'Doanh nghiệp có vốn Nhà nước nếu không trả được nợ sẽ thực hiện phá sản'

Bộ trưởng Bộ Tài chính, Đinh Tiến Dũng trả lời chất vấn về nợ nước ngoài do doanh nghiệp tự vay tăng nhanh. Ảnh: Quochoi.vn

Tiếp tục phiên chất vấn chiều ngày 30/10/2018, kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XIV, đại biểu Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) đã chất vấn Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng về vấn đề nợ nước ngoài của quốc giá sát “trần” và ai sẽ trả nợ cho các doanh nghiệp nhà nước khi doanh nghiệp không có khả năng trả?

Đại biểu Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) nói: "Nợ quốc gia tăng nhanh, khó kiểm soát nợ nước ngoài, nợ sát "trần" 50% GDP. Xin hỏi Bộ trưởng Bộ Tài chính với khoản doanh nghiệp tự vay tự trả thì rất khó kiểm soát, nếu doanh nghiệp của Nhà nước hay doanh nghiệp có cổ phần Nhà nước không có khả năng trả nợ thì nợ này ai trả?".

Theo Bộ trưởng Bộ Tài chính, Đinh Tiến Dũng, quy định của Luật Quản lý nợ công, nợ nước ngoài của quốc gia gồm nợ nước ngoài Chính phủ, các khoản vay nước ngoài được Chính phủ bảo lãnh và nợ nước ngoài tự vay, tự trả của doanh nghiệp.

Với nợ nước ngoài của Chính phủ và nợ nước ngoài được Chính phủ bảo lãnh thuộc lĩnh vực nợ công. Trong thời gian vừa qua, Chính phủ đã thực hiện nhiều giải pháp cơ cấu lại nợ công. Đối với nợ nợ ngoài của Chính phủ được cơ cấu lại theo hướng giảm dần tỷ trọng từ 60% năm 2011 xuống còn khoảng 40% cuối năm 2018, tỷ lệ nợ nước ngoài của Chính phủ giảm từ mức 24% GDP vào cuối năm 2011 xuống còn 21% GDP giai đoạn 2018.

Đối với nợ nước ngoài do Chính phủ bảo lãnh, Chính phủ cũng đã hạn chế cấp bảo lãnh cho các dự án mới. Dư nợ vay nước ngoài được Chính phủ bảo lãnh đã giảm từ mức 10,9% GDP năm 2015 xuống còn 8,7% GDP năm 2018; dư nợ vay nước ngoài được Chính phủ bảo lãnh giảm từ mức 5,9% GDP vào cuối năm 2015 xuống còn khoảng 5% GDP vào cuối năm 2018.

Về nợ nước ngoài tự vay tự trả của doanh nghiệp thì có xu hướng tăng nhanh trong những năm gần đây. Năm 2016 tăng 25,7% so với 2015; 2017 tăng hơn 39% so với 2016. Đây là nguyên nhân chính dẫn đến gia tăng nợ nước ngoài của quốc gia so với GDP.

Chỉ số nợ nước ngoài của quốc gia so với GDP cho các năm 2015, 2016, 2017 và dự kiến 2018 lần lượt là 42%; 44,8%; 48,9%; 49,7%, sát trần 50% như đại biểu đã đề cập đến.

Nghị quyết của Quốc hội đã quy định không dùng ngân sách để tái cơ cấu doanh nghiệp Nhà nước và các khoản nợ của doanh nghiệp. Trường hợp doanh nghiệp không trả được nợ thì thực hiện phá sản theo quy định pháp luật.

Chính phủ đã chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước chủ trì nghiên cứu đề xuất các giải pháp nhằm kiểm soát chặt chẽ hoạt động vay nước ngoài theo cơ chế tự vay, tự trả của doanh nghiệp và TCTD đảm bảo chỉ tiêu nợ nước ngoài của quốc gia trong giới hạn Quốc hội cho phép.

HỒNG QUÂN