Đình cổ Lại Thế gần 280 tuổi 'kêu cứu' trước mùa mưa bão

Nằm cách TP. Huế chừng 3km về phía Đông, đình Lại Thế thuộc xã Phú Thượng, huyện Phú Vang là một trong những ngôi đình cổ ở Thừa Thiên – Huế có nhiều giá trị về mặt lịch sử và kiến trúc nghệ thuật.

Đình cổ Lại Thế với tuổi đời gần 280 năm.

Theo các tư liệu còn lưu giữ lại, đình Lại Thế được xây dựng từ năm 1741, thời vua Lê Hiển Tông, niên hiệu Cảnh Hưng thứ 2. Đình gồm tòa Ðại Ðình ba gian, hai chái kép, gian giữa rộng 2,95m, hai gian bên rộng 2,90m, hai gian chái mỗi gian rộng 1,7m. Toàn bộ Đình có 54 cột, chia thành 8 hàng ngang và 7 hàng dọc, kiến trúc đình theo kiểu "trùng thiềm điệp ốc", "kèo chồng" hay "vài chồng", là đặc trưng kiến trúc Nguyễn.

Không gian đình Lại Thế được bố trí bao gồm: Tòa đại đình, sân đình, cổng đình, hàng trụ biểu được liên kết với nhau theo một trục dọc. Đường nét hoa văn khắc chạm trang trí trong Đình đều mang giá trị nghệ thuật rất cao.

Đình cổ Lại Thế có nhiều giá trị về lịch sử và kiến trúc nghệ thuật.

Tại ngôi đình cổ này hiện nay vẫn còn lưu giữ được nhiều di vật quý như: 4 bức hoành sơn son thếp vàng bằng chữ Hán, hệ thống câu đối và 6 sắc phong các đời vua ban tặng cho các ngài có công khai canh khai khẩn gây dựng, mở mang làng Lại Thế.

Các vị cao niên tại làng Lại Thế cho biết thêm, không chỉ có giá trị về mặt lịch sử, đình làng Lại Thế cũng chứa nhiều giá trị về văn hóa. Hàng năm tại ngôi đình cổ này thường diễn ra hai lễ chính, đó là: Lễ xuân kỳ và Lễ thu tế để dâng cúng các phúc thần, các thủy tổ khai canh khai khẩn tỏ lòng báo đáp công ơn. Những sinh hoạt này cho đến nay vẫn được dân làng duy trì, gìn giữ như một nét đẹp truyền thống của con dân làng Lại Thế.

Được biết, với những giá trị về kiến trúc, nghệ thuật, đình cổ Lại Thế đã được công nhận là di tích cấp quốc gia vào năm 2001. Trải qua thời gian gần 280 năm với nhiều biến động, đình cổ Lại Thế đã qua nhiều đợt đại trùng tu, sửa chữa vào các năm 1780, 1845, 1891 và 1998 nhưng đến nay ngôi đình đang bị xuống cấp hết sức nghiêm trọng.

Theo ghi nhận tại ngôi đình, mái trước của đình bị nghiêng xuống dưới do hai hàng cột của chính điện đang bị sụt lún sâu kéo gãy các vì kèo. Nhiều trụ cột khác cũng bị mối mọt ăn rỗng, hệ thống mái ngói bị dột, thấm mưa.

Đình cổ Lại Thế đang bị xuống cấp nghiêm trọng.

Ông Châu Văn Chương (trưởng dòng họ Châu làng Lại Thế) cho biết, để khắc phục tình trạng đình làng xuống cấp, tạm thời dân làng đang sử dụng các cọc gỗ để chống đỡ tạm tại các vị trí bị sụt lún.

Nếu không được trùng tu kịp thời thì đình Lại Thế sẽ không biết đổ sụp vào lúc nào, nhất là mùa mưa bão đang đến gần.

Ông Châu Văn Chương - Trưởng họ Châu làng Lại Thế

Được biết, tỉnh Thừa Thiên - Huế là địa phương có rất nhiều đình làng cổ được xếp hạng di tích cấp tỉnh và cấp quốc gia. Ngoài đình cổ Lại Thế, hiện cũng có nhiều di tích đình làng khác đang bị xuống cấp nghiêm trọng, cần phải tu sửa kịp thời.

Theo quy định, những di tích xếp hạng sẽ được Nhà nước hỗ trợ 10-20% kinh phí trùng tu, số còn lại sẽ đến từ các nguồn xã hội hóa. Trước thực trạng xuống cấp nghiêm trọng của đình Lại Thế, mới đây sau khi các cơ quan hữu quan tiến hành các thủ tục để đề xuất kinh phí hỗ trợ theo quy định, Nhà nước đã duyệt kinh phí 300 triệu đồng. Bên cạnh đó Ban Vận động tu bổ đình Lại Thế cũng đã kêu gọi từ xã hội và cộng đồng dân cư được thêm số tiền khoảng 300 triệu đồng. Tuy nhiên số tiền này là quá khiêm tốn để ngôi đình cổ có thể tu bổ một cách hoàn thiện.

Theo Ban Vận động tu bổ đình Lại Thế, trước mắt dù chưa đủ kinh phí nhưng các công tác tu bổ, sửa chữa vẫn phải tiến hành để đảm bảo ngôi đình cổ có thể trụ vững qua mùa mưa bão đang đến gần.

Một số hình ảnh xuống cấp của ngôi đình cổ Lại Thế được phóng viên ghi nhận:

Hệ thống mái trước của đình bị nghiêng xuống do hai hàng cột của chính điện đang bị sụt lún sâu kéo gãy các vì kèo.

Các điểm sụt lún phía bên trong phải chống đỡ tạm bằng các cọc gỗ.

Cọc gỗ đè hằn lên các hoa văn, ký tụ, chữ viết lâu đời..

Là công trình có nhiều giá trị, gắn liền với đời sống người dân làng. Nếu không được tu bổ, sửa chữa kịp thời đình cổ Lại Thế khó trụ vững qua mùa mưa sắp tới.

Lê Chung