Đoàn công tác của Tổng cục Môi trường thị sát, kiểm tra Nhà máy Alumin Nhân Cơ

Buổi làm việc giữa đoàn kiểm tra của Tổng cục Môi trường với Tập đoàn TKV, Công ty Nhôm Đắk Nông và UBND tỉnh Đắk Nông

Phát hiện nhiều vết nứt trên thân đập khoang chứa số 2 hồ bùn đỏ

Khoảng 15h chiều 14/9, đoàn công tác đi kiểm tra tại khu vực sạt lở và sụt lún ở khoang số 2 hồ bùn đỏ mà Báo điện tử TN&MT đã từng đưa tin. Tại đây, đoàn công tác phát hiện nhiều vết nứt lớn trên phần thân đập và khu vực mương thoát nước ngoại vi bị sụt lún, có nhiều đoạn bờ kè mương bị đứt gãy đẩy ra xa thân đập tạo nhiều khoảng hở. Đặc biết, diện tích đất sản xuất nông nghiệp của người dân nằm sát khu vực này có hiện tượng lún, trượt thay đổi kết cấu khá nghiêm trọng.

Giải thích về vấn đề này, Ông Mai Chiến Thắng - Phó Giám đốc Công ty Nhôm Đắk Nông cho biết: “Trong những tháng vừa qua, do ảnh hưởng thời tiết mưa nhiều, các trận mưa lớn lại kéo dài. Do đó, dẫn đến việc đất bị sụt lún, các hạng mục mương thoát lũ ngoại vi của khoang 2 hồ bùn đỏ của Nhà máy Alumin Nhân Cơ bị ảnh hưởng và đường trên bờ đập cũng bị đứt gãy”.

Cũng theo ông Mai Chiến Thắng, trước tình trạng này, phía Công ty Nhôm Đắk Nông đã đề xuất với UBND huyện Đắk R’Lấp và có báo cáo với UBND tỉnh Đắk Nông để lên phương án thu hồi, giải phóng mặt bằng, bồi thường những diện tích đất của người dân bị ảnh hưởng. Ngoài ra, Công ty đã xin ý kiến Tập đoàn Than Khoáng sản Việt Nam (TKV) để xử lý triệt để sự cố trên.

Ông Hoàng Văn Thức, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường (bìa trái) đang nghe đại diện Tập đoàn TKV giải thích về sự cố ở khoang số 2 hồ bùn đỏ

Sự cố tràn nước rửa quặng không gây nguy hiểm môi trường

Cùng ngày, đoàn kiểm tra đến khu vực hồ chứa bùn sau tuyển rửa, nơi xảy ra sự cố tràn nước bùn “màu đỏ” xuống khu vực sản xuất nông nghiệp của người dân ở xã Nghĩa Thắng, huyện Đắk R’Lấp (Đăk Nông) vào ngày 9/9/2018. Sau khi khảo sát thực tế, Tổng cục Môi trường cho rằng, sự cố tại đây không gây nguy hiểm cho môi trường vì nước màu đỏ thực chất là nước bùn thông thường.

Báo cáo về vấn đề này, đại diện lãnh đạo Công ty Nhôm Đắk Nông cho biết, sau khi có ý kiến đề nghị của người dân ở hạ du và UBND huyện Đắk R’Lấp muốn tận dụng nguồn nước để hỗ trợ tưới tiêu trong mùa khô cho người dân. Do đó, phía Công ty đã hạ ngưỡng tràn xuống 01 mét so với thiết kế ban đầu nên đã xảy ra sự cố. Hiện nay, sự cố đã được xử lý và màu nước đã trở lại bình thường.

Đại diện phía Công ty Nhôm Đắk Nông cũng khẳng định, sự cố tràn hồ kèm theo bùn màu đỏ không hề ảnh hưởng đến môi trường, cây cối và sức khỏe người dân. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn cho môi trường trong thời gian tới, Công ty sẽ lắp hai cánh phai ở kênh thoát nước để ngăn không cho bùn thải ra môi trường ảnh hưởng đến người dân sống dưới hạ du.

