Theo đại biểu Mai, trên thực tế, hạ tầng kỹ thuật giao thông phục vụ công tác phòng cháy, chữa cháy còn nhiều bất cập, các quy chuẩn chưa được tuân thủ nghiêm ngặt.

“Ví dụ, hiện nay ở thành phố Hà Nội có rất nhiều tuyến phố nhỏ, ngõ sâu, xe cứu hỏa không vào được. Mật độ dân cư đông đúc, thường xuyên xảy ra ùn tắc vào giờ cao điểm, ảnh hưởng không nhỏ đến công tác chữa cháy, cứu hộ, cứu nạn. Không chỉ vậy, thành phố còn thiếu đến 7.000 trụ nước, 300 bể nước, 400 bến nước lấy nước chữa cháy so với tiêu chuẩn, quy chuẩn”, đại biểu Mai nói.

Bà Mai đề nghị việc quy hoạch đô thị cần tuân thủ các quy chuẩn, tiêu chuẩn về phòng cháy, chữa cháy, từ việc bố trí đường giao thông, các họng nước chữa cháy đến đảm bảo lưu lượng nước phục vụ cho công tác chữa cháy.

Bên cạnh đó, việc thiết kế của các công trình cần tuân thủ các tiêu chuẩn, quy chuẩn về phòng cháy, chữa cháy.

“Bất cứ công trình nào cũng chỉ được đưa vào sử dụng sau khi đã được các cơ quan chức năng nghiệm thu hệ thống phòng cháy, chữa cháy. Hệ thống này cần được kiểm tra định kỳ, kết hợp với tổ chức các buổi diễn tập chữa cháy để nâng cao khả năng ứng phó với hỏa hoạn của người dân. Đặc biệt, các công trình nhà chung cư cao tầng cần thực hiện nghiêm quy định về gian lánh nạn”, bà nói.

Xuân Hải