Một đoạn khu vực bờ đập của khoang số 2 hồ bùn đỏ giáp với đất sản xuất nông nghiệp của người dân bị sụt lún nghiêm trọng

Cần nhanh chóng triển khai các biện pháp khắc phục

Tại buổi làm việc với đại diện Tập đoàn TKV, Công ty Nhôm Đắk Nông và đại diện lãnh đạo UBND tỉnh Đắk Nông, ông Hoàng Văn Thức - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường thông tin: dự án Nhà máy Alumin Nhân Cơ đang trong quá trình vận hành thử nghiệm. Do đó, trong quá trình vận hành đồng bộ, nếu có những khâu nào chưa phù hợp thì Công ty Nhôm Đắk Nông phải khắc phục ngay.

Theo ông Hoàng Văn Thức, mặc dù các sự cố xảy ra chưa có dấu hiệu ảnh hưởng đến môi trường, sức khỏe của người dân. Tuy nhiên, việc sụt lún và sạt lở ở khoang số 2 hồ bùn đỏ đã từng xảy ra từ năm 2017 và Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường đã kiểm tra nhưng đến nay, Công ty Nhôm Đắk Nông vẫn chưa có giải pháp khắc phục. “Mặc dù, sự cố này chưa ảnh hưởng ngay đến môi trường nhưng đây là khoang dự phòng ứng phó sự cố cho khoang số 1, trong điều kiện thời tiết mưa nhiều như thế này, nếu khoang số 1 bị sự cố gì thì quá nguy hiểm” - ông Thức lo lắng.

Do đó, Tổng cục Môi trường đề nghị, Tập đoàn TKV nhanh chóng thuê các đơn vị tư vấn có đủ năng lực để khảo sát đánh giá lại về mặt địa chất công trình tại khu vực xảy ra sự cố nêu trên, thậm chí khoan thăm dò để tìm ra nguyên nhân và có những giải pháp cụ thể, bền lâu nhằm giải quyết dứt điểm tình trạng trên. “Riêng đối với mấy trăm mét bờ đập tại khoang số 2 hồ bùn đỏ bị hư hỏng thì bắt buộc Công ty Nhôm Đắk Nông phải thi công lại” - ông Hoàng Văn Thức nhấn mạnh.

Đối với hồ chứa bùn sau tuyển rửa xảy ra sự cố, ông Hoàng Văn Thức cũng yêu cầu: Công ty Nhôm Đắk Nông phải tính toán lại về mặt kỷ thuật của mức xả tràn, phải có cơ chế hợp tác giữa người dân với Công ty, khi nào mùa khô người dân cần thì mới xã nước để tưới tiêu, còn mùa mưa nên đóng lại. Đặc biệt, khi xã phải đảm bảo nước trong và không có bùn tràn ra để tránh những ảnh hưởng đối với môi trường. Ngoài ra, nhanh chóng xây dựng trạm quan trắc tự động để cung cấp đầy đủ các thông tin liên quan đến quá trình hoạt động của hồ chứa bùn sau tuyển rửa ngay trong quý 4/2018.

Công ty Nhôm Đắk Nông đang cho sữa chữa lại hệ thống bờ đập tại khoang số 2 hồ bùn đỏ

Ông Trương Thanh Tùng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Nông cho biết: Ngày 06/8/2018, UBND tỉnh Đắk Nông đã có công văn số 3829 xin ý kiến Bộ Tài nguyên và Môi trường về việc xác định khoảng cách an toàn hồ bùn đỏ của Nhà máy Alumin Nhân Cơ đối với khu dân cư sống xung quanh. Đến ngày 13/9/2018, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã có công văn số 2988 trả lời đồng ý với kiến nghị của UBND tỉnh Đắk Nông, tạm thời áp dụng khoảng cách an toàn từ hồ bùn đỏ đến đường giao thông trên 500m căn cứ theo quy định của Bộ Xây dựng.

Cũng theo ông Trương Thanh Tùng, quan điểm của tỉnh Đắk Nông là phối hợp với Công ty Nhôm Đắk Nông cùng lập phương án để giải phóng mặt bằng dọc hành lang hồ bun đỏ. Tuy nhiên, ông Tùng yêu cầu Công ty và Nhà máy phải đánh giá lại hết mọi vấn đề liên quan vì Đắk Nông mùa mưa kéo dài, lượng mưa lớn. Vì vậy kênh thoát lũ, kè chống không đảm bảo sẽ rất nguy hiểm. Riêng về việc thu hồi đất để thực hiện dự án, ông Tùng đề nghị Tập đoàn TKV sớm có phương án sử dụng đất sau hoàn thổ một cách sớm nhất để bàn giao cho địa phương giúp những người dân bị thu hồi có đất tái định canh.

Phạm Hoài